Quyết dồn tới chân tường
Ngày 20/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho hay sẽ đơn phương áp đặt các lệnh trừng phạt chống Iran, ngay sau khi Hội đồng Bảo an LHQ bỏ phiếu bác dự thảo nghị quyết kéo dài vô hạn thời hạn các lệnh cấm vận đối với Iran mà Mỹ đề xuất nhằm thay thế lệnh cấm vận Iran mà LHQ áp dụng cách đây 13 năm, sẽ hết hiệu lực vào ngày 18/10 tới.
Được biết, tại cuộc bỏ phiếu dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất của Hội đồng Bảo an LHQ, Washington chỉ nhận được lá phiếu ủng hộ duy nhất của Cộng hòa Dominica. Nga và Trung Quốc bỏ phiếu chống trong khi toàn bộ 11 thành viên còn lại đều bỏ phiếu trắng. Ngay sau cuộc họp, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho rằng, Hội đồng Bảo an LHQ không hành động dứt khoát để bảo vệ hòa bình và an ninh quốc tế, đồng thời khẳng định Iran sẽ khiến tình hình hỗn loạn lan rộng hơn nữa nếu lệnh cấm vận vũ khí hết hiệu lực.
Mỹ còn đe dọa sẽ đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt với Nga và Trung Quốc vì có hành vi phản đối gia hạn lệnh trừng phạt Iran. “Nga và Trung Quốc từ chối tuân thủ chế độ trừng phạt của LHQ do Mỹ khôi phục đối với Iran, chính quyền Mỹ sẽ đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt” - Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu trên kênh truyền hình Fox News (Mỹ) hôm 20/8. Ngoại trưởng Mỹ khẳng định việc áp dụng các biện pháp trừng phạt khi có những quốc gia vi phạm lệnh trừng phạt đang được thực thi của Mỹ là “điều tất yếu”.
Dự kiến, trong những ngày tới, ông Pompeo sẽ đến trụ sở LHQ ở thành phố New York, Mỹ để thông báo cho Hội đồng Bảo an về việc khôi phục các biện pháp hạn chế. Những biện pháp trừng phạt sẽ có hiệu lực sau 30 ngày kể từ khi thông báo cho Hội đồng Bảo an LHQ.
Các lệnh trừng phạt mới do Mỹ đề xuất sẽ có thể “giết chết” thỏa thuận hạt nhân với Iran.
Cam kết lịch sử có trở nên xa vời?
Một nhà ngoại giao châu Âu giấu tên nhận định rằng, việc ông Trump muốn tái áp đặt mọi lệnh trừng phạt của LHQ sẽ tạo rủi ro hủy hoại Kế hoạch Hành động chung Toàn diện (JCPOA) - thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và Nhóm P5 1 (Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, Đức).
Hãng thông tấn Fars của Iran, ngày 20/8, dẫn lời Tổng thống nước này Hassan Rouhani khẳng định, nước Cộng hòa Hồi giáo sẽ tiếp tục chống lại các lệnh trừng phạt của Mỹ. Hãng tin Reuters (Mỹ) trước đó từng nhận định, các lệnh trừng phạt mới do Mỹ đề xuất sẽ có thể “giết chết” thỏa thuận hạt nhân bởi Iran sẽ mất đi động cơ chính trong việc hạn chế các hoạt động hạt nhân của nước này. Trước đó, Tehran đã từng bước vi phạm một số quy định để đáp trả Washington.
Cùng ngày 20/8, trong bối cảnh trên, một số quan chức cấp cao Iran giấu tên cho hay, lãnh đạo nước này quyết tâm tuân thủ cam kết của thỏa thuận hạt nhân, đồng thời bày tỏ hy vọng rằng trong trường hợp cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden giành chiến thắng tại cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào ngày 3/11 tới, JCPOA sẽ được cứu vớt.
Trong thời gian vận động bầu cử của mình, ứng cử viên đảng Dân chủ Mỹ Biden luôn nói rằng nếu giành chiến thắng trong cuộc bầu cử, ông có thể đưa Mỹ gia nhập lại thỏa thuận hạt nhân JCPOA kèm theo điều kiện tiên quyết là Iran cũng phải tuân thủ thỏa thuận. Được biết, thỏa thuận hạt nhân 2015 này đạt được dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama, khi đó ông Biden là Phó Tổng thống.
Một quan chức Iran khác đánh giá: “Chúng tôi phải thông minh và không rơi vào cái bẫy của Mỹ muốn đẩy Iran rời xa thỏa thuận”.