Bầu Kiên bị VKS xác định đã tạo quyền lực tại Ngân hàng ACB, trong nhiều sai phạm tại vụ án này, ông đều là người chủ mưu.
VKS đề nghị phạt bị cáo Kiên 18-24 tháng tù về tội Kinh doanh trái phép; 4-5 tù do Trốn thuế, 16-18 năm tù về tội Lừa đảo, 14-15 năm tù về tội Cố ý làm trái. Tổng hình phạt ông Kiên bị đề nghị là 30 năm - mức án tối đa của khung hình phạt tù có thời hạn.
Khép lại phần thẩm vấn kéo dài 7 ngày trong vụ án Nguyễn Đức Kiên và đồng phạm, sáng nay, VKS đã công bố kết luận vụ án. Cơ quan công tố cho rằng, nhà nước đã ban hành nhiều chính sách pháp luật để các doanh nghiệp hoạt động. Tuy nhiên, có một số chủ doanh nghiệp đã cố tình vi phạm, gây tiếng xấu trong lĩnh vực kinh doanh tài chính, tiền tệ. Bởi thế, việc đưa vụ án ra xét xử nhằm đẩy lùi các sai phạm trên khỏi đời sống xã hội, đáp ứng công cuộc đấu tranh với các hành vi trái pháp luật.
Cơ quan công tố cáo buộc, từ ngày 15/5/2007 đến ngày 3/8/2012, Nguyễn Đức Kiên lập 6 công ty: Công ty Cổ phần phát triển sản xuất và Xuất nhập khẩu Thiên Nam, Công ty cổ phần đầu tư Thương mại B&B, Công ty cổ phần tập đoàn tài chính Á Châu, Công ty cổ phần Đầu tư ACB Hà Nội, Công ty cổ phần đầu tư Á Châu và công ty TNHH Đầu tư tài chính Á Châu Hà Nội để hoạt động kinh doanh cổ phiếu và vàng không đúng nội dung đăng ký. Tổng số tiền đổ vào các hoạt động kinh doanh được cho là trái phép này lên tới hơn 21.000 tỷ đồng.
Thông qua Công ty B&B, ông Kiên bị quy kết đã trốn thuế thu nhập hơn 25 tỷ đồng. Ông bị nhận định là chủ mưu, hướng dẫn người khác tham gia thực hiện tội phạm nên phải chịu trách nhiệm chính. "Dù tại tòa bị cáo không thừa nhận song có đầy đủ các chứng cứ xác định bị cáo đã trốn nghĩa vụ nộp hơn 25 tỷ tiền thuế cho nhà nước", bản luận tội nêu.
Bầu Kiên tại toà sáng nay. Ảnh chụp qua màn hình.
Thông qua Công ty ACBI, Bầu Kiên bị cáo buộc đã chỉ đạo Giám đốc Trần Ngọc Thanh và Kế toán trưởng Nguyễn Thị Hải Yến, chuyển nhượng 20 triệu cổ phiếu đang thế chấp cho Công ty thép Hoà Phát để chiếm đoạt 264 tỷ đồng. Ở tội lừa đảo này, theo VKS, ông Kiên phải chịu trách nhiệm chính, ông Thanh và bà Yến giữ vai trò đồng phạm.
Ở hành vi cố ý làm trái xảy ra tại Ngân hàng ACB, VKS cho rằng ông Trần Xuân Giá với tư cách chủ tịch HĐQT biết rõ các quy định của nhà nước về kinh doanh tiền tệ, chứng khoán song vẫn chủ trì việc ra chủ trương uỷ thác 19 nhân viên ACB gửi 718 tỷ đồng vào Vietinbank và chủ trương mua cổ phiếu trên thị trường. Việc làm này được cho là gây thất thoát hơn 1.400 tỷ đồng. Hiện ông Giá đang được tạm đình chỉ điều tra, tách riêng xét xử trong vụ án khác.
VKS cho rằng, trong khi nhà nước chưa hướng dẫn về việc uỷ thác, ACB đã uỷ thác để nhân viên gửi tiền vào nhiều tổ chức tín dụng, vi phạm Luật tổ chức tín dụng. Liên quan việc ra quyết định với ông Giá, VKS xác định còn có các cựu tổng giám đốc ACB Lý Xuân Hải, 3 cựu phó chủ tịch HĐQT ACB là Lê Vũ Kỳ, Trịnh Kim Quang, Phạm Trung Cang, cựu phó tổng giám đốc Huỳnh Quang Tuấn.
