Thông tin từ bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM) cho biết, khoa Bỏng - Chỉnh trực của đơn vị đang điều trị cho bé gái 13 tuổi người Ê-đê (ở Phú Yên) bị nhiễm trùng nặng ở chân do rắn độc cắn.
Theo lời kể của gia đình, ngày 6/10, bé gái đi cắt cỏ ngoài đồng, bị động vật (không xác định được con gì) cắn ở gối trái. Sau đó, chân em bị sưng, đau nên gia đình đưa bé đến Bệnh viện Tuy Hòa (Phú Yên).
Tại đây, các bác sĩ xác định bé bị rắn độc cắn và tiến hành điều trị nhưng người nhà xin về. Nghe hàng xóm mách, cha bé đã chở con mình đến thầy lang vườn tại địa phương để điều trị bằng cách cắt lể, hút máu ở cả hai chân.
Bác sĩ phải cắt bỏ một bên chân vì nhiễm trùng hoại tử quá nặng. Ảnh: BVCC
Tuy nhiên, sau vài ngày, vết thương ở chân trái không những không thuyên giảm mà chân phải cũng bị sưng to, gây đau đớn cho bé. Lúc này, người nhà mới hoảng hốt đưa con gái trở lại Bệnh viện Tuy Hòa và được chuyển thẳng đến Bệnh viện Nhi Đồng 2 do cả hai chân của bệnh nhân đã bị nhiễm trùng rất nặng.
Theo BSCKI Ngô Hồng Phúc - Khoa Bỏng - Chỉnh trực, vì tình trạng nhiễm trùng hoại tử cẳng bàn chân phải quá nặng, các bác sĩ buộc lòng phải cắt bỏ phần chân dưới. Chân trái cũng được các bác sĩ cắt lọc và hút dịch 3 lần những chỗ hoại tử nặng nhưng khả năng phải cắt đoạn chi là rất cao.
Qua trường hợp bệnh nhi trên, bác sĩ Ngô Hồng Phúc khuyến cáo, khi trẻ bị động vật cắn, phụ huynh nên lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế để được cấp cứu và điều trị kịp thời. Tuyệt đối không đưa bệnh nhân đến những điểm điều trị tự phát bằng cách cắt lễ, cho uống sản phẩm không rõ công dụng, nguồn gốc… có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân.
Theo các bác sĩ, ghi nhận tại các cơ sở y tế, cứ vào mỗi mùa mưa, số bệnh nhân bị rắn độc cắn lại gia tăng. Đáng chú ý, do sơ cứu không đúng cách, nhiều bệnh nhân bị hoại tử tay chân, nhiễm trùng máu, thậm chí bị tử vong. Vì vậy, nhận biết rắn độc cắn và sơ cứu ban đầu đúng cách là vô cùng cần thiết.
Nhận biết rắn độc và rắn không độc:
- Phân biệt rắn độc và rắn không độc nhiều khi rất khó. Tuy nhiên có thể nhận ra được một số loại rắn độc thường gặp dựa vào các đặc điểm đặc trưng bên ngoài của rắn: rắn hổ mang (khi chuẩn bị tấn công thì cổ bạnh, phát âm thanh đặc trưng), rắn cạp nong (thân mình 'khúc vàng khúc đen'), rắn cạp nia (thân mình 'khúc trắng khúc đen'), họ rắn lục (đầu to hình thoi hoặc tam giác).
- Rắn độc có thường có hai răng độc lớn (còn gọi là móc độc) và thường ở vị trí răng cửa hàm trên, do đó khi cắn thường để lại vết cắn đặc trưng có thể giúp phân biệt rắn độc. Răng độc đóng vai trò như một kim tiêm dưới da hoặc tiêm vào bắp thịt. Một số loại rắn hổ mang mặc dù ở cách nạn nhân một khoảng cách vẫn có thể phun nọc độc về phía nạn nhân và gây tổn thương mắt, có thể từ đó gây nhiễm độc toàn thân.
Sau khi bị rắn độc cắn cần sơ cứu ngay, tiến hành trước khi vận chuyển bệnh nhân đến bệnh viện. Có thể người khác giúp đỡ hoặc do bản thân bệnh nhân tự làm.
Các bước sơ cứu nên làm:
. Trấn an người bệnh.
.Không để bệnh nhân tự đi lại. Bất động chân, tay bị cắn bằng nẹp (vì vận động làm cho nọc độc xâm nhập vào trong cơ thể nhanh hơn).
. Cởi bỏ đồ trang sức ở chân, tay bị cắn (vì có thể gây chèn ép khi vùng đó bị sưng nề).
. Áp dụng biện pháp băng ép bất động với một số loại rắn hổ (rắn cạp nong, cạp nia, hổ mang chúa, rắn biển và một số giống rắn hổ mang thường), băng ép bất động để làm chậm sự xuất hiện triệu chứng liệt.
- Dùng các băng chun giãn, băng vải hoặc tự tạo từ khăn, quần áo. Băng tương đối chặt nhưng không quá mức (còn sờ thấy động mạch đập). Bắt đầu băng từ ngón chân, tay đến hết toàn bộ chân, tay bị cắn. Dùng nẹp cứng (nẹp, miếng gỗ, que, miếng bìa cứng,...) cố định chân, tay bị cắn.
- Không băng ép khi rắn lục cắn vì có thể làm vết thương nặng thêm.
. Có thể chích nặn rửa vết cắn dưới bòi nước sạch với xà phòng rồi sát trùng.
. Nếu bệnh nhân khó thở thì hô hấp nhân tạo (hà hơi thổi ngạt hoặc bằng phương tiện y tế có tại chỗ như bóp bóng, máy thở xách tay,..). Nếu có dấu hiệu ngừng tuần hoàn thì tiến hành hồi sinh tổng hợp ngay tại chỗ và chờ nhân viên y tế đến.
. Vận chuyển bệnh nhân bằng phương tiện đến cơ sở y tế đồng thời duy trì băng ép, bất động, để vùng bị cắn thấp hơn vị trí của tim, nếu ở chân, tay thì có thể để thõng tay hoặc chân.…
. Chú ý: Bất cứ trường hợp nào bị rắn cắn, ngay cả khi xác định là rắn lành, đều cần xử trí và theo dõi tại bệnh viện như trường hợp rắn độc cắn, ít nhất trong 12 giờ đầu. Nếu trễ sau 24-48 giờ, kết quả điều trị rất kém hoặc không hiệu quả.
