Rét đậm, rét hại kéo dài nhiều ngày qua, nhiệt độ ở một số tỉnh miền Bắc liên tục dưới 100C, thậm chí ở vùng núi cao nhiệt độ xuống âm 10C làm cho nhiều người dân bị cước . Đây là một loại chấn thương do lạnh thường xuất hiện vào mùa đông và hay gặp ở những người lao động chân tay như: nông dân, công nhân lâm trường, người làm nghề chài lưới, bơi đò, vận động viên đua thuyền... và cũng hay gặp ở nhóm người bị thiểu năng tuần hoàn ngoại vi, người cao tuổi và trẻ em.
Do khí hậu lạnh, độ ẩm cao gây kích thích co mạch ngoại vi làm cho tổ chức vùng đó bị thiếu ôxy nuôi dưỡng dẫn đến hoại tử tế bào, tạo thành những đám da phù nề màu đỏ sẫm đôi khi có mụn nước xuất huyết. Người bệnh cảm thấy đau đớn vùng bị tổn thương và ngứa ngáy khi ủ ấm làm ảnh hưởng nhiều đến lao động và sinh hoạt. Vị trí thương tổn hay gặp ở các ngón chân, bàn chân, ngón tay, bàn tay, tai và mũi.
Cước được chia làm hai thể: cước cấp tính và mạn tính.
Cước cấp tính hay gặp ở trẻ em, là thể nhẹ của chấn thương do lạnh và nhanh khỏi không tái phát.
Cước mạn tính là thể nặng, gặp ở người có tuổi, mùa đông nào cũng bị, khỏi hoàn toàn về mùa hè và tái phát vào mùa đông năm sau. Bệnh có thể đi kèm với Cryoglobulin niệu hoặc lupus ban đỏ.
 Mùa đông cần giữ ấm cơ thể. |
Đề phòng cước, các bạn nên giữ ấm chân tay bằng cách đi găng tay, bít tất len và sưởi ấm ngay sau khi nhiễm lạnh. Bỏ thuốc lá vì chất nicotin gây co thắt mạch ngoại vi làm bệnh nặng thêm. Nhất là người cao tuổi và trẻ em dưới 10 tuổi phải được chăm sóc đặc biệt, tránh bị nhiễm lạnh dễ viêm phổi, tắc mạch chi gây hoại tử tại chỗ.
Khi đã bị cước, nên đến khám tại các phòng khám chuyên khoa da liễu để được hướng dẫn điều trị đúng cách. Có thể dùng một số loại thuốc sau:
Nicotinamide (astymicin fort) 100mg, 3 lần/ngày hoặc dipyridamole 25mg, 3 lần/ngày. Thuốc có tác dụng cải thiện tuần hoàn ngoai vi và tăng cường chất dinh dưỡng cho tế bào. Ngoài ra tại chỗ bôi mỡ corticoide như: supricort N, endix G, flucinar…), xoa dầu nóng như cao sao vàng, dầu Phật linh, dầu quế..., ngâm chân tay vào nước gừng ấm trước khi đi ngủ .
ThS. Đỗ Xuân Khoát