Bảo vệ sức khỏe mũi xoang trong mùa đông

Càng về gần cuối năm, thời tiết càng thay đổi thất thường. Ở miền Bắc, có ngày trời rét đậm, dưới 150C, có ngày hưng hửng nắng, nhưng ngay ngày hôm sau lại đột ngột trở rét. Ở phía Nam, thời tiết giao mùa se se lạnh vào buổi sáng, trưa nắng hanh khô và buổi tối nền nhiệt lại hạ xuống khiến cơ thể nhiều người không thể thích ứng kịp. Nhiệt độ xuống thấp trong môi trường ngày càng ô nhiễm với nhiều bụi, khói, chất độc là nguyên nhân làm cho tỷ lệ bệnh viêm mũi xoang tăng cao trong mùa đông.

PGS.TS.BS. Võ Thanh Quang.

Ở Bệnh viện Tai mũi họng Trung ương, có ngày cao điểm phải đón đến 1.700-2.000 lượt bệnh nhân. Tại Khoa Nhi (BV Bạch Mai), số bệnh nhân đến khám tăng gấp 1,5 lần so với tháng trước, khoảng 250-300 trẻ đến khám mỗi ngày. Khoa Khám nhi (BV Đa khoa Xanh Pôn), trung bình mỗi ngày cũng đón 300 trẻ đến khám bệnh, chủ yếu là các trường hợp mắc viêm mũi họng, phế quản, viêm phổi... Còn tại TP.HCM, lượng bệnh nhi mắc hô hấp điều trị tại BV Nhi Đồng 2 cũng tăng cao trong thời gian qua, quá tải khoảng 20% so với số giường hiện có. Còn tại BV Nhi Đồng 1 cũng tương tự, chật kín bệnh nhi và thân nhân. Trong đó, phổ biến là các bệnh viêm họng và viêm mũi xoang, với các biểu hiện như sổ mũi, ngạt mũi, ngứa và chảy nước mũi nhiều. Đặc biệt trẻ em khi ngạt mũi thường phải thở khò khè, phải thở bằng miệng, ngủ không yên giấc, quấy khóc khiến chất lượng cuộc sống của gia đình giảm sút.

Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với PGS.TS.BS. Võ Thanh Quang - Giám đốc Bệnh viện Tai mũi họng Trung ương - Chủ tịch Hội Tai mũi họng Việt Nam về các biện pháp phòng chống bệnh tai mũi họng trong mùa đông.

- Thưa Phó giáo sư, vì sao giới y khoa hay gọi bệnh tai mũi họng là “căn bệnh mùa đông”?

Mũi và họng là đường ăn và đường thở của cơ thể, đặc biệt mũi là cửa ngõ của hệ hô hấp. Mỗi ngày, mũi phải lọc sạch và sưởi ấm đến 9.000 lít không khí nên rất dễ bị vi khuẩn tấn công gây sổ mũi, nghẹt mũi, viêm mũi xoang. Vào mùa đông, khi chúng ta hít không khí lạnh vào sẽ có những tác động nhất định gây nên sung huyết, xuất huyết nhiều trong mũi và rất dễ bị viêm. Thêm nữa là thời tiết mùa đông thường hanh khô, lượng bụi trong không khí nhiều hơn rất nhiều so với mùa hè, nên khi chúng ta hít thở sẽ đem bụi vào mũi, họng có kèm theo vi trùng, vi khuẩn và các chất độc. Đấy chính là nguyên nhân chủ yếu gây nên viêm mũi họng vào mùa đông.

Một ca phẫu thuật mũi xoang tại Bệnh viện Tai mũi họng Trung ương.

Viêm xoang cũng là một bệnh khá phổ biến ở nước ta. Nếu như viêm mũi họng thường gặp nhiều hơn ở trẻ nhỏ thì viêm xoang tuy thường gặp ở cả người lớn lẫn trẻ em, nhưng hay gặp hơn ở người trưởng thành. Viêm xoang có thể gặp quanh năm nhưng mùa đông - xuân thì có số lượng người mắc nhiều hơn. Viêm xoang cấp tính mà không phát hiện và điều trị sớm, dứt điểm thường chuyển thành viêm xoang mạn tính. Hậu quả của viêm xoang không được điều trị dứt điểm có thể đưa đến nhiều bệnh nguy hiểm như áp-xe não, mờ mắt do viêm thị thần kinh nhãn cầu...

