Vậy là chị Ngọc phải nghỉ việc, mất đi nguồn thu nhập cho gia đình, mọi chi phí sinh hoạt, lo tiền ăn học cho 2 con nhỏ đều dựa vào đồng lương công nhân của chồng. Chị nói: “Rất may là Công ty đóng BHXH cho tôi đầy đủ nên sau khi có kết quả giám định bệnh nghề nghiệp, hoàn thiện hồ sơ, tôi được hưởng trợ cấp hằng tháng. Dù số tiền không lớn nhưng cũng giúp gia đình tôi có thêm một khoản để cuộc sống bớt khó khăn”.
Theo ông Nguyễn Xuân Sơn, Trưởng phòng Việc làm - An toàn lao động, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Bắc Giang: Trước đây, các nội dung của bảo hiểm TNLĐ-BNN nằm trong Luật BHXH, chỉ thực hiện chế độ trợ cấp sau khi NLĐ đã điều trị ổn định thương tật, chưa có cơ chế tái đầu tư để ngăn ngừa.
Tuy nhiên, để tăng cường khả năng phòng ngừa, quy định về chế độ bảo hiểm TNLĐ-BNN được chuyển từ Luật BHXH sang Luật An toàn Vệ sinh lao động (ATVSLĐ) năm 2015 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2016); việc thu, chi và quản lý quỹ vẫn do cơ quan BHXH thực hiện.
Theo đó, đối tượng hưởng chế độ TNLĐ-BNN đã được mở rộng trên cơ sở phù hợp với đối tượng đóng BHXH, bao gồm cả NLĐ làm việc theo mùa vụ, NLĐ dưới 15 tuổi, lao động đã nghỉ hưu. Đây là một ưu điểm vượt trội, hướng đến bảo đảm an sinh cho hầu hết trường hợp tham gia lao động, sản xuất.
Theo đánh giá, khi quy định về bảo hiểm TNLĐ-BNN được chuyển sang áp dụng theo Luật ATVSLĐ, hầu hết các trường hợp gặp rủi ro đã xác định tỷ lệ suy giảm sức khỏe đều được hưởng chế độ trợ cấp theo quy định của pháp luật.
Người lao động cần chấp hành nghiêm các quy định, quy trình an toàn lao động.
Tuy nhiên, bà Nguyễn Thị Tâm, Phó trưởng phòng Chế độ BHXH cho rằng: Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình tổ chức thực hiện còn một số khó khăn, vướng mắc, nhất là các thủ tục hành chính, quy định, quy trình xác định đối tượng được hưởng theo Nghị định số 37/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ (quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật ATVSLĐ) còn chung chung. Vì vậy, cán bộ chuyên môn gặp khó khăn, dẫn đến việc giải quyết chế độ cho DN, NLĐ bị chậm.
Khắc phục những tồn tại nêu trên, ngày 28/7/2020, Chính phủ ban hành Nghị định số 88/2020/NĐ-CP (hiệu lực từ ngày 15/9/2020) thay thế Nghị định số 37/2016/NĐ-CP. Theo quy định mới, NLĐ có thể được hỗ trợ một số khoản như kinh phí chữa BNN không quá 15 triệu đồng, chuyển đổi nghề nghiệp cho người bị TNLĐ-BNN khi trở lại làm việc; phục hồi chức năng lao động...
Về phía DN, mức đóng hằng tháng trên quỹ tiền lương làm căn cứ đóng BHXH giảm từ tối đa 1% (theo Luật ATVSLĐ năm 2015) xuống còn 0,5%. Mức đóng sẽ chỉ còn 0,3% nếu DN bảo đảm một số điều kiện (trong vòng 3 năm không bị xử phạt vi phạm hành chính, xử lý hình sự; chấp hành báo cáo định kỳ về ATVSLĐ đúng thời hạn; tần suất TNLĐ giảm từ 15% trở lên/năm).
Theo báo cáo của Phòng Quản lý thu, BHXH tỉnh Bắc Giang, toàn tỉnh hiện có gần 3,5 nghìn DN (chiếm 87,7%) với hơn 252,3 nghìn lao động (chiếm 97,6%) thuộc diện bắt buộc đang tham gia BHXH.
Có được kết quả này, ngoài hiệu quả của công tác tuyên truyền, đôn đốc thực hiện của ngành BHXH và các đơn vị liên quan còn nhờ hiệu lực của Luật ATVSLĐ quy định cụ thể hình thức xử lý đối với DN vi phạm. Bên cạnh biện pháp cưỡng chế về tài chính thông qua hệ thống ngân hàng, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm DN có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Với trách nhiệm của ngành, thời gian tới, Sở LĐTBXH Bắc Giang tiếp tục phổ biến Luật ATVSLĐ đến từng đơn vị, DN, NLĐ; hướng dẫn cách thức tham gia, giải quyết chế độ chính sách cho các trường hợp cụ thể bảo đảm nhanh chóng, chính xác. Bên cạnh việc tuân thủ pháp luật về BHXH, DN nâng cao hơn nữa nhận thức về công tác phòng ngừa, hạn chế thấp nhất TNLĐ.
Bản thân NLĐ cần chấp hành nghiêm các quy định, quy trình an toàn, sử dụng đầy đủ đồ bảo hộ trong quá trình vận hành thiết bị, máy móc. Hy vọng rằng, với hành lang pháp lý ngày càng hoàn thiện, chính sách bảo hiểm TNLĐ-BNN sẽ phát huy hiệu quả, bảo vệ sức khỏe, tính mạng NLĐ, hỗ trợ DN tiết kiệm chi phí, ổn định sản xuất.