Trong đó, cùng với ca khúc Tiếng hò trên đất Nghệ An của nhạc sĩ Tân Huyền thì Tiếng hát sông Lam được nhiều người dân xứ Nghệ gọi vui là “tỉnh ca” của Nghệ An. Sự lan tỏa của ca khúc ấy cũng khiến nhiều người nghĩ rằng, cũng giống như nhạc sĩ Tân Huyền, Đinh Quang Hợp phải là người con xứ Nghệ, phải được thấm đẫm văn hóa của vùng quê xứ Nghệ.
Nhạc sĩ Đinh Quang Hợp.
Vậy nhưng, được “hầu chuyện” nhạc sĩ Đinh Quang Hợp tại tư gia, tôi mới biết những “mặc định” trước ấy là không chính xác. Bởi lẽ, ông sinh ra ở cố đô Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, nhưng cũng vì nguồn dưỡng là vùng đất có truyền thống âm nhạc với những điệu chèo và dân ca đồng bằng Bắc Bộ cùng với quá trình chiến đấu trên đất nước Triệu Voi được cảm nhận những giá trị tinh túy của dân ca Lào đã khiến ông sớm có tình yêu và có một kiến thức khá dày dặn với dân ca. Để rồi khi Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam) cử ông và các sinh viên khác đi thực tập tại Nghệ An trong thời gian ít ỏi đã khiến ông sáng tác được những ca từ da diết, đầy triết lý trong ca khúc Tiếng hát sông Lam.
Ông từng theo học Nhạc viện Quốc gia Sofia (Bulgaria) từ năm 1969-1972. Chính những kiến thức được học tập tại đất nước Bulgaria mà khi về nước, Đinh Quang Hợp đã mạnh dạn sáng tác mảng khí nhạc bởi theo ông quan niệm là người giảng dạy, nghiên cứu về âm nhạc bác học nên luôn muốn viết những tác phẩm lớn, mang dấu ấn lịch sử và để lại cho thế hệ con cháu mai sau. Đó có thể kể đến như thanh xướng kịch Ngàn năm nhớ về thuở ấy kể về dã sử vua Lý Thái Tổ rời đô từ Hoa Lư về đất Thăng Long, tác phẩm khí nhạc bản sonate cho piano Nước xoáy, bản sonate cho violon và piano Cô gái đất dừa, bản sonate cho piano Khúc tùy hứng Ê Đê và đặc biệt, tính đến nay, ông đã có 6 tác phẩm giao hưởng, 1 vở nhạc kịch opera viết về Đoàn tàu Không số trên đường Hồ Chí Minh trên biển mang tên Biển sống mãi trong tôi.
Nhạc sĩ Đinh Quang Hợp (ngoài cùng bên phải) trong đêm nhạc Hương sắc tình yêu.
Giờ đây, khi bước vào tuổi 85 nhưng ông vẫn chưa hết đắm say với âm nhạc và cuộc đời. Ông nói mình chỉ dừng viết những tác phẩm lớn, còn ca khúc vẫn sản xuất như cơm ăn hằng ngày. Đặc biệt, trong ca khúc, người nghe vẫn thấy một Đinh Quang Hợp trẻ trung, bay bổng, vô tư, yêu đời như một chàng trai tuổi mới lớn mà có thể chỉ cần đạp xe ngoài đường nhìn thấy một cô gái đẹp hay một hình ảnh đầy nhân văn, lãng mạn có thể làm ông xao xuyến và “bật” ngay được ý nhạc. Điều đó lý giải cho một số ca khúc của ông như: Nhật ký chiều xuân, Ánh mắt vào đời, Tìm em trong câu hát...
Có được thành công trong sự nghiệp âm nhạc, Đinh Quang Hợp cũng thầm cám ơn người vợ hiền là cô giáo dạy văn - sử một thời ở Trường cấp 2 Thịnh Hào. Chính bà là người đầu tiên đọc, góp ý những ca từ trong bản thảo ca khúc của ông. Gần 50 năm trước, cô gái Hà thành đã lọt vào “mắt xanh” của chàng trai cố đô, chàng cũng không ngần ngại mời nàng đi xem ca nhạc rồi tỏ tình: “Anh hơn em 10 tuổi, không biết là em có tìm thấy ở nhạc sĩ cái gì hay hay không?”. Lúc ấy nàng đã 26 tuổi - độ tuổi không còn trẻ nữa nên đã thẳng thắn đáp: “Nếu không hay thì em không ngồi nói chuyện thế này”. Vậy là họ cùng nắm tay nhau đi suốt 47 năm, để rồi giờ đây, khi hai người đã không còn trẻ nữa nhưng vẫn khiến giới trẻ phát “ghen” khi gọi nhau là anh em ngọt ngào.
Có lẽ vì thế mà trong đêm nhạc Hương sắc tình yêu nhằm tôn vinh các nhạc sĩ có sáng tác đi cùng năm tháng của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch gần đây, MC Mỹ Lan đã nhận xét: “Âm nhạc của Đinh Quang Hợp in đậm bản sắc dân tộc nhưng cũng rất hiện đại, tính nhân văn cao. Hương sắc tình yêu trong ca khúc của ông không chỉ là tình yêu lứa đôi, con người mà nồng nàn tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước tươi đẹp. Yêu vạn vật, yêu biển đảo, rừng xanh. Yêu nền văn hóa hào hùng của dân tộc Việt. Yêu có khi chỉ đơn giản là một bông hồng đẹp, một vạt nắng, một giọt mưa, một nụ cười, một ánh mắt và tất nhiên là cả yêu em”.
Để giữ một tâm hồn tươi trẻ, nhạc sĩ Đinh Quang Hợp luôn ý thức được việc phải giữ một sức khỏe tốt. Vậy là cứ sáng sáng, chiều chiều ông lại dắt xe đạp đi vài vòng. Theo ông thì đó là cách vừa rèn luyện đôi chân vừa “rèn luyện tâm hồn”, để sáng tác được những ca khúc mang hơi thở của cuộc sống đương đại.