Sống trên đá
Từ thành phố Hà Giang theo chiều dài của con đường Hạnh Phúc, băng qua cao nguyên đá Đồng Văn, một cao nguyên đá tai mèo đồ sộ trùng điệp, nhấp nhô, nơi thì vút lên trời xanh, nơi thì sâu thăm thẳm đến rợn người, chúng tôi ngược lên Lũng Cú.
Từ Ðồng Văn đến trung tâm xã là cung đường 26km, cũng vẫn điệp khúc dốc cua tay áo, núi cao và vực sâu. Ðồng bào Mông, Lô Lô trồng lúa, trồng ngô mỗi năm chỉ được một vụ cho nên đời sống hết sức khó khăn. Cả xã có 9 thôn bản, thì có đến tám thôn giáp biên, đều ở độ cao trung bình từ 1.600 đến 1.800m so với mực nước biển. Cả xã có hơn 800 hộ dân thì có đến hơn một nửa là hộ nghèo đến mùa giáp hạt vẫn phải trông chờ vào cứu trợ gạo của Nhà nước và địa phương. Ðó là bà con ở những vùng có địa hình quá dốc, chỉ toàn núi đá, không thể trồng trọt hay chăn nuôi gì được.
Nhờ sự quan tâm của Đảng, của Chính phủ, chương trình xây dựng nông thôn mới ở ba thôn Lô Lô Chải, Thèn Pả và Xín Mần với những thành tích được tính bằng bể nước, sân phơi, nhà tắm, nhà vệ sinh và chuồng gia súc. Cuộc sống bà con nhờ thế cũng thay đổi nhiều, nhưng cũng chỉ mới xóa đói chứ để giảm được nghèo vẫn là vô cùng khó vì sản xuất nông nghiệp ở vùng núi đá là thách thức lớn. Với 80% địa hình là đồi núi dốc, khí hậu khắc nghiệt, mùa khô hạn hán, mùa mưa lại đối mặt với lũ quét, mưa đá và sạt lở, cây lúa khó trồng, cây ngô vùi mình trong hốc đá, thì người dân thật khó có cơ hội thoát nghèo bền vững.
Cô đỡ thôn bản tư vấn sức khỏe cho phụ nữ mang thai ở thôn Thèn Pả, xã Lũng Cú (Đồng Văn - Hà Giang). |
Báo Sức khỏe & Đời sống được bà con yêu thích
Là xã có địa bàn rộng, hiểm trở, đường xá đi lại khó khăn, đa số là đồng bào dân tộc thiểu số trình độ dân trí còn thấp, Đảng ủy xã Lũng Cú đã đưa việc tuyên truyền thông tin trên các ấn phẩm báo chí vào Nghị quyết của Đảng ủy xã. Coi đây là tiêu chí để bình xét "Gia đình văn hóa", "Dòng họ văn hóa"… Người biết chữ phải dạy lại, tuyên truyền cho người chưa biết chữ, nếu bố mẹ không biết chữ mà con cái biết chữ thì con cái phải có trách nhiệm truyền lại những kỹ thuật, mô hình hay để bố mẹ áp dụng xây dựng kinh tế gia đình.
Từ thực tế của địa phương, nhiều thôn chưa có nhà văn hóa nên các ấn phẩm báo và tạp chí được giao đến tận nhà trưởng thôn và Bí thư chi bộ. Thông qua các cuộc họp, người dân tổ chức tuyên truyền những mô hình làm kinh tế giỏi để người dân học tập. Từ những mô hình hay ở những địa phương có điều kiện tự nhiên tương đồng, chính quyền xã đã áp dụng xây dựng nhiều mô hình phát triển kinh tế hiệu quả, giúp người dân từng bước xóa đói và tiến tới giảm nghèo.
Đặc biệt, người dân vùng cao trước đây chưa có thói quen chăm sóc sức khỏe, ốm đau thường mời thầy mo, thầy cũng để đuổi con ma đi mà không đến khám tại trạm y tế. Nhờ có các thông tin, bài viết trên Chuyên đề Dân tộc và Miền núi, Báo Sức khỏe & Đời sống, người dân đã biết cách chăm sóc sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng, đẩy lùi các hủ tục lạc hậu, tránh các tai biến có thể xảy ra.
Trạm y tế xã cách cột cờ Lũng Cú không xa, được xây hai tầng khang trang cách đây mấy năm. Anh Nguyễn Duy Đông, Trưởng trạm cho biết: Ngày thường, trạm đón tiếp, khám và chữa bệnh từ 15 - 20 người. Riêng ngày phiên chợ thì có thể gấp 2 - 3 lần vì bà con kết hợp một công đôi việc, cho nên ngày này có khoảng 40 - 50 lượt người đến khám và xin cấp thuốc. Hằng năm, cán bộ từ trung tâm y tế huyện về chỉ đạo triển khai các chương trình mục tiêu y tế quốc gia. Ðịa bàn tuy rộng, có xóm bản cách trung tâm xã khoảng 10km, đi lại rất khó khăn nhưng nhờ có sự hỗ trợ của y tế thôn bản, y tế đồn biên phòng, bà con được tiếp cận các thông tin chăm sóc sức khỏe trên báo chí nên công tác tiêm chủng mở rộng cho trẻ em trong độ tuổi thường đạt hơn 90%/năm.
Thiết thực và gần gũi Trao đổi với chúng tôi, anh Vàng Mí Cấu - Bí thư Đảng ủy xã Lũng Cú cho biết: Các loại báo, tạp chí đưa về xã theo Quyết định 2472 thực sự cần thiết đối với đồng bào các dân tộc tại địa phương, đưa đến đúng đối tượng thụ hưởng tại các thôn, bản.
Nhờ đọc báo, người dân đã biết chăm sóc sức khỏe Anh Vàng Dỉ Sính - Phó trưởng thôn Lô Lô Chải tâm sự: Nhờ các thông tin về chăm sóc sức khỏe trên báo chí, người Lô Lô ở thôn Lô Lô Chải đã không còn tình trạng hôn nhân cận huyết gây suy thoái giống nòi.
|
Bài và ảnh: Thùy Trang