- Ngay trước thềm cuộc bầu cử quốc hội quan trọng, ít nhất 3 người đã thiệt mạng trong 1 vụ nổ 19/10 nhằm vào văn phòng của một nữ ứng viên trong cuộc bầu cử Quốc hội tại huyện Zari, miền Bắc Afghanistan. Trước đó, giới chức Afghanistancho biết, cuộc bầu cử tại tỉnh miền Nam Kandaha, miền Nam nước này, sẽ bị hoãn một tuần sau khi xảy ra vụ ám sát cảnh sát trưởng tỉnh này. Không những vậy, cuộc bầu cử lần này cũng bị hoãn tại tỉnh Ghazni ở phía Đông do phiến quân Taliban kiểm soát hoàn toàn khu vực khiến tình hình an ninh bất ổn cao.
Các cuộc giao tranh giữa quân đội nước này và phiến quân Taliban đã đẩy Afghanistan rơi vào tình trạng an ninh bất ổn. Theo thống kê của Liên hợp quốc, kể từ năm 2009 đến nay, đã có hơn 26.500 dân thường ở Afghanistan thiệt mạng và gần 49.000 người bị thương do xung đột vũ trang. Lợi dụng tình trạng rối ren trên, nhiều tổ chức khủng bố khác cũng đã thiết lập mạng lưới tại quốc gia này. Các vụ khủng bố, tấn công liều chết của phiến quân và tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng ở thủ đô Kabul và nhiều thành phố lớn xảy ra thường ngày. Trong nửa đầu năm nay, con số dân thường thiệt mạng trong các cuộc xung đột và tấn công khủng bố xảy ra ở Afghanistan là 1.692, trong khi số dân thường bị thương là 3.430 người.
Cử tri Afghanistan xếp hàng dài đi bầu cử
Trong khi đó, việc Mỹ và phương Tây bổ sung lực lượng tới quốc gia này cũng như tăng cường viện trợ, hỗ trợ quân đội và cảnh sát Afghanistan không giúp cải thiện an ninh. Sau 17 năm hiện diện quân sự tại Afghanistan - chiến trường có sự can dự lâu dài nhất của Mỹ từ trước cho tới nay, hòa bình vẫn chưa trở lại mảnh đất này. Một số nỗ lực ngoại giao, bao gồm các việc tổ chức các vòng đàm phán hòa bình giữa chính quyền Kabul và phe Taliban, chưa mang lại kết quả khả quan.
Trong bối cảnh đó, cuộc bầu cử ngày 20/10 là một dấu mốc lớn. Bản thân việc tổ chức được sự kiện này sau nhiều năm trì hoãn đã đánh dấu một bước ngoặt trong đời sống chính trị Afghanistan. Sự kiện này được coi là phép thử quan trọng quyết định tương lai của Afghanistan vốn chìm trong bất ổn bạo lực hơn 10 năm qua. Đã có khoảng 9 triệu cử tri, trong đó có 3 triệu cử tri là nữ giới, đi bỏ phiếu để bầu 249 nghị sĩ trong cơ quan lập pháp của quốc gia Tây Nam Á với nhiệm kỳ 5 năm, cũng như bầu chính quyền địa phương. Mặc dù vậy, việc tổ chức thành công cuộc bầu cử này cũng đang là thách thức lớn.
Hơn 21.000 trạm bỏ phiếu đã được chuẩn bị cho cuộc bầu cử, dưới sự bảo vệ của 54.000 binh sĩ và cảnh sát. Theo số liệu của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), 56% các huyện ở Afghanistan hiện do chính phủ kiểm soát và 30% đang trong tình trạng giao tranh. Khoảng 14% số các huyện còn lại do phiến quân nắm giữ.
Taliban xem phá hoại bầu cử là một công cụ hữu hiệu để phơi bày sự yếu kém của chính phủ cũng như sự hỗ trợ đang suy giảm của quốc tế. Phiến quân Taliban đã kêu gọi người dân Afghanistan tẩy chay cuộc bầu cử, cho rằng Mỹ sử dụng cuộc bầu cử nhằm mục đích hợp pháp hóa sự hiện diện của Washington cũng như sự hiện diện của quân đội Mỹ tại quốc gia này. Tính đến nay, hơn 10 chính trị gia Afghanistanđã bị sát hại trong quá trình tiếp xúc cử tri, chưa kể hàng loạt các vụ tấn công bạo lực do Taliban thực hiện thời gian qua khiến hàng trăm người thương vong, trong đó có nhiều cảnh sát và binh lính Afghanistan. Taliban cũng đe dọa sẽ gia tăng tấn công trong thời gian bỏ phiếu.
Hơn 20 đảng phái đã đề cử tổng cộng khoảng 200 ứng cử viên. Tuy nhiên, người Afghanistan không đặt niềm tin lớn vào các chính đảng. Hiện nay, các đảng phái ở Afghanistan vẫn bị chi phối bởi nền chính trị sắc tộc và tìm kiếm sự đỡ đầu từ nhóm sắc tộc của mình. Theo thăm dò của Viện nghiên cứu chiến lược Afghanistan, chỉ có 21% số người được hỏi ủng hộ sự hiện diện lớn hơn của các chính đảng trong quốc hội (trong số 249 ghế hạ viện Afghanistan hiện nay có tới 165 ghế là thuộc về các nghị sĩ độc lập), ngược lại đa số (63%) muốn bỏ phiếu cho các ứng cử viên độc lập.
Dù vậy, giới phân tích quốc tế nhận định cuộc bầu cử có thể mang đến cho Afghanistanmột thế hệ chính trị gia trẻ trung, đẩy mạnh chống tham nhũng, và chống lại được Tanliban. Trong số hơn 2.500 ứng cử viên chạy đua vào 249 ghế nghị viện lần này có khá nhiều gương mặt trẻ. Nhiều người trong số họ có học vấn cao và trưởng thành trong giai đoạn từ sau khi Mỹ đưa quân vào Afghanistan năm 2001.
Tuy nhiên, việc các phe phái hậu thuẫn cho một số ứng cử viên tiềm tàng, đe dọa đến sự ổn định chính trị sau bầu cử và việc thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc. Một tiến trình chính trị hòa bình dung hòa được lợi ích các bên, đang được chính quyền Afghanistankỳ vọng sẽ được thiết kế để kết thúc hơn 10 năm quốc gia này chìm trong bất ổn bạo lực. Kể từ năm 2014, sau khi phương Tây rút quân, Afghanistanđến nay vẫn chìm trong bạo lực, xung đột và nghèo đói. Trong khi đó, cuộc đối đầu giữa lực lượng quân đội do các nước phương Tây hỗ trợ với nhóm phiến quân Taliban chưa dừng lại, tiếp tục đẩy Afghanistanrơi vào tình trạng an ninh bất ổn.
Vì thế giới quan sát cho rằng, việc tổ chức cuộc bầu cử lần này mang nhiều ý nghĩa biểu tượng hơn là thực chất. Và rằng, dù kết quả có như thế nào thì chặng đường tìm kiếm hòa bình sắp tới của Afghanistancũng chưa thể bớt đi phần nào trắc trở! Trong khi đó, do một số khu vực đã được quyết định hoãn bầu cử, nên kết quả sơ bộ dự kiến chỉ được công bố sau 1 tháng nữa, trong khi kết quả chính thức chưa có một mốc thời gian cụ thể nào được đưa ra.