Nguy hại từ việc học làm pháo qua mạng
Mới đây, lực lượng công an huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) vừa phát hiện nhóm học sinh chế tạo, tàng trữ pháo nổ. Cụ thể, vào tối ngày 8/1/2021, lực lượng công an tuần tra tại khu vực xã Tân Mỹ Hà, huyện Hương Sơn phát hiện N.P.B.Q (SN 2006), P.Q.P (SN 2009) đi trên xe máy điện có biểu hiện nghi vấn. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện N.P.B.Q đang có hành vi tàng trữ 29 quả pháo tự chế. Quá trình điều tra mở rộng, lực lượng công an phát hiện và thu giữ tại nhà N.M.Đ (SN 2005, thôn Hồng Hà, xã Tân Mỹ Hà, Hương Sơn) 5 quả pháo tự chế, 1,6kg nguyên liệu chế tạo pháo nổ, 101 vỏ pháo tự chế. Số tang vật này N.M.Đ tìm hiểu qua mạng, mua các tiền chất để chế tạo pháo nổ. Được biết, các đối tượng đều là học sinh trên địa bàn Hương Sơn. Vụ việc đang được lực lượng công an tiếp tục điều tra và xử lý theo quy định của pháp luật.
Càng gần thời điểm Tết Nguyên đán, những trường hợp học sinh bị thương tích liên quan đến pháo ngày càng tăng. Có thể thấy, nguyên nhân sự việc bắt nguồn từ các clip dạy làm pháo trên mạng. Không khó để tìm kiếm những clip như vậy tràn lan trên Youtube. Người truy cập chỉ cần gõ từ khoá tìm kiếm “hướng dẫn chế tạo pháo nổ” trên Youtube sẽ xuất hiện tràn lan hàng loạt các clip thu hút hàng chục nghìn lượt xem. Thậm chí có video chỉ cách làm pháo diêm đón Tết 2021 có tới 156.000 lượt xem sau 2 tuần đăng tải. Từ công thức làm thuốc nổ pháo cho đến hướng dẫn làm thuốc nổ đen, hướng dẫn làm pháo bông, chế lựu đạn ném, cách làm pháo tép đều được hướng dẫn tỉ mỉ. Đặc biệt, các video hướng dẫn tự chế tạo pháo chỉ số ít được gắn nhãn giới hạn độ tuổi. Hầu hết chủ kênh không cảnh báo người xem mà còn nhấn mạnh cách làm của mình an toàn, không gây nguy hiểm.
Liên quan đến các trường hợp tai nạn khi tự làm pháo, tại Đăk Lăk đã xảy ra vụ học sinh lớp 7, Trường THCS Lê Hồng Phong (xã Pơng Drang) bị cháy xém mặt do học chế tạo pháo từ clip trên Youtube. Tương tự, tại Quảng Ninh cũng xảy ra vụ một số học sinh cấp 2 bị thương do tự chế pháo. Ngoài ra, học sinh lớp 9 ở Kim Thành, Hải Dương lên mạng xem hướng dẫn chế tạo pháo rồi mua thuốc nổ về tự làm, thuốc phát nổ khiến em bị đa chấn thương, phải cắt cụt bàn tay phải...
Nhóm học sinh bị phát hiện chế tạo, tàng trữ pháo nổ cùng tang vật.
Tự chế pháo nổ đốt dịp Tết - có thể bị phạt tù
Theo Luật sư Nguyễn Tiến Thủy, Văn phòng Luật sư Việt Lý (Đoàn Luật sư Hà Nội), Nghị định 137/2020/NĐ-CP về quản lý, sử dụng pháo mới được Chính phủ ban hành có hiệu lực thi hành từ ngày 11/1/2021. Việc không hiểu kỹ, hiểu sai bản chất của Nghị định sẽ vô tình khiến nhiều người vi phạm pháp luật, dẫn tới bị xử lý hình sự, nhất là vào thời điểm Tết Nguyên đán Tân Sửu đang cận kề, nhu cầu sử dụng pháo hoa tăng cao. Theo Luật sư Bình, người dân chỉ được sử dụng loại pháo hoa không có thuốc nổ, không gây ra tiếng nổ, còn loại pháo hoa nổ, người dân tuyệt đối không được sử dụng. Người sử dụng pháo hoa phải là người đủ 18 tuổi trở lên. Người dân chỉ được mua pháo hoa do các tổ chức doanh nghiệp của Bộ Quốc phòng bán và được sử dụng trong các ngày lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi hoặc các sự kiện văn hóa nghệ thuật. Theo quy định tại Điều 5, Nghị định 137 của Chính phủ, hành vi hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn luyện cách thức chế tạo, sản xuất, sử dụng trái phép pháo dưới mọi hình thức bị nghiêm cấm. Ngoài ra, người nghiên cứu, chế tạo, sản xuất pháo nổ hay thuốc pháo đều được xác định là vi phạm quy định trên.
Bên cạnh đó, người có hành vi hướng dẫn chế tạo pháo, sau đó đăng video lên mạng xã hội có thể bị xử lý hành chính 10-20 triệu đồng, theo quy định tại Điểm e, Khoản 1, Điều 101, Nghị định số 15/2020 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử.
Còn người xem video hướng dẫn trên YouTube rồi tự chế pháo gây tiếng nổ sẽ bị xử lý hành chính về hành vi sản xuất, tàng trữ, mua, bán, vận chuyển trái phép pháo, thuốc pháo và đồ chơi nguy hiểm. Theo quy định tại Điểm d, Khoản 4, Điều 10, Nghị định số 167/2013, mức phạt là 5-10 triệu đồng. Ngoài ra, người tự chế tạo pháo nổ còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự ở khung hình phạt tối đa 15 năm tù, theo quy định tại Điều 190 - Bộ luật Hình sự về tội Sản xuất hàng cấm. Còn người đốt pháo nổ trái phép có thể bị xem xét xử lý hành chính hoặc hình sự về hành vi gây rối trật tự công cộng, với khung hình phạt gồm phạt tiền tối đa 50 triệu đồng hoặc phạt tù lên đến 7 năm.