Trong dịp Tết Bính Thân vừa qua, theo con số thống kê cho thấy, trong 9 ngày nghỉ Tết, trung bình mỗi ngày cả nước ghi nhận khoảng 600 lượt khám, cấp cứu do đánh nhau, xô xát. Điều đáng nói, những con số này lặp đi lặp lại hằng năm, khiến ngày Tết cổ truyền vốn là dịp đoàn tụ, là khởi đầu quan trọng của năm trở thành nỗi buồn đối với nhiều gia đình.
Dịp Tết, mỗi ngày có 600 trường hợp khám, cấp cứu do đánh nhau
Báo cáo nhanh của Bộ Y tế về công tác y tế 9 ngày Tết cho thấy, tổng số lượt khám, cấp cứu do đánh nhau, xô xát trong đợt nghỉ lễ vừa qua là hơn là 5.121 trường hợp, 13 người tử vong. Theo báo cáo này, trung bình mỗi ngày cả nước ghi nhận khoảng 600 lượt khám, cấp cứu do đánh nhau, xô xát. Trong đó, ngày cao nhất là ngày mùng 2 Tết với 785 ca; sau đó là ngày mùng 3 với 778 trường hợp, trong khi đó ngày mùng 6 Tết chỉ có 475 người. Số ca tử vong do tai nạn đánh nhau tính đến sáng ngày 14/2 là 13 trường hợp. Trong đó 5 tỉnh, thành báo cáo số lượt khám cấp cứu do đánh nhau nhiều nhất gồm: TP. Hồ Chí Minh với 317 trường hợp, An Giang với 230 trường hợp, Kiên Giang với 224 trường hợp, Đồng Nai là 202 trường hợp và Hà Nội là 197 trường hợp
Chỉ vì những mâu thuẫn nhỏ nhặt cũng đẩy lên thành xung đột dẫn đến bạo lực.
Theo Bộ Y tế, đây là số liệu ghi nhận tại Khoa khám bệnh các bệnh viện, bao gồm nhiều mức độ nặng nhẹ khác nhau. Số liệu chưa loại trừ trùng lặp do các trường hợp chuyển tuyến đến khám tại nhiều bệnh viện khác nhau. Được biết, đây là năm thứ 2, Bộ Y tế yêu cầu các bệnh viện thống kê, ghi rõ nguyên nhân đến khám cấp cứu và nhập viện. 9 ngày nghỉ Tết năm ngoái, cả nước cũng ghi nhận hơn 6.200 lượt khám, cấp cứu do đánh nhau; 15 ca tử vong. Dịp Tết Nguyên đán 2013, cả nước có hơn 4.700 trường hợp nhập viện vì đánh nhau. Tết 2012 là gần 4.000 trường hợp.
Trao đổi về thực trạng đáng lo ngại này, chuyên gia xã hội học Trịnh Hòa Bình cho rằng, số liệu thống kê trên chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Con số có thể còn lớn hơn thế, vì có những trường hợp nhẹ người ta không báo cáo, không nhập viện. Tuy nhiên, hơn 5.121 ca nhập viện vì đánh nhau là đáng lo ngại, nó báo động về lối ứng xử bạo lực ở xã hội hiện nay. Con số người phải nhập viện vì đánh nhau dịp Tết phản ánh một xã hội đang có sự biến động mạnh mẽ, khiến nhiều người bất an, lo lắng. Dịp Tết ai cũng bận rộn, lo lắng lại thêm những hậm hực, bất bình nên chỉ một va chạm nhỏ cũng có thể bùng phát xung đột và đánh nhau.
Lo ngại về hành vi ứng xử của con người
Phân tích về thực trạng đánh nhau trong những ngày Tết, chuyên gia xã hội học Trịnh Hòa Bình cho biết, dịp Tết, nhiều người do sử dụng rượu bia, chất gây nghiện, dễ dẫn đến mất kiểm soát hành vi, đôi khi chỉ cần không vừa lòng một ánh mắt, một câu nói có thể lao vào nhau để ăn thua đủ với nhau, đặc biệt là những người trẻ. Lớp trẻ bây giờ thường bộc trực, không thích dài dòng, không có sự nín nhịn, kiên nhẫn, kiềm chế. Bên cạnh đó, có nhiều vụ đánh nhau giữa đường nhưng chẳng mấy người dám can ngăn, vì người ta e ngại, sợ “tai bay vạ gió”, sợ bị trả thù, hay những người cứu giúp tai nạn giao thông bị tình nghi là người gây tai nạn.
Lấy thêm dẫn chứng, ông Bình cho biết, nhiều lễ hội tranh lộc, cướp phết ngày xuân mang tính chất tượng trưng, ước lệ thời xưa, mang vẻ đẹp của người chiến thắng nhưng giờ lại bị biến tướng thành đánh nhau thật để “cướp lộc”. Nhiều trường hợp chỉ mâu thuẫn vụn vặt với nhau nhưng lại mang gậy gộc, dao kiếm đến để giải quyết mâu thuẫn, thù hằn cá nhân. Chuyên gia xã hội học Trịnh Hòa Bình cho rằng, để giải quyết tận gốc vấn đề cần có nhiều giải pháp, trong đó chú trọng đến vấn đề giáo dục, trong đó có cả giáo dục gia đình, giáo dục nhà trường và xã hội.
Liên quan đến thực trạng này, theo ông Hoàng Bá Thịnh (Đại học KHXH&NV Hà Nội) cho biết, hiện nay, một bộ phận người Việt Nam, nhất là thanh thiếu niên, thường thiếu nhân văn trong cách ứng xử, không có kỹ năng xử lý tình huống. Nhiều khi chỉ là những va chạm nhỏ cũng đẩy lên thành xung đột dẫn đến bạo lực. Điều này cho thấy nếu được trang bị cách xử lý tình huống khi có va chạm, xung đột thì sẽ giảm được rất nhiều vụ đánh nhau không chỉ vào dịp Tết mỗi năm và các bệnh viện sẽ không bị quá tải vì phải cấp cứu, chữa trị cho những ca chấn thương vì đánh nhau mỗi dịp tết đến xuân về.
Muốn hạn chế những câu chuyện đáng buồn này, bên cạnh việc giáo dục, nhất là thanh thiếu niên, hiểu đúng về văn hóa rượu bia, cần tăng cường trang bị kỹ năng sống cho giới trẻ, giáo dục các em trau dồi tri thức, cách ứng xử đậm chất nhân văn, thể hiện mình qua những việc làm có ích cho cộng đồng, xã hội. Các bạn trẻ hãy nhớ hành vi bạo lực gây thương tật cho người khác là vi phạm luật pháp, đồng thời làm tổn thương đến người thân, gia đình và bạn bè. Quan trọng hơn là tổn thương con người và hình ảnh của chính các bạn.