Hiện nay, một số địa phương người dân vẫn còn đi vào vùng sốt rét lưu hành ở rừng núi để lao động kiếm sống và nguy cơ mắc bệnh sốt rét do muỗi truyền là điều không thể tránh khỏi nếu không được bảo vệ tốt. Họ thường sử dụng căn lều tạm hoặc nhà tạm để làm nơi trú ẩn tạm thời, do đó việc phòng chống muỗi đốt không được thực hiện bằng các biện pháp cần thiết nên dễ bị mắc bệnh.
Thực tế những người thường xuyên có các hoạt động di chuyển mang tính chất lưu động nay chỗ này, mai chỗ khác không ổn định vào vùng sốt rét lưu hành ở rừng núi như đi đào đãi vàng và đá quý, tìm trầm kỳ, khai thác gỗ và lâm sản, rà kiếm phế liệu chiến tranh, cạo mủ cao su, kể cả một bộ phận người dân tộc thiểu số vẫn còn du canh du cư... để lao động kiếm sống. Họ thường sử dụng những căn lều tạm, nhà tạm để làm nơi trú ẩn tạm thời. Đồng thời những người mới đến định cư tại những vùng sốt rét, trong khi chờ đợi ngôi nhà kiên cố được xây dựng hoàn thiện, họ bắt buộc cũng phải sống một thời gian trong căn nhà tạm thời. Những căn lều tạm, nhà tạm thường được người dân sử dụng làm nơi trú ẩn tạm thời rất ít có khả năng bảo vệ cho người sống ở bên trong khỏi bị muỗi truyền bệnh sốt rét và các loại côn trùng khác chích đốt máu. Tại các địa phương này, tình hình sốt rét không bao giờ được ổn định do phải đối mặt với thực trạng biến động thực tế vào một số thời điểm trong năm. Vì vậy, muốn được bảo vệ tốt để khỏi bị mắc bệnh sốt rét, người dân phải thực hiện biện pháp dùng màn ngủ và hóa chất diệt côn trùng để phòng chống muỗi đốt.
Người ở lều tạm, nhà tạm vùng sốt rét cần bảo vệ biện pháp cần thiết để phòng bệnh. (Ảnh minh họa)
Hiện nay, biện pháp hiệu quả được khuyến cáo thực hiện là truyền thông giáo dục sức khỏe để cộng đồng nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi ở những người thường xuyên đi rừng, ngủ rẫy là phải nghiêm túc chấp hành việc mang theo màn ngủ đã tẩm hóa chất diệt muỗi để sử dụng phòng chống muỗi truyền bệnh sốt rét chích đốt máu và truyền bệnh khi ở trong căn lều tạm, nhà tạm. Ngoài ra, nếu có điều kiện nên sử dụng những tấm vải được xử lý bằng cách tẩm hóa chất diệt muỗi, chúng sẽ có tác dụng hiệu quả khi được treo dính vào các cột chống mái của căn lều tạm, nhà tạm và cũng có thể dùng để chắn cửa ra vào, cửa sổ. Những tấm vải tẩm hóa chất diệt muỗi này thường sử dụng vào buổi chiều tối và ban đêm, còn ban ngày có thể được cuộn lại. Nếu muỗi truyền bệnh bám ở bên ngoài hoặc bên trong tấm vải sẽ bị giết chết do vải cuốn lại hoặc do tiếp xúc với hóa chất được tẩm trên tấm vải. Một lợi ích khác của việc sử dụng những tấm vải tẩm hóa chất diệt muỗi là có được sự kín đáo và chắn được gió lùa. Trong trường hợp di chuyển đi nơi khác, khi căn lều tạm, nhà tạm bỏ không dùng nữa thì những tấm vải tẩm hóa chất này được tháo ra, cuộn lại, mang đi và dùng cho căn lều tạm, nhà tạm tại nơi ở tạm thời khác. Lưu ý, chất liệu của những tấm vải phải bền, rẻ tiền và dễ xử lý tẩm hóa chất diệt muỗi. Thực tế loại vải dệt bằng chất liệu polypropylene có thể đáp ứng được yêu cầu này và có sẵn trên thị trường. Hóa chất diệt muỗi được dùng để tẩm vào những tấm vải thường là loại pyrethroid tổng hợp vì chúng có khả năng dính chặt vào tấm vải và không bị nước mưa làm trôi đi.
Xử lý những tấm vải tẩm hóa chất bằng cách nhúng tấm vải vào hóa chất hoặc phun hóa chất lên trên mặt tấm vải với loại hóa chất pyrethroid tổng hợp đã được pha chế theo nồng độ quy định. Việc tẩm tấm vải với hóa chất diệt côn trùng rất đơn giản, chỉ cần một nhũ dịch hóa chất diệt muỗi pha với nước trong chậu thau, sau đó nhúng đều tấm vải muốn tẩm vào nhũ dịch này rồi để khô; khi khô hóa chất diệt muỗi sẽ ngấm vào sợi vải. Để xử lý tấm vải nhanh và tiện lợi, có thể dùng bình phun có áp suất, bình phun áp suất bằng tay hoặc bình bơm điện thủy động để phun hóa chất diệt muỗi lên trên mặt tấm vải với liều lượng 0,75g permethrin hay 0,05g cyfluthrin hoặc 0,025g deltamethrin hay lambdacyhalothrin cho mỗi mét vuông tấm vải.
Để hạn chế tình trạng mắc bệnh sốt rét cho những người đi rừng, ngủ rẫy với nhiều hình thái hoạt động khác nhau; phương pháp bảo vệ căn lều tạm, nhà tạm làm nơi trú ẩn tạm thời cho những đối tượng này rất cần thiết. Ngoài sử dụng màn ngủ tẩm hóa chất thường xuyên mang theo, việc dùng những tấm vải tẩm hóa chất diệt muỗi treo gắn ở các cột chống mái, cửa ra vào và cửa sổ của căn lều tạm, nhà tạm cũng là biện pháp tốt phòng ngừa khá hiệu quả.