Vào mùa hè, với độ ẩm và nhiệt độ cao là điều kiện thuận lợi cho các loại vi sinh vật phát triển khiến cho thực phẩm rất dễ bị thiu, thối, hỏng nếu chúng ta không biết cách bảo quản. Tủ lạnh, tủ đông là sự lựa chọn phổ biến và tiện lợi nhất khi cần bảo quản thực phẩm mùa nắng nóng.
Cách bảo quản thực phẩm
Thực phẩm chín
Nhiều người thường chế biến sẵn thức ăn vào những ngày nghỉ để dùng cho các ngày trong tuần vì công việc bận rộn như các món kho, món mặn, món rán... Sau khi nấu xong nên chia thực phẩm vào các hộp chuyên đựng thực phẩm, tốt nhất là bằng thủy tinh hoặc sứ có nắp đậy kín, làm nguội nhanh thực phẩm bằng nước lạnh hoặc nước đá, sau đó đậy kín nắp rồi xếp vào tủ lạnh với nhiệt độ từ 0 - 4 độ C.
Với các thức ăn thừa cần đun sôi lại sau đó cũng làm nguội nhanh, để riêng từng loại vào các hộp đựng thực phẩm có nắp hoặc dùng màng bọc thực phẩm bọc kín và cất vào tủ lạnh. Trước khi dùng lại các món ăn này cần phải đun sôi lại và cũng chỉ nên ăn một lần sau đó. Các món canh chỉ nên để trong tủ lạnh 24 giờ. Các món kho, mặn không nên để quá ba ngày và bảo quản ở vị trí lạnh nhất trong tủ lạnh. Nhiều bà nội trợ có thói quen để rất nhiều món ăn thừa vào tủ lạnh và để quên nhiều ngày sau đó. Để tránh thực phẩm để quá lâu và lẫn lộn, nên ghi chú ngày tháng trên nắp hộp. Không nên để thức ăn đã qua chế biến quá hai giờ dưới nhiệt độ bình thường.
Lưu ý bạn không nên cho thức ăn còn nóng vào tủ lạnh luôn bởi thức ăn sẽ biến chất, nhiệt độ cao trong thức ăn sẽ ngưng đọng thành hơi nước, tạo điều kiện thúc đẩy vi khuẩn có hại sinh trưởng dẫn đến ngộ độc thức ăn.
Bảo quản thức ăn thừa tránh xa các thực phẩm sống để ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập. Không để thức ăn sống cùng ngăn với thức ăn chín.
Tủ lạnh, tủ đông là lựa chọn phổ biến để bảo quản thực phẩm.
Thực phẩm tươi sống
Thực phẩm tươi sống không nên dự trữ quá nhiều và quá lâu vì dễ hư hỏng và mất chất khi sử dụng. Các loại thịt, cá tươi sống sau khi mua về cần sơ chế qua, rửa sạch để ráo nước rồi cho vào tủ lạnh. Nếu sử dụng trong ngày thì để ngăn mát, còn nếu để qua ngày hôm sau thì cho vào ngăn đá.
Với rau xanh nhặt bỏ gốc và lá sâu cho vào túi đựng thực phẩm buộc kín để vào ngăn mát tủ lạnh. Nếu chưa ăn ngay không nên rửa rau vì dễ làm rau nhanh hỏng và chảy nước ra tủ. Các loại rau cải, rau lá xanh… không nên để lâu quá một tuần, thời hạn dùng tốt nhất là trong vòng ba ngày kể từ lúc mua.
Với trái cây mua về rửa sạch để ráo nước hoặc lau khô cho vào túi đựng thực phẩm để trong ngăn mát.
Thực phẩm đông lạnh
Với những gia đình đi chợ một ngày để dành cho nhiều ngày, nên làm sạch các loại thực phẩm tươi sống muốn dự trữ ngay sau khi đi chợ về, để hạn chế khả năng thực phẩm bị ảnh hưởng do thời tiết nắng nóng.
Giữ thịt, cá tươi sống trong ngăn đá là cách bảo quản an toàn nhất. Để tránh việc rã đông nhiều lần có thể khiến thực phẩm đông lạnh bị nhiễm khuẩn, nên chia thịt, cá thành từng phần nhỏ phù hợp với từng bữa ăn của gia đình. Lưu ý, dụng cụ chứa thực phẩm phải tuyệt đối kín để dịch có trong thức ăn không chảy ra tủ lạnh. Thịt cá cần làm sạch, rửa và để ráo trước khi cho vào ngăn đá.
