Tôi thích tâm trạng “chớm đông” hơn là “sang đông” và “đầu đông”. Trong cái cảm giác “chớm đông” ấy có gì vừa mong manh bảng lảng vừa sương sớm heo may chút nắng ngọt cuối thu đã chạm vào vị đông. Khi lá trên cành về cội đã thoáng chút vun vén để cây dồn nhựa vớt ánh diệp lục quang hợp nuôi cành. Hình như thiên nhiên cũng bày tỏ chân thành qua những màu hoa báo mùa. Hoa sen báo hiệu mùa hè; hoa sữa nồng nàn hương vị đặc trưng của mùa thu thì cúc họa mi trắng tinh khôi lại như “gọi” mùa đông về. Đây là loại hoa nhỏ màu trắng cánh đơn, nhụy vàng. Cứ ngỡ mong manh li ti vậy mà không ngại tiết trời giông gió rét mướt. Hoa cứ bung nở khoe sắc trên các gánh hàng rong mang đến niềm vui cho mỗi ngôi nhà người bạn của mùa đông quá thân thiện và chân tình kiêu hãnh. Thu cho cúc vàng, từng đóa vàng lộng lẫy. Thì đông cho cúc họa mi luôn li ti để thành trao gửi đắm đuối một vẻ đẹp khiêm nhường mà mời gọi sự ân tình tinh tế và duyên dáng. Loài hoa mang tên một loài chim quý phái âm thầm giấu vào mình bao tiếng hót gọi người, gọi bạn để bung nở sắc hoa, sắc thanh...
Cúc họa mi trắng tinh khôi như “gọi” mùa đông về.
Đông về, mang đến cho ta bao nhung nhớ với những ngày đã xa và khơi dậy bao kỷ niệm. Có bập bùng bếp lửa mùa đông mà tiếng reo phần phật của ngọn lửa như tiếng reo hò của tuổi thơ khi nhóm khói hun chuột trên đồng. Rồi cái nệm rơm quấn quýt vào ta hương đồng, hơi ruộng. Có cái ram ráp nồng nàn của cọng rơm quây lại cho ta một góc ký ức. Cứ thế vun lên trong ta cả sự ắp đầy no ấm. No và ấm là cái ước mơ khao khát một thời. Bây giờ ngon và đẹp, trong ngon đã có no, trong đẹp đã có ấm. Nhưng làm sao tìm lại được cái thơm tho tin cậy, chân thật đến vụng về của sum suê bền chắc từ sản phẩm nhà quê làm ra. Ấy là sạch cả từ ngọn gió đông, mang theo vị khói đốt đồng, vị cơm thơm gạo mới bò ngoằn nghèo trên mái rạ. Có ẩm ướt để hanh khô, khô ráo chứ không nứt nẻ khô câng. Bấy giờ đông về còn có vẻ rụt rè như chạm ngõ, mặc dù “Đã nghe rét mướt luồn trong gió - Đã vắng người sang những chuyến đò” (Xuân Diệu). Còn có bao phân vân như cánh cò trên bờ ruộng. Còn có bao gấp gáp như ngổn ngang mây trắng...
Đông về, bao màu áo được dịp khoe sắc. Những sợi len được dịp để dệt bao nỗi niềm, bao tâm tình, sợi thương, sợi nhớ. Sợi len giăng mắc, tình người giăng mắc và đông cũng chậm lại bởi được dịp khâu nối khi ta có dịp quây quần xua đi sự đơn lẻ cô quạnh. Đông cũng đã tạo ra một năng lượng mới đó là năng lượng của tình người, như tâm trạng của nhà thơ Vũ Quần Phương khi đông về bắt gặp. “Áo đỏ em đi giữa phố đông”. Ơi cái màu đỏ, đỏ như bếp lửa ngời hơi ấm của tình người, của cộng đồng là sắc đỏ muôn thuở lan tỏa ấm áp và bền bỉ. Bền bỉ như sợi rơm vàng chuốt thành sợi nắng. Bền bỉ như gốc củi khô thổi bùng ngọn lửa. Bền bỉ như miếng trầu của bà của mẹ. Ta đã sẵn sàng đồng hành với mùa đông bởi sáng nay nhìn lên và nhận ra: Bây giờ trời đã sang đông...
