Có lẽ, các bà nội trợ hay thực khách nếu chứng kiến cách bảo quản rau mất vệ sinh của đầu nậu sẽ cân nhắc khi dừng bước trước hàng RAT ở các siêu thị.
Sau bê bối nấm không rõ nguồn gốc và thịt lợn nhiễm sán bày bán trong siêu thị, nhóm PV vừa thâm nhập và phát hiện đường dây hô biến rau không rõ nguồn gốc thành rau an toàn (RAT) vào các siêu thị lớn là Big C và Metro ở Hà Nội.
Tù mù nguồn gốc
Thường các loại rau dán mác RAT đều có địa chỉ cụ thể: Tuy nhiên, mang danh RAT Vân Nội, nhưng thực tế có những nguồn hàng không rõ xuất xứ. Nhóm PV Tiền Phong truy ngược về các địa chỉ chuyên cung cấp RAT cho hệ thống các siêu thị Big C, Metro trên địa bàn Hà Nội.
Rau trong siêu thị tù mù nguồn gốc xuất xứ.
Lần theo địa chỉ ghi trên bao bì, chúng tôi tìm về nhà ông Quang (chủ Cty TNHH Sản xuất và chế biến RAT Ba Chữ). Nhà ông Quang đối diện cổng chợ Vân Trì (Vân Nội, Đông Anh), nhưng lại treo biển hiệu văn phòng máy tính. Sau nhiều giờ phục trước cổng nhà, nhóm PV chứng kiến nhiều tiểu thương chở rau đến căn nhà cấp 4 ngay bên cạnh.
Đây chính là điểm tập kết, thu mua rau của HTX rau Ba Chữ. Ngôi nhà ẩm thấp, lụp xụp không khác gì nơi chăn nuôi lợn. Rau cải, rau cần, cà chua, bí xanh, khoai tây... vứt la liệt trên nền đất. Rổ chuyên dụng đựng rau cáu bẩn được dựng góc nhà.
Ngày 4/3, trong vai một người muốn bán rau, hỏi kinh nghiệm một trong những người chuyên “đổ hàng” cho HTX Ba Chữ, anh T.N.V (xin được giấu tên), đến từ Yên Phong, Bắc Ninh, cho biết: “Vào những vụ trái mùa, một số mặt hàng tại Vân Nội không có như bí đỏ, bí xanh, khoai tây, hành tỏi, tôi thường nhập chuyển từ Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương về. Từ tháng 4, hàng khan hiếm còn phải nhập thêm khoai tây, tỏi Trung Quốc từ Lạng Sơn về bán”.
Khi được hỏi về giấy chứng nhận xuất xứ rau quả, anh này cho biết, hàng chủ yếu nhập từ nhiều tỉnh khác nhau. Theo anh V. nhà ông Quang nhập hàng của anh với số lượng lên tới hàng tấn/lần vì họ đổ cho bếp ăn, siêu thị.
Theo quan sát của nhóm PV Tiền Phong, hằng ngày vào đầu giờ chiều, ngoài người dân trong HTX chở rau đến nhập cho công ty, còn có tiểu thương từ các tỉnh lân cận. Một xã viên tên P. thuộc HTX rau Ba Chữ tiết lộ: “Rau HTX sản xuất không đủ nên phải thu mua từ bên ngoài”.
Nhà bảo quản là chuồng gà
HTX RAT Đạo Đức (Vân Nội, Đông Anh) của vợ chồng Liên - Hòa nổi tiếng trong làng nhờ “đổ” rau cho siêu thị, bếp ăn khu công nghiệp. Dường như cảnh giác với số điện thoại và người lạ nên nhiều lần liên hệ, bà chủ đơn vị này không tiếp. Theo nhân viên văn phòng HTX, hằng ngày bà Liên ra ruộng của nông dân thu mua rau.
Vẫn cách làm cũ, nhóm PV tiếp cận những người cung cấp rau cho HTX này. Người đàn ông tên H. đến từ Bắc Ninh đang dỡ sọt cà chua xuống bỏ vào hộp xốp. Được biết, ông H. bỏ mối cà chua cho bà Liên được vài tháng nay.
“Lúc đầu tôi bán tại chợ Vân Trì, bà Liên ra xem hàng thấy đẹp nên đặt tôi hằng ngày để “đổ” cho siêu thị. Cà chua này chỉ cần rửa sạch, đóng gói bao bì vào là bán giả gấp mấy lần chúng tôi bỏ buôn”, ông H. thật thà chia sẻ.
Theo quan sát, khoảng sân rộng 20m2 của vợ chồng Liên – Hòa bày la liệt các loại rau. Ngôi nhà rộng khoảng 6m2 xếp than hoa xung quanh với tấm biển “Nhà bảo quản rau” lại đang nuôi gà con. Dường như ngôi nhà dựng lên cho có. Mọi hoạt động bảo quản diễn ra ngay nền sân gạch.
Lần theo dấu vết
Để biết chính xác đường đi của những loại rau này, từ 3 giờ sáng 5/3, xe ô tô chở PV Tiền Phong đã chực sẵn gần cổng nhà ông Quang. Chiếc xe ô tô 12 chỗ biển số 29B-095.25 đợi sẵn để chở rau. Khoảng 4 giờ kém, nhân viên kiểm kê nhanh chóng vào sổ để nhân viên bốc rau lên xe. Lúc này, trời mưa mỗi lúc nặng hạt. Hơn 4 giờ, xe xuất phát theo hướng qua cầu Thăng Long, ông Quang đích thân lái xe.
Chiếc xe này lần lượt vào siêu thị Big C Thăng Long, Big C The Garden, Big C Long Biên rồi vòng về siêu thị Metro khi đồng hồ điểm 6 giờ 10 phút sáng.
8 giờ sáng, khi Metro (Phạm Hùng, Từ Liêm, Hà Nội) mở cửa, các loại rau như: Cần, cải ngọt, cải xanh, đỗ đũa, hoa lơ... được đóng gói trong bao bì HTX rau Ba Chữ bày la liệt trên kệ. Lúc này, giá rau đã bị đẩy lên cao gấp 2 – 3 lần so với giá ngoài chợ Vân Trì.
Vòng sang siêu thị Big C Thăng Long (Trần Duy Hưng, Hà Nội), những loại rau bó dây: Cải chít, mùng tơi, rau cần, cải xoong, cải cúc... của Ba Chữ được đặt dưới hệ thống phun nước tươi mới. Tại siêu thị Big C, một khách hàng tên Hương (Cầu Giấy, Hà Nội) nói: “Dù giá rau siêu thị đắt gấp 2 – 3 lần so với ngoài chợ, nhưng tôi vẫn mua vì tin đã bày bán ở đây có nguồn gốc và an toàn”.
