Bé sơ sinh Hoàng A.V (22 ngày tuổi, Lào Cai) được các bác sĩ chuyên khoa tim mạch BV Nhi Trung ương phát hiện mắc bệnh lý tim mạch phức tạp khi khám sàng lọc các bệnh lý tim mạch ở trẻ em ở Lào Cai hồi đầu tháng 9/2018.
TS.BS Cao Việt Tùng - Trưởng khoa Hồi sức Ngoại tim mạch, Trung tâm tim mạch trẻ em, BV Nhi Trung ương cho biết, tình trạng bệnh nhi rất phức tạp: thất phải 2 đường ra kèm theo teo động mạch phổi. Nhận thấy bệnh nhi có tình trạng tím tái, khó thở, độ bão hòa oxy trong máu rất thấp (chỉ đạt 46%), các bác sĩ ngay lập tức chỉ định chuyển cháu bé về BV Nhi Trung ương. Nếu không được can thiệp kịp thời, bệnh nhi khó giữ được tính mạng.
Ngay lập tức, chuyến xe cấp cứu khởi hành ngay buổi sáng vượt chặng đường gần 300km đã kịp thời đưa cháu bé đến BV Nhi Trung ương. Cháu V. được chuyển đến khoa Hồi sức tim mạch thuộc Trung tâm tim mạch của BV.
Tại đây, các bác sĩ đã tiến hành hồi sức và chỉ định truyền thuốc để mở ống động mạch cho cháu V. Tuy nhiên, qua 2 ngày điều trị bằng thuốc, các bác sĩ nhận thấy tình trạng sức khỏe của bé V. vẫn không cải thiện: chỉ số bão hòa oxy chỉ đạt đến 50-60% (ở trẻ khỏe mạnh là 95-100%), hình ảnh ống động mạch trên siêu âm tim còn rất nhỏ 1,2mm.
Nói về tình trạng bệnh của cháu V, TS. Tùng cho hay: "Theo nguyên lý thông thường, động mạch chủ xuất phát từ tâm thất trái (buồng tim bơm máu đỏ tươi cung cấp oxy cho cơ thể), động mạch phổi xuất phát từ tâm thất phải. Bệnh thất phải hai đường ra là một bệnh lý tim bẩm sinh trong đó hai động mạch lớn nói trên đều đi ra từ tâm thất phải.
Bệnh gồm nhiều thể bệnh khác nhau, các bệnh nhân này có thể mắc các khiếm khuyết về tim khác như chuyển gốc động mạch, hẹp eo động mạch chủ, hẹp hay teo động mạch phổi như trường hợp của cháu V. Teo động mạch phổi là tổn thương thực thể xuất hiện bẩm sinh khiến máu từ thất phải không lên được động mạch phổi. Trẻ bị teo động mạch phổi sống được sau khi sinh nhờ ống động mạch, nếu không được chẩn đoán và can thiệp kịp thời, ống động mạch sẽ đóng lại khiến trẻ mắc bệnh này tử vong".
Bác sĩ Tùng trao đổi với gia đình về tình trạng sức khỏe của bé.
.
Can thiệp đặt stent vào ống động mạch của trẻ
Trước tình hình đó, có 2 phương án được các bác sĩ cân nhắc đưa ra là điều trị bằng phương pháp cổ điển là phẫu thuật làm cầu nối chủ phổi (phẫu thuật BT shunt) hoặc can thiệp đặt stent vào đống động mạch để mở ống động mạch ra.
TS. Tùng cho biết, với phương án phẫu thuật BT shunt, các bác sĩ sẽ tiến hành mở ngực đặt một ống nối từ hệ thống động mạch chủ sang hệ thống động mạch phổi với mục đích đưa máu từ hệ thống động mạch chủ chuyển qua hệ thống động mạch phổi rồi lên phổi để được trao đổi oxy. Nhờ đó, cơ thể sẽ có thêm 1 lượng máu được thêm oxy và sẽ trở nên hồng hơn.
Tuy nhiên, qua quá trình khám và siêu âm, các bác sĩ nhận thấy có thể qua can thiệp đặt stent vào ống động mạch để mở ống động mạch ra cải thiện ôxy của cháu V. Với phương pháp này, bệnh nhi không cần phẫu thuật vì thế giảm thiểu được một số nguy cơ như chảy máu, nhiễm trùng vết mổ qua đó rút ngắn thời gian điều trị bệnh.
Đây là một kỹ thuật khó do ống động mạch của cháu V. nhỏ và có đường đi ngoằn ngoèo, dây dẫn hỗ trợ luồn qua ống động mạch cũng rất nhỏ, đòi hỏi bác sĩ làm can thiệp phải thực hiện thao tác chuẩn xác tránh ống động mạch co thắt đóng lại đột ngột khiến trẻ có thể tử vong khi đang làm can thiệp.
Quá trình can thiệp kéo dài hơn 1 giờ đồng hồ đã cho kết quả thành công. Sau can thiệp, chỉ số bão hòa oxy của cháu ngay lập tức đã tăng lên 85-90%. Chỉ sau hơn 1 ngày, bệnh nhi đã cai được máy thở.
Sau gần 1 tuần điều trị tại BV Nhi Trung ương, với tình trạng sức khỏe ổn định, bé V. được xuất viện.
Tiếp nối thành công của các đợt khám sàng lọc miễn phí tim bẩm sinh cho trẻ em tại các tỉnh Nam Định, Hải Dương, Thái Bình, Quảng Ninh, điểm đến trong hành trình yêu thương lần này của các bác sĩ BV Nhi Trung ương là Cao Bằng, một tỉnh vùng cao thuộc vùng Đông Bắc của Việt Nam. Đây là địa bàn nhiều bà con dân tộc sinh sống và gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế.
“Mỗi một chuyến đi là một lần hội ngộ các thiên thần bé bỏng. Nhìn các cháu khi mới vào viện nhỏ xíu, yếu ớt trong vòng tay. Được gặp lại các bé nay đều đã lớn khỏe, đến trường là một niềm hạnh phúc khó tả của người thầy thuốc ”- TS.BS Cao Việt Tùng xúc động cho biết.