Về nguyên tắc, thực phẩm tươi sống có thể để được đến một năm nếu được cấp đông từ -180 đến -300 độ C, cấp đông với nhiệt độ -360 độ C thì bảo quản được đến 18 tháng. Tuy nhiên, khi để lâu thì một số enzyme trong thực phẩm sẽ tự phân hủy và chuyển hóa, làm cho thực phẩm ít nhiều mất đi một số chất dinh dưỡng, chất béo bị oxy hóa... Do vậy, thời gian bảo quản tối đa trong ngăn đá đối với thịt bò, cừu, dê là 30 ngày; thịt heo, gà, vịt khoảng 10 - 15 ngày. Riêng với cá, nên sử dụng trong vòng 7 ngày từ khi cất giữ trong ngăn đá để cá được tươi ngon hơn. Tuyệt đối không để lại thực phẩm đã rã đông vào ngăn đông lạnh.
Quan trọng nhất là làm sạch tủ lạnh thường xuyên (khoảng 1 -2 tuần lau chùi tủ lạnh/lần) và lau vết bẩn ngay lập tức khi nó xuất hiện trong tủ lạnh. Điều này giúp giảm sự tăng trưởng của vi khuẩn và ngăn ngừa sự lây lan vi khuẩn từ thực phẩm này sang thực phẩm khác.
Những sai lầm cần tránh khi bảo quản thức ăn trong tủ lạnh
Một số loại thực phẩm không nên để trong tủ lạnh: Các thực phẩm như khoai tây, cà phê, hành tỏi, bánh mì, chuối, cà chua… đều không nên bảo quản trong tủ lạnh vì như thế sẽ làm chúng bị mất đi mùi thơm, làm giảm chất lượng và gây mùi ảnh hưởng đến các thực phẩm khác.
Không đậy nắp cho đồ ăn thừa khi cho vào tủ lạnh: Thức ăn không đậy nắp sẽ dễ dàng nhiễm các vi khuẩn ký sinh lan từ các loại thực phẩm với nhau gây nên ngộ độc thực phẩm, nếu không được đậy kín, hơi thức ăn bốc lên, gây mùi khó chịu khắp tủ lạnh.
Không rửa thịt trước khi cho vào ngăn đá: Mọi người cần biết rằng thịt khi mua ngoài chợ về rất bẩn và cũng đã qua tay nhiều người cầm, chưa kể thịt không rõ nguồn gốc, vì thế nếu không rửa sạch sẽ trước khi cất trữ, vi khuẩn sẽ sinh sôi nảy nở. Đó là lí do vì sao, các bạn nên rửa sạch thịt sau khi bạn mua về, sau đó để cho ráo nước hoặc thấm khô, cho vào túi rồi mới trữ đông.
Để thực phẩm đã rã đông vào lại ngăn đá: Sau khi rã đông, các tế bào của thực phẩm bị phá vỡ ít nhiều không còn được tươi ngon như ban đầu. Nếu các bạn lại tiếp tục trữ đông tiếp thì các tế bào còn lại sẽ vẫn tiếp tục bị phá vỡ. Điều này là nguyên nhân khiến cho vi khuẩn sinh sôi thuận lợi hơn trong thực phẩm. Chính vì vậy, nên bảo quản thực phẩm theo từng túi nhỏ để chắc chắn sử dụng hết sau khi rã đông.
Trữ thực phẩm quá lâu trong tủ lạnh: Thời gian lưu trữ thực phẩm quá lâu cũng là nguy cơ gây mất an toàn dễ dẫn đến ngộ độc, hơn nữa còn bị hao hụt chất dinh dưỡng.
Nhiệt độ thích hợp để bảo quản thực phẩm.
Mỗi gia đình nên trữ thực phẩm trong tủ lạnh không quá 7 ngày, kể cả các thực phẩm đông đá như các loại thịt, hải sản… các loại rau xanh và hoa quả chỉ nên lưu lại trong ngăn mát tủ lạnh từ 4 đến 5 ngày.
Sắp xếp đồ ăn trong tủ lạnh không đúng vị trí: Điều quan trọng nhất khi để thực phẩm trong tủ lạnh là đảm bảo tất cả đồ ăn nhận được luồng khí lạnh cần thiết. Các loại thực phẩm cần bảo quản lâu nên sắp xếp gần nguồn lạnh (lưng tủ lạnh) để ổn định nhiệt độ. Hạn chế đặt các hộp lớn vì sẽ chắn luồng khí lạnh. Phần cánh tủ ít lạnh hơn thường dùng để trứng, sữa, nước. Phần lạnh nhất dùng để cất trữ thực phẩm sống.
Để nhiệt độ không phù hợp trong tủ lạnh: Nhiệt độ của tủ lạnh sẽ phụ thuộc vào mục tiêu của từng ngăn, cũng như lượng thực phẩm để trong tủ lạnh. Nếu để nhiệt độ quá cao thì chức năng bảo quản thực phẩm không được đảm bảo, thực phẩm nhanh bị hỏng. Còn nếu nhiệt độ quá thấp thì thực phẩm có nguy cơ bị đóng đá, vừa tốn điện lại vừa không tốt cho thực phẩm.
