Hàng loạt vụ án liên quan đến các trùm than lậu đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) - Công an tỉnh Quảng Ninh thực hiện lệnh bắt, khởi tố và hoàn tất quá trình điều tra. Đây là động thái quyết liệt của cơ quan chức năng để lập lại trật tự ở vùng đất mỏ, xử lý các đối tượng coi thường pháp luật, cầm đầu các lò than trái phép, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn.
Làm rõ nhiều đường dây than lậu
Mới đây nhất, Cơ quan CSĐT - Công an tỉnh Quảng Ninh đã có kết luận điều tra vụ án, chuyển hồ sơ đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân cùng cấp truy tố 20 đối tượng về hành vi “Vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên”. Cụ thể, vào cuối tháng 2/2015, lực lượng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Quảng Ninh phát hiện, bắt quả tang nhóm đối tượng đang có hành vi khai thác than hầm lò trái phép tại khu vực đồi Khe Cam, thôn Khe Sú, xã Thượng Yên Công, thành phố Uông Bí. Quá trình điều tra, lực lượng chức năng đã phát hiện một đường lò khai thác than trái phép có 10 ngách, tổng chiều dài hơn 1.000m. Tại hiện trường, cơ quan chức năng thu giữ gần 55 tấn than cùng nhiều phương tiện dùng để khai thác than trái phép. Trong số 20 bị can bị đề nghị truy tố có chủ lò Nguyễn Thị Mai (SN 1969, trú tại Đông Triều, Quảng Ninh). Điểm khai thác than trái phép trên của Mai hoạt động từ tháng 7/2014 và số than mà các đối tượng đã khai thác đến khi bị triệt phá là gần 10.000 tấn, trị giá thiệt hại khoảng 13 tỷ đồng.
Lực lượng chức năng kiểm tra làm rõ một cơ sở kinh doanh than lậu.
Một trùm than lậu khác cũng vừa bị CQĐT Công an tỉnh Quảng Ninh khởi tố, bắt tạm giam về hành vi vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên là Phạm Văn Hưng (26 tuổi), trú huyện Vân Đồn, Quảng Ninh. Hưng được xác định là chủ lò than “thổ phỉ”, nơi xảy ra vụ tai nạn nổ khí khiến 6 người bỏng nặng đêm 15/4. Ngoài ra, CQĐT đã khởi tố, bắt giam 2 trợ thủ của Hưng là Vũ Văn Vượng (40 tuổi, ở Quảng Ninh); Vũ Duy Thuận (42 tuổi, ở Thái Bình), cùng tội danh trên.
Trước đó vào ngày 15/4/2015, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển (TP.Uông Bí, Quảng Ninh) tiếp nhận 6 nạn nhân trong tình trạng bị bỏng từ 50% trở lên, kèm theo bỏng hô hấp, trên người có bám nhiều muội than. Cơ quan công an xác định những người này được 2 người đàn ông đưa đến cấp cứu rồi bỏ đi (một trong 2 người đó là Vũ Duy Thuận); các nạn nhân bị bỏng do nổ khí tại lò than “thổ phỉ” trên địa bàn phường Hà Khánh (TP.Hạ Long). Cơ quan công an cho biết, sau khi xảy ra sự cố, Hưng đã đưa 60 triệu đồng cho Vượng và Thuận, rồi bảo thuê xe chở số công nhân trên đến Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển cấp cứu, thay vì đưa vào bệnh viện đa khoa tỉnh gần hơn, nhằm che giấu thông tin. Phạm Văn Hưng khai nhận, từ tháng 7/2014 hắn đã gom tiền thuê khu đất tại địa chỉ trên, vốn có lò than cũ. Hưng đầu tư vài chục triệu đồng mua thiết bị, máy móc, đồng thời nhờ Vượng tuyển 6 công nhân lén lút khai thác than theo ca. Hệ quả, 6 công nhân đã bị bỏng nặng do lò than “chui” thiếu an toàn và sự coi thường pháp luật của nhóm Hưng, Thuận, Vượng.
Ngăn chặn than lậu vẫn còn gian nan
Mặc dù tình trạng khai thác, vận chuyển, tiêu thụ than trái phép trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh tiếp tục được kiểm soát và kiềm chế, song vẫn tiềm ẩn hoạt động khai thác nhỏ lẻ, với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi. Trong 6 tháng đầu năm 2015, Công an tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện 44 vụ, 71 đối tượng vi phạm về than, trong đó khởi tố 2 vụ, 28 bị can, xử lý hành chính 22 vụ, 23 đối tượng, tịch thu 1.710 tấn than, phát mại 114 triệu đồng, phạt hành chính 163 triệu đồng.
Theo Thượng tá Vũ Xuân Quỳ - Phòng CSĐT tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ - Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết, đối tượng khai thác than trái phép đã lợi dụng địa bàn hiểm trở, rừng núi xa dân cư, nơi hẻo lánh để hoạt động, chủ yếu là hoạt động vào ban đêm. Trong quá trình hoạt động chúng bố trí những đối tượng theo dõi hay thường gọi là “chim lợn” để phát hiện lực lượng chức năng, khiến việc bắt giữ gặp nhiều khó khăn. Đáng lưu ý, theo quy định của việc bắt giữ tài nguyên trái phép, thiệt hại tài sản mà cụ thể là than lực lượng chức năng thu được phải trên 50 triệu trở lên thì mới đủ điều kiện để truy tố. Thực tế cho thấy, xe ô tô được các đối tượng vận chuyển than trái phép trên đường có trị giá chưa được 100 triệu đã khiến nhiều đơn vị tổ chức bắt giữ, nhưng tang vật không xử lý được. Phải trên 100 triệu thì mới xử lý người ta về tội kinh doanh than trái phép, còn dưới 100 triệu thì vận chuyển trái phép thì chỉ phạt người ta theo quy định của Luật Giao thông, theo đó cũng chỉ phạt một vài triệu về hành vi chở hành quá tải, hoặc chở hàng không đúng quy định.
Để công tác đấu tranh, xử lý vi phạm về than đạt hiệu quả cao rất cần sự phối hợp chặt chẽ của chính quyền địa phương và các ngành chức năng trong công tác quản lý tài nguyên để giải quyết triệt và cơ bản tình trạng khai thác và tiêu thụ than trái phép. Đồng thời phải chấn chỉnh công tác cấp phép, quản lý cấp phép các dự án giao đất, giao rừng, có biện pháp xử lý nghiêm minh, kiên quyết thu hồi các dự án sử dụng sai mục đích hoặc lợi dụng để khai thác, kinh doanh than trái phép.
Hải Phong – Đức Tuấn