- Phó giáo sư có những lời khuyên nào cho mọi người để đề phòng và hỗ trợ điều trị viêm mũi xoang?

Đúng là trước đây chúng ta chỉ chú ý tới đánh răng để phòng bệnh mà không nghĩ tới đường mũi xoang, nơi ngăn cản và chứa đựng nhiều tác nhân gây bệnh cũng cần phải được vệ sinh hàng ngày. Khi đường hô hấp trên không được vệ sinh sạch sẽ thì tạo điều kiện cho các vi khuẩn sống ký sinh và sống phát triển. Do đó, để phòng ngừa bệnh viêm mũi xoang cần vệ sinh mũi, miệng thật tốt. Không chỉ là mùa lạnh mà theo tôi quanh năm chúng ta nên tạo cho mình thói quen xịt rửa mũi ít nhất 3 lần mỗi ngày, vào buổi sáng sau khi ngủ dậy (vì sau một đêm dài mũi sẽ ứ đọng rất nhiều), buổi trưa hoặc đầu giờ chiều và buổi tối trước khi đi ngủ do chúng ta đã tiếp xúc với môi trường bụi bặm bên ngoài cả ngày. Như vậy sẽ giúp ngăn ngừa bệnh viêm mũi xoang hiệu quả, nhất là với trẻ em.

Nhờ thành phần hoàn toàn thiên nhiên được tinh chiết ở độ sâu 450m, nước biển sâu chứa nhiều muối, giàu khoáng chất như Cu , Zn …, có tác dụng sát khuẩn, kháng viêm nên ngăn ngừa sổ mũi, nghẹt mũi và viêm mũi xoang. Trong ảnh: Chị Hoàng Thị Diễm Phương - Cử nhân Y tế cộng đồng (Đại học Y dược TP.HCM) đang xịt rửa mũi bằng nước biển sâu Xisat, một sản phẩm đã được Bộ Y tế cấp “Giấy chứng nhận lưu hành” - một tiêu chí đảm bảo chất lượng cao nhất đối với sản phẩm dung dịch vệ sinh mũi.

Mặc dù với chức năng cửa ngõ cơ thể, tự nhiên mũi, họng đã có các cơ chế tự bảo vệ nhưng với môi trường ngày càng ô nhiễm, với điều kiện sống có nhiều bệnh tật lây nhiễm như hiện nay, biện pháp xịt rửa mũi ngày càng được chú trọng. Với những công nhân hoặc những người thường xuyên tiếp xúc với khói bụi thì tôi khuyên nên sử dụng động tác rửa mũi nhiều lần hơn. Khi đi công tác ở nước ngoài, tôi thấy rằng người ta rất chú ý đến vấn đề vệ sinh mũi họng giống như việc đánh răng hàng ngày vậy. Họ có rất nhiều nhãn hàng dung dịch xịt rửa mũi cũng như các thiết bị xịt rửa cá nhân.

- Trên thị trường có rất nhiều loại sản phẩm xịt rửa mũi, vậy làm thế nào để các gia đình có thể lựa chọn được sản phẩm tốt để bảo vệ sức khỏe của mình và gia đình?

Các gia đình có thể lựa chọn sử dụng nước muối sinh lý hoặc nước biển sâu để vệ sinh mũi  xoang hàng ngày. Trong đó, nước biển sâu được khai thác ở độ sâu khoảng 450m từ mặt nước biển, có độ tinh khiết cao,  chứa nhiều khoáng chất, giàu nguyên tố vi lượng như Đồng, Kẽm..., có tác dụng sát khuẩn, kháng viêm, săn se niêm mạc, tăng sức đề kháng cho niêm mạc mũi. Giới y khoa đã chứng nhận nước biển sâu rất hữu hiệu trong việc hỗ trợ điều trị, phòng ngừa những bệnh liên quan đến đường hô hấp và hậu phẫu vùng mũi xoang.

- Xin cảm ơn Phó giáo sư!