Bé con chị Nguyễn Thị Ngọc H., nhà ở xã Thân Cửu Nghĩa, huyện Châu Thành, Tiền Giang, mới sinh được 9 ngày thì bị nổi bóng nước khắp người nên gia đình đưa vào bệnh viện. Mẹ bé kể sau khi sinh em bé vài ngày thì mẹ bị bệnh thủy đậu, sợ lây cho em bé nên mẹ mang khẩu trang khi cho con bú. Nhưng sau đó, bé cũng bị bệnh và nổi bóng nước khắp người nhiều, lan nhanh hơn cả mẹ. Mẹ lo lắng không biết tại sao con mình vẫn bị lây và có nguy hiễm không? Bác sĩ khám cho bé, rồi chẩn đoán bé H bị bệnh thủy đậu bội nhiễm phổi nên phải điều trị tại bệnh viện. Bác sĩ giải thích: “Bệnh thủy đậu đa số tự lành sau một tuần, riêng bé H còn quá nhỏ, lại bị nhiễm trùng cơ hội nữa nên phải điều trị tích cực nhiều ngày hơn. Chị mang khẩu trang chỉ tránh cho cháu lây qua đường hô hấp, chứ không tránh được lây qua đường tiếp xúc với bóng nước trên da của mẹ khi chị cho con bú, nên cháu bị lây. Bây giờ cả hai mẹ con đều bệnh nên không cần phải cách ly nữa, cứ cho bú bình thường”.
Bệnh thủy đậu là bệnh nhiễm trùng cấp tính do virút Varicella - Zoster gây ra. Bệnh dễ bị lây nhiễm và chủ yếu lây qua đường hô hấp. Khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện thì dịch tiết bắn ra, nếu người khác hít phải dịch tiết này sẽ nhiễm bệnh. Thủy đậu cũng có thể lây nhiễm gián tiếp khi người lành tiếp xúc với mụn nước đã bị vỡ ra, hoặc các vết loét trên da người mắc bệnh. Phần lớn bị lây ở giai đoạn ủ bệnh, trước khi người bệnh nổi bóng nước 2 - 3 ngày, sau đó kéo dài 2 - 3 tuần.
Trong trường hợp bà mẹ của bé H, để tránh lây cho con, ngoài mang khẩu trang, bà mẹ phải tránh tiếp xúc trực tiếp với bé, không ôm ấp, dỗ dành, không cho bú trực tiếp, mà nên vắt sữa ra ly rồi nhờ người khác mang đến cho bé bú. Cho bé ngủ riêng, cách ly mẹ, hạn chế nói chuyện với bé để phòng dịch tiết từ đường hô hấp mẹ bắn ra. Virút thủy đậu không truyền qua sữa mẹ, khác với virút viêm gan hay HIV là truyền qua sữa mẹ, do đó mẹ bị thủy vẫn cho bé bú sữa mẹ bình thường, sữa mẹ là an toàn, nhưng phải bú gián tiếp bằng cách vắt sữa ra rồi đút cho con bú bằng muỗng. Tuy nhiên, khi cả hai mẹ con đều bị thủy đậu thì không cần phải cách ly, vì mỗi người bị bệnh thủy đậu chỉ một lần trong đời mà thôi.
Đề phòng bệnh thủy đậu cho trẻ sơ sinh, quan trọng nhất là các bà mẹ nên chích ngừa thủy đậu trước khi mang thai từ 3 - 6 tháng. Mẹ được chích ngừa sẽ phòng bệnh cho mẹ và phòng bệnh cho cả con mình, vì kháng thể chống virút thủy đậu của mẹ sẽ theo đường máu vào nhau thai và cả theo đường sữa vào cơ thể bé, bảo vệ bé trong 12 tháng đầu đời. Bà mẹ mang thai mà mắc bệnh thủy đậu rất nguy hiểm cho thai nhi, nhất là trong 3 tháng đầu của thai kỳ, virút sẽ qua nhau thai rồi gây rối loạn sự phát triển của thai nhi như: thai chậm phát triển, dị dạng, đa dị tật ở tim, mắt, đầu nhỏ, bại não, sẩy thai… Nếu mẹ mắc bệnh lúc gần sinh thì bé sinh ra có thể sẽ bị thủy đậu toàn thân, như: nổi bóng nước khắp người, bội nhiễm ở phổi, não, màng não, nặng nhất có thể tử vong.
BS. NGUYỄN THÀNH ÚC
