Thiếu quy hoạch tổng thể, thiếu liên kết giữa các tỉnh, chất lượng sản phẩm du lịch chưa cao, chiến lược quảng bá còn yếu... là nhận định chung về thực trạng du lịch khu vực đồng bằng châu thổ sông Hồng.
Tiếng lành không đồn xa
Địa bàn này với 10 địa phương: Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Thái Bình, Ninh Bình, Nam Định và Hà Nam, nơi mà theo nhiều đánh giá, được thừa hưởng một nguồn tài nguyên du lịch dồi dào và có lịch sử lâu dài với vốn liếng văn hóa phong phú, cộng với hệ thống giao thông và cơ sở vật chất đang phát triển, đều là những “cầu bật” rất tốt cho du lịch thăng hoa.
Nhưng lâu nay, những thế mạnh này vẫn chưa được khai thác hiệu quả. Theo ThS. Lê Văn Minh – Viện nghiên cứu phát triển du lịch: Du lịch của vùng mới chỉ khai thác tiềm năng sẵn có ở quy mô hạn chế, thiếu chiến lược chung gắn du lịch vùng với các khu vực khác của cả nước trong xu thế hội nhập. Ngoài thiếu quy hoạch, du lịch hiện nay còn ảnh hưởng tiêu cực đến tài nguyên môi trường. Trong hội thảo Phát triển du lịch các tỉnh đồng bằng sông Hồng mới đây, nhiều chuyên gia và nhà quản lý tỏ ra ái ngại khi phản ánh tình hình “mạnh ai nấy chạy” giữa du lịch các địa phương hiện nay. Và ngoài sự vượt trội của du lịch từ địa bàn Hà Nội thì các địa phương khác tỏ ra rất “khiêm tốn”. Từ thiếu quy hoạch chung, chất lượng sản phẩm, dịch vụ còn thấp cho đến đội ngũ quản lý còn hạn chế về chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ lao động, nhân lực trong du lịch còn thấp, vấn đề đào tạo, đào tạo lại và bồi dưỡng nâng cao cũng chưa được coi trọng..., bức tranh du lịch vùng vì thế mà chưa mấy sáng sủa. Chất lượng thấp, quy mô nhỏ thì chiến lược quảng bá, xúc tiến du lịch cũng chỉ như “áo chưa hợp cơ thể”.
 Nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống, trong đó có hát xẩm, vẫn ở rìa các tour du lịch. |
Chờ một “Diên Hồng du lịch”
Rõ ràng trong bối cảnh này rất cần một đầu tàu vạch hướng đi của du lịch toàn vùng trong sự hài hòa với những cố gắng và bứt phá của du lịch mỗi tỉnh. Yêu cầu này đòi hỏi ở Tổng cục Du lịch những chiến dịch khảo sát, phác thảo và gắn kết du lịch các địa phương để xây dựng các tour trong vùng với chất lượng dịch vụ tốt. Phó Giám đốc Sở VHTT&DL Hải Phòng Phạm Trung Dũng kiến nghị: Quảng bá, xúc tiến cho tuyến du lịch phải được tổ chức thành sự kiện liên vùng có chỉ đạo của Tổng cục Du lịch, Nhà nước cần đầu tư hạ tầng du lịch cho các điểm đến trong địa bàn vùng.
Thực tế, với điều kiện địa hình có đủ núi đồi, đồng bằng, sông, biển, đảo, các cảnh quan, khu dự trữ sinh quyển, vườn quốc gia, các không gian văn hóa, nhiều loại hình nghệ thuật và mật độ dày đặc của các làng nghề, các di sản kiến trúc truyền thống cùng các mùa hội hè, lễ Tết... có thể khai thác hình thành các tour, tuyến du lịch quanh năm, phục vụ rộng rãi du khách trong và ngoài nước, trong và ngoài vùng. Lâu dài là làm thế nào để đảm bảo phát triển bền vững cho du lịch đồng bằng sông Hồng. Bên cạnh các vấn đề bảo đảm du lịch thân thiện với môi trường, du lịch gắn với xóa đói giảm nghèo, du lịch hài hòa với các ngành kinh tế khác, sản phẩm du lịch là một trong những yếu tố quyết định. Theo phác thảo của TS. Dương Đình Hiền – Viện Nghiên cứu phát triển du lịch, có thể phát triển du lịch tham quan di tích, du lịch văn hóa lễ hội, du lịch gắn với phát triển làng nghề thủ công truyền thống, xây dựng các khu du lịch, mô hình du lịch cuối tuần, du lịch sinh thái nông nghiệp, du lịch cộng đồng...
Thời gian qua, ngành du lịch đẩy mạnh chiến lược “Ấn tượng VN” với các chương trình khuyến mãi, giảm giá... nhằm khuyến khích lượng du khách nước ngoài và thúc đẩy du lịch nội địa. Nhu cầu, tiềm năng phát triển du lịch vùng và kết nối du lịch các địa phương thuộc đồng bằng châu thổ sông Hồng nếu được giải quyết, khai thác tốt sẽ không chỉ hình thành các tour, các sản phẩm du lịch chất lượng với dịch vụ đảm bảo mà còn tạo cơ hội hưởng thụ du lịch cho đông đảo quần chúng, chứ không chỉ giới hạn trong một số lượng nhất định có thu nhập khá trở lên. Và như thế, cần biết bao một “hội nghị Diên Hồng” trong du lịch!
Quang Hưng