Theo các chuyên gia, viêm tụy cấp do nhiều nguyên nhân gây ra, trong số đó thường gặp nhất là do giun đũa hoặc bệnh đường mật do sỏi hoặc chiếm 40 – 50% trường hợp.
Theo Bs Nguyễn Thị Tố Thiên-Khoa chẩn đoán hình ảnh siêu âm Bệnh viện Nhi Đồng 1 cho biết, Bệnh nhi là bé trai 5 tuổi được tuyến trước chuyển đến Nhi đồng 1 với chẩn đoán viêm tụy cấp.
Theo lời kể của mẹ bé, một tuần nay, bệnh nhi đau bụng từng cơn kèm nôn ói, sau khi nôn không giảm đau và đau tăng lên sau khi ăn. Tại bệnh viện tỉnh, sau 7 ngày điều trị, bệnh nhi có giảm nôn ói nhưng còn đau bụng từng cơn nên được chuyển đến Bệnh viện Nhi đồng 1.
Tại đây, qua siêu âm, các bác sĩ phát hiện có giun đũa chui và nằm toàn bộ trong ống tụy, phần đuôi giun còn di động trong tá tràng. Ngay lập tức, bệnh nhi được hội chẩn với ê-kíp Khoa Tiêu hóa để nội soi gắp giun sớm nhất.
Bác sĩ tiến hành gắp giun ra khỏi ống tụy bệnh nhi. Ảnh: BVCC
Bệnh nhi được tiến hành nội soi dạ dày - ruột ngay trong đêm để lấy giun ra khỏi ống tụy. Giun gắp ra dài khoảng 15cm, vẫn còn sống. Sau nội soi, bệnh nhi hết đau bụng, tổng trạng tốt và hiện vẫn được theo dõi sát cho đến khi tình trạng viêm tụy ổn định. Theo các bác sĩ, nhờ phát hiện và điều trị kịp thời đã giúp giảm đến mức tối đa các biến chứng của viêm tụy cấp. Nếu để trễ hơn, giun chết trong ống tụy thì khó có thể nội soi gắp ra hoàn toàn, về sau xác giun vôi hóa có thể gây ra viêm tụy mạn.
Những ngày sau, bệnh nhi sẽ được tẩy giun, các bác sĩ cũng tư vấn lối sống vệ sinh cho người nhà để tránh cho bệnh nhi bị tái phát.
Giun đũa có thể gây các biến chứng như tắc ruột, viêm ruột thừa cấp, ấu trùng giun lên phổi gây ho kéo dài (hội chứng Loeffler) và trong trường hợp này giun chui vào ống tụy gây viêm tụy cấp.
Nhiễm giun đũa có thể do ăn rau sống chưa rửa sạch, không vệ sinh tay trước khi ăn, không có hố xí hợp vệ sinh… do đó cần thay đổi lối sống, giữ gìn vệ sinh, xổ giun định kì mỗi 6 tháng cho trẻ từ một tuổi trở lên để giúp trẻ tránh khỏi những biến chứng không mong muốn.
Chia sẻ về vấn đề này, theo GS. TS Nguyễn Gia Bình, nguyên Trưởng khoa Hồi sức tích cực, BV Bạch Mai, có nhiều yếu tố nguyên nhân trong bệnh sinh viêm tụy cấp, trong đó có một vài lý do hay được nhắc đến. Đầu tiên là do các yếu tố tắc nghẽn đường dẫn mật tụy như do sỏi; giun; u; do chèn ép từ ngoài đã làm viêm tụy cấp hoặc do kích thích tiết quá nhiều dịch tụy như ăn quá nhiều, nhất là sau một thời gian nhịn đói, sự tắc nghẽn này thường kèm theo sự trào ngược dịch ruột và dịch tụy đã được hoạt hóa khi đến tá tràng có thể kèm theo dịch mật là những yếu tố gây hoạt hóa men tụy. Tiếp đến là do rượu, rượu có thể gây viêm tụy cấp nhưng cũng có thể gây viêm tụy mạn.
Trong khi đó, viêm tụy cấp là một bệnh lý cấp tính của tuyến tụy, có thể thay đổi từ viêm tụy phù nề cho đến viêm tụy xuất huyết và hoại tử. Đây là một trong các bệnh lý cấp cứu tụy hay gặp. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng, thậm chí nguy hiểm dẫn đến tử vong. Chính vì vậy, điều trị được viêm tuỵ cấp bệnh nhân phải được chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt.