Khô miệng, khô cổ họng là căn bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng ở người cao tuổi (NCT) tỷ lệ mắc nhiều hơn. Dưới đây là một số chú ý về phòng ngừa và điều trị hai căn bệnh này theo khuyếtn cáo của các chuyên gia ở viện y học Mỹ (IOH).
Khô miệng
Nguyên nhân: rất đa dạng nhưng thường thấy là căng thẳng bởi stress, do sợ hãi, thời tiết thay đổi, do viêm nhiễm, chấn thương tuyến nước bọt. Ngoài ra còn do sử dụng một số loại thuốc chữa bệnh, nhất là phản ứng phụ của nhóm thuốc lợi tiểu, do mắc bệnh đái tháo đường, bệnh trầm cảm, sử dụng thuốc chống ung thư, do tuổi già hệ thống trao đổi chất, miễn dịch suy yếu. Khô miệng ở NCT có thể dẫn đến nguy cơ mắc bệnh có tên là hội chứng Sjogren, gây nổi mề đay, ngứa ngáy hay còn gọi là bệnh mô liên kết; làm tăng nguy cơ mắc bệnh sâu răng, khó khăn khi nhai và nuốt.
Cách khắc phục: nên đi khám chuyên khoa, tư vấn nha khoa để biết được cách điều trị cụ thể. Nếu ít nghiêm trọng có thể áp dụng phương pháp như: tăng cường uống nước, nhấm nháp nước thường xuyên để miệng ẩm, nhai kẹo cao su, tránh dùng đồ uống có chứa nhiều caffein như: cà phê, nước giải khát có gas hoặc đồ uống trộn lẫn giữa nước tăng lực với nước ngọt hoặc với rượu. Hạn chế tối đa đồ ăn thức uống có chứa nhiều đường, mỡ và muối, không nên hút thuốc lá, không nên duy trì cách thở bằng miệng. Duy trì phòng ngủ với nhiệt độ, độ ẩm thích hợp, nếu cần có thể dùng thuốc xịt miệng để cải thiện quá trình tạo nước bọt trong miệng.
Bệnh khô họng
Cùng với bệnh khô miệng, NCT thường hay mắc phải căn bệnh khô họng, đặc biệt là vào lúc giao mùa và trong mùa đông.
Do thời tiết: về mùa đông, NCT có sức đề kháng kém nên dễ mắc bệnh viêm nhiễm như: cảm lạnh, cúm, ho... làm cho cổ họng khô rát, khó chịu.
Do mất nước: đây là nguyên nhân rất phổ biến gây khô họng. Đơn giản là khi cơ thể mất nước, lượng dịch thấp, trong khi đó nhiệt độ ngoài trời lại lạnh, hanh khô nên làm cho căn bệnh trở nên trầm trọng. Nên uống nhiều nước và hạn chế thực phẩm nhiều muối.
Do nói nhiều: những người phải nói nhiều, nói to, nói liên tục sẽ làm cho dây âm thanh (bộ phận phát ra tiếng của thanh quản) bị ảnh hưởng và dẫn đến khô, đau và rát.
Do không khí khô: do đặc thù mùa đông, độ ẩm không khí giảm nên trong quá trình hít thở làm cho cổ họng khô đau. Để hạn chế rủi ro gây bệnh những NCT không nên ở ngoài trời quá lâu, phòng ngủ nên đảm bảo độ ẩm thích hợp.
Do hút thuốc lá: một trong những nguyên nhân gây bệnh khô họng là tật hút thuốc lá. Những hóa chất có trong thuốc lá là thủ phạm gây mất nước của cơ thể. Cần phải bỏ thuốc lá để loại trừ nguyên nhân.
Do ngộ độc thực phẩm: ngộ độc thực phẩm là một trong số những loại bệnh viêm nhiễm do khuẩn clostridium botulinum (CB) gây ra, nó là thủ phạm phong bế chức năng thần kinh dẫn đến tê liệt hệ thống hô hấp và cơ xương. Theo nghiên cứu thì chỉ sau từ 12 - 36 giờ nhiễm khuẩn CB, cơ thể sẽ xuất hiện tình trạng khô miệng, khô cổ họng và đây là những dấu hiệu dễ nhận biết trước tiên và cần phải đưa người bệnh đi cấp cứu.
Do dị ứng: nhóm người trung – cao tuổi, sức khỏe suy giảm, nếu tiếp xúc với môi trường có nhiều hóa chất, do thời tiết giao mùa là lúc dễ bị khô miệng, khô cổ họng. Các chất gây dị ứng có nhiều trong sản phẩm gia dụng, vì vậy khi mua những sản phẩm này phải thận trọng và sau khi dùng xong phải vệ sinh và cất giữ cẩn thận.
Cách phòng ngừa: NCT nên mặc ấm về mùa đông, uống đủ nước (6 – 8 cốc/ngày). Súc miệng bằng nước ấm hoặc nước dấm táo. Ngoài ra, có thể áp dụng phương pháp chống khô miệng và cổ họng bằng chanh và mật ong, lấy một ly nước ấm, pha một thìa cà phê nước chanh và một thìa cà phê mật ong khuấy đều uống, mỗi ngày 2 lần có tác dụng giảm đau khô và viêm họng. Cuối cùng là duy trì cuộc sống vận động, ăn uống khoa học tăng cường thực phẩm có lợi cho cơ thể nhất là rau xanh, trái cây.
KHẮC HÙNG (Theo MNN)