Với ông Kiên, VKS cho rằng tuy không còn tham gia HĐQT ACB nhưng ông được bổ nhiệm là phó chủ tịch Hội đồng sáng lập, được tham gia và cho ý kiến tại tất cả các cuộc họp, được cung cấp đầy đủ tài liệu về hoạt động kinh doanh của ngân hàng ACB.
Dù tại phiên toà, bị cáo Kiên và những cựu quan chức ACB này cho rằng, không làm trái quy định pháp luật. Tuy nhiên, VKS căn cứ vào các lời khai của nhân chứng, diễn tiến sự việc, xác định các bị cáo đã có hành vi làm trái quy định nhà nước, ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ.
Cơ quan công tố cho rằng, việc VKSND Tối cao truy tố Bầu Kiên và đồng phạm là có căn cứ, đúng người đúng tội. Bị cáo Kiên trong các hành vi trên đều giữ vai trò chủ mưu chỉ đạo. "Bị cáo đã tạo ra áp lực, quyền lực với các thành viên trong ngân hàng ACB, khiến những người khác không làm theo ý kiến của mình là không được", VKS nói về bị cáo Kiên.
Cho rằng ông Kiên nhân thân tốt, hậu quả lừa đảo đã được khắc phục, VKS đề nghị giảm nhẹ hình phạt cho ông này nhưng cần phải cách ly bị cáo một thời gian dài. Ngoài ra, VKS đề nghị buộc ông Kiên phải nộp xung công quỹ toàn bộ số tiền phạm tội Kinh doanh trái phép, nộp tiền phạt gấp 2-3 lần tiền trốn thuế, cấm đảm nhiệm các chức vụ từ 3 đến 5 năm.
Đại diện VKS nêu quan điểm tại toà.
Bị cáo Lý Xuân Hải, với vị trí tổng giám đốc, có nhiều năm làm công tác quản trị nhưng vì muốn bảo vệ lợi ích của HĐQT, theo chỉ đạo của Bầu Kiên đã uỷ thác và đầu tư cổ phiếu gây thiệt hại lớn cho ACB. Ông Hải bị VKS đánh giá "chưa ăn năn hối cải", song cũng nên xem xét giảm nhẹ mức án, đề nghị phạt 12-14 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; cấm đảm nhiệm điều hành, quản lý tổ chức tín dụng.
Cùng tội danh, cựu phó chủ tịch HĐQT ACB Lê Vũ Kỳ bị đề nghị 7-8 năm, Trịnh Kim Quang 6-7 năm. Cựu phó chủ tịch HĐQT ACB Phạm Trung Cang và cựu phó tổng giám đốc ACB Huỳnh Quang Tuấn mỗi bị cáo 3 năm tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 5 năm. Nhóm bị cáo này được cho là làm theo chỉ đạo của bị cáo Kiên và đã "nhận ra một phần lỗi".
Ở tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bị cáo Trần Ngọc Thanh (giám đốc ACBI) bị đề nghị 9-10 năm; bị cáo Nguyễn Thị Hải Yến (kế toán ACBI) bị đề nghị 7-8 năm.
Trước đó, đầu giờ sáng nay, khi bị thẩm vấn, bà Đặng Ngọc Lan, vợ ông Kiên, giữ nguyên lời khai trong mấy ngày xét xử vừa qua với nội dung năm 2009 Công ty B&B do bà làm giám đốc bị thua lỗ 268 tỷ đồng. Bà Lan cho rằng, nếu quy kết B&B không nộp thuế thì cơ quan thuế cũng liên đới trách nhiệm vì đã không hướng dẫn bà.
Trong khi bà Lan và Kiên khai công ty B&B thua lỗ năm 2009 thì đại diện của công ty này cho rằng năm đó hoạt động có lãi. Tổng Cục thuế Hà Nội cũng cho rằng B&B kinh doanh có lãi, theo luật thì phải nộp thuế. Trong đợt thanh tra năm 2009, Đoàn thanh tra của thuế Hà Nội trên cơ sở các tài liệu B&B cung cấp đã thể hiện việc công ty này có lãi.
