Bệnh cúm là một bệnh phổ biến trên toàn cầu, thường bùng phát thành dịch vào mùa đông hoặc khi thời tiết chuyển mùa. Dù phần lớn các trường hợp cúm là lành tính, bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hiểm, đặc biệt ở những nhóm có nguy cơ cao.
Nguyên nhân và đường lây truyền cúm
Cúm mùa do virus cúm thuộc họ Orthomyxoviridae gây ra, với 3 loại chính:
- Cúm A: Chủ yếu gây dịch bệnh ở người và động vật, thường nguy hiểm hơn (ví dụ, H1N1, H3N2).
- Cúm B: Chỉ lây lan ở người và gây bệnh nhẹ hơn.
- Cúm C: Hiếm gặp và thường không gây thành dịch.
Đường lây truyền cúm
- Qua giọt bắn: Virus lây lan qua các giọt bắn nhỏ từ đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc nói chuyện.
- Tiếp xúc trực tiếp: Chạm vào bề mặt hoặc đồ vật nhiễm virus, sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng.
- Không khí đông đúc: Các không gian kín, ít thông thoáng là điều kiện lý tưởng cho virus lây lan.
Cúm mùa là loại bệnh lý truyền nhiễm qua đường hô hấp từ các chủng virus khác nhau.
Triệu chứng của cúm mùa
Triệu chứng cúm mùa thường xuất hiện sau thời gian ủ bệnh từ 1 - 4 ngày, bao gồm:
- Toàn thân: Sốt cao (thường trên 38°C), ớn lạnh, mệt mỏi, đau cơ và khớp.
- Đường hô hấp: Ho khan, đau họng, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi.
Ngoài ra, cúm có các triệu chứng khác là nhức đầu, đau mắt, đôi khi buồn nôn hoặc tiêu chảy (đặc biệt ở trẻ em).
Triệu chứng cúm có thể kéo dài từ 3 - 7 ngày. Tuy nhiên ho và mệt mỏi có thể kéo dài vài tuần sau khi bệnh khỏi.
Biến chứng của cúm
Cúm mùa có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, đặc biệt ở những nhóm có nguy cơ cao như trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai và người có bệnh mạn tính.
Các biến chứng phổ biến: Viêm phổi (nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do cúm). Viêm xoang, viêm tai giữa. Làm nặng thêm các bệnh lý mạn tính như hen, COPD, hoặc bệnh tim mạch. Hiếm gặp hơn: Viêm não, viêm cơ tim.
Cúm mùa khi nào cần đến bác sĩ?
Khi mắc cúm có các biểu hiện cần nhập viện như: Sốt cao kéo dài hơn 3 ngày, khó thở, đau ngực, môi tím tái. Triệu chứng nặng hơn ở các nhóm nguy cơ cao như người cao tuổi, người ăn kiêng, trẻ em, phụ nữ mang thai…
Cúm mùa không chỉ là vấn đề sức khỏe cá nhân mà còn gây áp lực lớn lên hệ thống y tế, đặc biệt khi bùng phát dịch. Việc phòng ngừa và điều trị kịp thời không chỉ giảm nguy cơ tử vong mà còn hạn chế tổn thất kinh tế do bệnh tật.
Phòng ngừa cúm mùa
Phòng bệnh cúm mùa hiệu quả không chỉ giúp bảo vệ cá nhân, mà còn giảm nguy cơ lây lan trong cộng đồng.
Tiêm vaccine cúm là phương pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Vaccine cúm được cập nhật hàng năm để phù hợp với các chủng virus mới. Đối tượng cần ưu tiên tiêm: Trẻ em trên 6 tháng tuổi, người già, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền.
Cần thực hành vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước hoặc dung dịch sát khuẩn. Che miệng khi ho/hắt hơi bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay. Tránh chạm tay lên mắt, mũi, miệng khi chưa rửa tay.
Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây bệnh bằng cách tránh tiếp xúc gần với người nghi ngờ mắc cúm. Nên ở nhà nếu có triệu chứng cúm để hạn chế lây lan.
Cải thiện môi trường sống đảm bảo không gian sống thoáng khí, sạch sẽ. Giữ ấm cơ thể trong mùa đông.
Tóm lại: Cúm mùa là một bệnh lý phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả. Tiêm vaccine định kỳ, thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân và tiếp cận điều trị sớm là chìa khóa để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Mỗi người cần ý thức và chủ động trong việc phòng chống cúm mùa, góp phần giảm thiểu gánh nặng cho xã hội.
