Rối loạn giọng nói là gì?
ThS Nguyễn Thị Thu Đức, khoa Tai - Mũi - Họng thuộc Bệnh viện Bạch Mai, ngày 4/4 cho hay rối loạn giọng nói là sự thay đổi các tính chất đặc trưng của giọng nói như: cường độ, cao độ và âm sắc. Đây không chỉ là dấu hiệu bất thường về sức khoẻ mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến giao tiếp, công việc và chất lượng cuộc sống.
Bệnh có thể diễn biến từ từ hoặc cấp tính. Tỷ lệ gặp ở người lớn là 4,8 - 29,1% và trẻ em 1,4 - 6%.
Những năm gần đây, xu hướng này lại càng gia tăng ở những người phải sử dụng giọng nói nhiều, do tính chất công việc (giáo viên, ca sĩ, bán hàng, người kinh doanh…).
Nguyên nhân gây rối loạn giọng nói
Rối loạn giọng nói có thể do tổn thương thực thể hoặc do rối loạn về mặt chức năng của đường phát âm.
Các tổn thương thực thể như: Tổn thương não (xuất huyết não, khối u…); Viêm nhiễm ở tai mũi họng (virus, vi khuẩn, lao, nấm…); Tổn thương lành tính thanh quản (polyp, hạt xơ, u nang, phù reinke, u nhú…); Tổn thương tiền ung thư (bạch sản, dị sản..); khối u ác tính thanh quản; Liệt dây thanh (1 bên hoặc 2 bên dây thanh).
Đối với rối loạn giọng chức năng, tuy đường phát âm không bị tổn thương nhưng giọng nói bị thay đổi do các yếu tố như: tâm lý căng thẳng, stress, tăng trương lực cơ vùng cổ…
Các tổn thương tại thanh quản gây rối loạn giọng nói
Dấu hiệu rối loạn giọng nói
Bị rối loạn giọng nói, bệnh nhân có thể thay đổi về cường độ, người bệnh có chất giọng yếu, thều thào, hụt hơi thậm chí không thể nói được.
Thay đổi về cao độ khi giọng bệnh nhân trở nên trầm hoặc cao hơn hẳn so với chất giọng vốn có trước đây. Hoặc bệnh nhân có thể thay đổi về âm sắc, giọng nói có các tính chất như khàn đặc, căng nghẹt, hoặc kèm theo hơi thở trong lời nói.
Hậu quả của rối loạn giọng nói
Rối loạn giọng nói là biểu hiện bất thường của sức khoẻ. Theo BS Thu Đức, nguyên nhân có thể lành tính, nhưng cũng có thể là tiềm ẩn của tổn thương nguy hiểm gây nên (tổn thương não, khối u ác tính thanh quản…).
Bệnh cũng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, gây khó khăn, cản trở người bệnh hoà nhập với xã hội.
Với trẻ nhỏ, rối loạn giọng nói gây ảnh hưởng đến tâm sinh lý của trẻ. Giọng nói bất thường khiến trẻ không dám nói, do sợ bị chê cười, gây tác động tiêu cực đến quá trình phát triển tâm sinh lý cũng như khả năng học hành của trẻ.
Với người trưởng thành, bệnh ảnh hưởng tới công việc, kinh tế, đặc biệt với những người thường xuyên phải sử dụng giọng nói do tính chất công việc (giáo viên, ca sĩ, bán hàng, kinh doanh…). Nhiều người đã phải từ bỏ công việc của mình do tình trạng rối loạn giọng nói kéo dài.
Người bệnh cần làm gì khi thấy giọng nói bị thay đổi
Ngay khi phát hiện giọng nói bị thay đổi, người bệnh cần đến khám chuyên khoa Tai Mũi Họng, không nên tự điều trị. Việc chậm trễ trong chẩn đoán, điều trị không phù hợp và kịp thời có thể làm cho diễn biến bệnh nặng hơn, gây khó khăn cho điều trị sau này.
Đi khám rối loạn giọng nói, bệnh nhân sẽ được khám, tư vấn những gì?
Bác sĩ sẽ hỏi bệnh để biết các triệu chứng về rối loạn giọng nói như: nói mệt, hụt hơi, phải gắng sức để nói, thay đổi các tính chất giọng nói (khàn thô, căng nghẹt…); triệu chứng toàn thân khác như khó thở, nuốt sặc, nuốt nghẹn, yếu tay chân… và tiền sử bị các bệnh nội ngoại khoa kèm theo (chấn thương sọ não, phẫu thuật vùng cổ ngực, tiểu đường, tăng huyết áp…).
Thầy thuốc khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Bạch Mai luyện giọng cho bệnh nhân. Ảnh: BVCC
Sau đó, bác sĩ sẽ khám tai, mũi, họng, thanh quản để loại trừ các nguyên nhân gây rối loạn giọng nói như: do nghe kém làm người bệnh phải nói to, viêm nhiễm mũi họng, tổn thương cấu trúc và thần kinh của đường phát âm.
Tiếp theo, người bệnh sẽ được thực hiện những thăm dò chuyên sâu để chẩn đoán về nguyên nhân, mức độ rối loạn giọng nói cũng như đáp ứng với điều trị.
Dựa theo nguyên nhân và mức độ rối loạn giọng nói, thầy thuốc sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp với từng bệnh nhân cụ thể.
Các phương pháp bao gồm: điều trị nội khoa, luyện giọng, điều trị can thiệp (vi phẫu thanh quản, tiêm steroid dây thanh, phẫu thuật cắt dây thanh)…
Theo PGS.TS Lê Công Định- Trưởng khoa Tai - Mũi - Họng thuộc Bệnh viện Bạch Mai, người bệnh cần đi khám bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng ngay khi phát hiện giọng nói bị thay đổi. Chẩn đoán đúng và điều trị càng sớm, khả năng phục hồi giọng nói càng cao.
Trong sinh hoạt hàng ngày, để duy trì giọng nói khoẻ mạnh, người bệnh cần uống nhiều nước, có chế độ ăn ngủ điều độ, tránh lạm dụng các chất kích thích (rượu, bia, thuốc lá…), tránh các thói quen dễ gây tổn thương thanh quản (la hét, đằng hắng giọng, nói trong môi trường ồn…).
