Trẻ nguy kịch vì sai lầm của cha mẹ
Ngày 14/7, BVĐK tỉnh Cao Bằng tiếp nhận điều trị cho một trẻ sơ sinh 3 ngày tuổi trú tại xã Nam Tuấn, trong tình trạng sốt cao, co cứng toàn thân, vàng da nặng và nhiều vết thương trên cơ thể. Trước đó, trẻ được người nhà đưa đến Trung tâm Y tế Hòa An, sau khi thăm khám phát hiện tình trạng nặng nề của cháu, Trung tâm Y tế Hòa An đã chuyển trẻ đến Bệnh viện đa khoa tỉnh.
Bố mẹ của trẻ cho biết, trẻ được đẻ rơi trên đường đến cơ sở y tế, nên không có sự hỗ trợ của nhân viên y tế. Sau khi đẻ rơi, gia đình lại đưa hai mẹ con sản phụ về nhà, tự cắt rốn cho trẻ bằng kéo thông thường, buộc chỉ thô.
Trẻ được theo dõi chăm sóc tích cực tại khoa Nhi - BVĐK tỉnh Cao Bằng. Ảnh: BVCC.
Sau sinh trẻ xuất hiện tình trạng bú kém, da vàng sậm và quấy khóc. Gia đình đã cho trẻ uống mật ong và tiến hành cứa dao lam vào vùng đầu, mặt và thân mình với mục đích "giải bệnh". Đến khoảng 17h ngày 14/7, trẻ có biểu hiện khó thở, co cứng người, tím tái toàn thân và được đưa đến Trung tâm Y tế Hòa An, sau đó chuyển tuyến lên BVĐK tỉnh Cao Bằng.
Tại thời điểm nhập viện, trẻ tỉnh nhưng thở yếu, sốt 38,8°C, mạch nhanh 170 lần/phút, nhịp thở 65 lần/phút, SPO₂ dao động 97–99% khi thở oxy. Khám lâm sàng ghi nhận toàn thân trẻ có nhiều vết cứa, da vàng sậm, phổi có rales ẩm hai bên, bụng mềm, đầu liệm. Bác sĩ nhận định trẻ suy hô hấp, nguy cơ cao nhiễm trùng huyết, uốn ván rốn, vàng da bệnh lý và sang chấn da nghiêm trọng.
Ngay sau khi tiếp nhận, Khoa Nhi – BVĐK tỉnh tỉnh Cao Bằng đã chủ động hội chẩn với các chuyên khoa liên quan để thống nhất phác đồ điều trị tối ưu cho trẻ. Bệnh nhi đang được điều trị tích cực bằng kháng sinh, hỗ trợ hô hấp và chăm sóc toàn diện.
BSCKI Lương Thành Long, phụ trách Khoa Nhi - BVĐK tỉnh Cao Bằng, cho biết: "Đây là một trường hợp đáng tiếc do sinh con tại nhà không đảm bảo điều kiện vô trùng, cũng như việc lạm dụng các phương pháp dân gian sai cách. Những can thiệp như cho uống mật ong hoặc rạch da trẻ sơ sinh không chỉ phản khoa học mà còn gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí tính mạng của trẻ".
Cô đỡ thôn bản tư vấn, khám thai tại nhà cho sản phụ. Ảnh: Sở Y tế tỉnh Cao Bằng.
Sở Y tế tỉnh Cao Bằng khuyến cáo, trong thời kỳ mang thai, thai phụ cần chủ động đi khám thai tại cơ sở y tế ít nhất 3 lần trong 3 tháng đầu, 3 tháng giữa và 3 tháng cuối thai kỳ. Nếu có điều kiện, cần khám thường xuyên mỗi tháng một lần bởi việc khám thường xuyên sẽ giúp phát hiện những bất thường xảy ra trong thời kỳ mang thai, góp phần hạn chế những tai biến sản khoa, đồng thời bác sĩ sẽ hướng dẫn cho sản phụ những vấn đề liên quan đến tình trạng thai sản.
Không đi khám thai, đẻ tại nhà là nguyên nhân chính của tình trạng tử vong mẹ, tử vong sơ sinh cao ở các vùng miền núi
Theo Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, Bộ Y tế, tập quán không đi khám thai, đẻ tại nhà không được sự hỗ trợ của cán bộ y tế là nguyên nhân chính của tình trạng tử vong mẹ, tử vong sơ sinh cao ở các vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống.
Nghèo đói, giao thông khó khăn, thiếu thông tin liên lạc, tiếp cận dịch vụ y tế còn hạn chế ở những vùng xa xôi hẻo lánh, dịch vụ chưa phù hợp với văn hóa của đồng bào người dân tộc, phong tục, tập quán sinh đẻ tại nhà hoặc chỉ cho người nhà, người cùng dòng tộc đỡ đẻ là những yếu tố rất quan trọng cản trở đồng bào dân tộc đến sinh con tại cơ sở y tế.
Nhân lực y tế, trong đó đặc biệt là nhân lực làm công tác chăm sóc thai sản và sơ sinh ở vùng miền núi luôn thiếu trầm trọng, hơn nữa, cán bộ y tế xã rất khó có thể thực hiện được những dịch vụ về làm mẹ an toàn và chăm sóc trẻ sơ sinh tại các thôn bản vùng núi cao và xa xôi hẻo lánh do điều kiện đi lại khó khăn, thiếu kinh phí và trang thiết bị.
Bên cạnh đó, sự khác biệt về các yếu tố văn hóa như ngôn ngữ, phong tục tập quán có liên quan đến việc mang thai, sinh con là những yếu tố rất quan trọng làm giảm khả năng tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế của người dân ở các vùng núi cao, trên thực tế, cán bộ y tế là dân tộc Kinh khó có khả năng hòa nhập, tiếp cận tới đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là những dân tộc có nhiều nét văn hóa đặc thù (như H'mông, Giẻ triêng, Raglai...).
