Bão số 15 sẽ mạnh lên trong 24 giờ tới
Chiều ngày 26/11, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia tổ chức họp báo cung cấp thông tin về cơn bão số 15 trên Biển Đông.
Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, đêm 25/11, bão đã đi vào khu vực Biển Đông. Tên quốc tế của bão là Koto theo danh sách của Nhật Bản, và trở thành cơn bão thứ 15 hoạt động trên Biển Đông trong năm 2025.
"Đây là con số tương đối lớn so với trung bình nhiều năm. Thông thường, tổng số bão và áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông chỉ khoảng 12 cơn mỗi năm, nhưng năm nay đã lên tới 20, gồm 15 bão và 5 áp thấp nhiệt đới, cao hơn đáng kể so với trung bình", ông Hoàng Phúc Lâm cho biết.
Bão số 15 sẽ ảnh hưởng trong thời gian rất dài. Ảnh minh họa
Lúc 16 giờ ngày 26/11, bão đang có cường độ cấp 10, vị trí ở 12,5°N – 116,1°E. So với đêm hôm trước, sau khoảng 18 giờ, bão đã mạnh thêm 2 cấp và dự báo trong 24–48 giờ tới sẽ tiếp tục tăng lên cấp 11. Trong 24 giờ đầu, bão vẫn di chuyển khá nhanh theo hướng tây – tây bắc với tốc độ 20–25 km/h, do chịu tác động của áp cao cận nhiệt đới.
Khi bão di chuyển xa khỏi vùng ảnh hưởng chính của áp cao cận nhiệt đới phía đông Philippines – đồng thời áp cao này cũng suy yếu – tốc độ bão sẽ giảm, di chuyển chậm lại trong 24–48 giờ tiếp theo. Một yếu tố quan trọng khác là đêm 27/11 sẽ có không khí lạnh tăng cường. Không khí lạnh thường không thuận lợi cho sự phát triển của bão, nên khả năng bão suy yếu khi gặp không khí lạnh là khá cao. Vì vậy, từ ngày 29/11 trở đi, bão bắt đầu có dấu hiệu suy yếu, dự báo còn khoảng cấp 9–10 trong ngày 30/11 và 1/12.
Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia chia sẻ thông tin về cơn bão số 15 chiều ngày 26/11.
Một đặc điểm nữa là khi tiến đến khu vực kinh tuyến 112–113°E, bão có xu hướng lệch lên phía Bắc. Giai đoạn đầu khi không khí lạnh tràn xuống, do chênh lệch khí áp giữa khối khí lạnh (áp cao) và bão (áp thấp), gió có thể mạnh thêm, giúp bão duy trì cường độ. Tuy nhiên, khi không khí lạnh xâm nhập vào trong hoàn lưu, bão sẽ suy yếu rõ rệt. Đây là lý do từ chiều – đêm 29/11, bão bắt đầu suy yếu dần.
Về diễn biến tiếp theo, ông Hoàng Phúc Lâm đưa ra hai kịch bản:
Kịch bản 1 – Khả năng cao nhất (75–80%), bão di chuyển lên hướng bắc – tây bắc, dọc ven biển các tỉnh Nam Trung Bộ. Với kịch bản này, khả năng ảnh hưởng trực tiếp vào đất liền là ít. Gió mạnh trên đất liền không lớn, chủ yếu hoàn lưu gây gió cấp 4–5. Mưa không quá mạnh, phổ biến dưới 50 mm/ngày, nhưng một số nơi ven biển có thể 50–100 mm/ngày.
Kịch bản 2 – Xấu hơn (20–25%), bão không lệch lên Bắc mà đi thẳng vào bờ khu vực Nam Trung Bộ. Với kịch bản này, bão sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền, gây gió mạnh từ cấp 6 trở lên. Mưa có thể đạt 100–250 mm/ngày, gây nguy cơ cao hơn về ngập lụt và sạt lở. Hiện tại, xác suất của kịch bản xấu vẫn thấp hơn, nhưng cần tiếp tục theo dõi sát vì bão còn diễn biến phức tạp trong những ngày tới.
Thực tế, đến thời điểm hiện tại và trong vòng 24 giờ tới, bão số 15 vẫn sẽ di chuyển tương đối ổn định. Nguyên nhân là trong giai đoạn này, nhân tố chi phối chính đến quỹ đạo của bão vẫn là áp cao cận nhiệt đới ở phía đông Philippines. Vì vậy, bão tiếp tục giữ hướng tây một cách ổn định.
Tuy nhiên, sau khoảng 24 giờ nữa, khối áp cao cận nhiệt đới bắt đầu suy yếu, làm cho "đường dẫn" của bão cũng yếu dần. Đồng thời, khi bão di chuyển xa hơn về phía tây, nó rời khỏi khu vực chịu tác động mạnh của áp cao cận nhiệt đới. Khi nằm ở rìa phía tây của áp cao này, bão có xu hướng dịch chuyển lên phía bắc.
Về cường độ, trong 24 giờ tới, bão vẫn còn di chuyển trên vùng biển có nhiệt độ mặt nước khá ấm (27–28°C), nên vẫn có khả năng mạnh thêm. Khi không khí lạnh bắt đầu tăng cường xuống, sự chênh lệch khí áp giữa khối không khí lạnh (áp cao) và bão (áp thấp) khiến gió mạnh lên, giúp bão duy trì cường độ cấp 10–11 trong thời gian đầu.
Nhưng khi bão đi vào khu vực gần kinh tuyến 112–113°E, đây là vùng biển có nhiệt độ mặt nước thấp hơn rõ rệt so với khu vực ban đầu (116–117°E). Vì vậy bão bắt đầu suy yếu. Khi bão đã suy yếu, các yếu tố điều khiển về cường độ và quỹ đạo trở nên kém rõ ràng và không còn mạnh như thời điểm mới vào Biển Đông. Điều này khiến diễn biến từ sau ngày 28 trở đi trở nên phức tạp, và chúng tôi vẫn đưa ra phương án dự báo rằng không loại trừ khả năng bão suy yếu trên biển, hầu như không gây gió mạnh hay mưa lớn trên đất liền dù thời gian tồn tại kéo dài.
Nguyên nhân khiến bão số 15 di chuyển chậm
Nguyên nhân bão số 15 có tốc độ di chuyển chậm (chỉ khoảng 5–10 km/h) là vì khi áp cao cận nhiệt đới suy yếu, lực điều khiển bão giảm đáng kể. Bão không còn chịu tác động mạnh từ các hệ thống dẫn đường như những cơn trước đó (di chuyển nhanh 20–30 km/h), nên tốc độ chậm lại. Ngoài ra, bão đang ở khu vực có các cơ chế khí quyển tương tác phức tạp, làm quá trình di chuyển không còn mạnh mẽ, ổn định như giai đoạn đầu.
Điểm khác thường của bão số 15 là thời gian hoạt động rất dài
Ông Hoàng Phúc Lâm cho biết, cơ quan khí tượng sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến của bão số 15, cũng như các yếu tố chi phối quỹ đạo và cường độ của bão để cập nhật chi tiết trong các bản tin tiếp theo.
"Một điều có thể thấy rõ là vùng ven bờ và vùng biển ven bờ chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng. Tàu thuyền hoạt động trong khu vực này cần tuyệt đối di chuyển ra xa vùng nguy hiểm hoặc vào nơi tránh trú an toàn, để không chịu tác động của gió mạnh từ cấp 6 trở lên, gây nguy hiểm cho phương tiện", ông Hoàng Phúc Lâm cho hay.
Theo ông Lâm, một điểm đáng chú ý khác là bão số 15 có thời gian ảnh hưởng kéo dài do di chuyển rất chậm. Năm 2025 nhiều cơn bão di chuyển nhanh, 25–30 km/h, chỉ 1–2 ngày đã vào đất liền và suy yếu. Nhưng riêng bão số 15, từ chiều 28/11 trở đi, tốc độ chỉ còn 5–10 km/h. Vì vậy thời gian tồn tại của bão, cũng như khoảng thời gian chúng ta phải theo dõi và ứng phó, sẽ rất dài — có thể kéo dài đến đầu tháng 12, thậm chí mùng 1, mùng 2, mùng 3/12 vẫn còn ảnh hưởng. Nói cách khác, diễn biến và tác động của bão số 15 không chỉ trong 1–2 ngày mà có thể kéo dài 5–7 ngày.
Về dự báo xa hơn, ngay từ đầu tháng 11, cơ quan khí tượng đã nhận định từ giữa tháng 11 đến hết tháng 12 sẽ có khoảng 1–2 cơn bão hoạt động trên Biển Đông. Hiện nay, bão số 15 là cơn đầu tiên trong giai đoạn này; và từ nay đến cuối tháng 12 vẫn còn khả năng xuất hiện thêm một cơn nữa, dưới dạng áp thấp nhiệt đới hoặc bão. Vì vậy mùa bão năm nay chưa kết thúc, ngay sau bão số 15 chúng ta vẫn phải tiếp tục theo dõi sát.
Thông thường, những cơn bão xuất hiện trong tháng 11–12 thường tác động chính đến khu vực Nam Trung Bộ và Nam Bộ. Do đó, không loại trừ khả năng cơn bão tiếp theo sau bão số 15 cũng sẽ gây ảnh hưởng mạnh cho hai khu vực này.
Ông Hoàng Phúc Lâm cũng cho biết thêm, về các hình thái thời tiết khác trong cuối tháng 11 và đầu tháng 12, đáng lưu ý nhất là không khí lạnh. Trong tháng 12, cường độ không khí lạnh được dự báo tăng dần và mạnh lên trong tháng 1 – đây sẽ là hai tháng cao điểm. Đặc điểm đáng chú ý của năm nay là không khí lạnh có khả năng xâm nhập sâu xuống phía Nam và hoạt động mạnh, gây ra rét đậm, rét hại từ khoảng nửa cuối tháng 12. Ở vùng núi, nhiều nơi có khả năng xuất hiện băng giá và sương muối.
Ngoài ra, năm nay Bắc Bộ có nhiều khả năng xuất hiện dạng rét khô: rét về đêm, ban ngày trời nắng – tương tự những ngày hiện tại. Đây sẽ là trạng thái phổ biến trong tháng 12 và tháng 1 (không phải tất cả các ngày nhưng là xu thế chính). Cuối tháng 2 đến đầu tháng 3 sẽ là thời kỳ mưa nhỏ, mưa phùn xuất hiện nhiều ở Bắc Bộ.
Đối với phía Nam, cần cảnh giác mưa trái mùa trong tháng 1, tháng 2 và có thể kéo dài sang tháng 3 ở khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ. Riêng Trung Bộ, cuối tháng 11 và đầu tháng 12 vẫn tiếp tục có mưa. Ngay cả khi không có bão, gió mùa đông bắc và không khí lạnh tăng cường cũng có thể gây mưa cho khu vực từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi, dù cường độ không lớn bằng các đợt có bão hoặc áp thấp nhiệt đới.
