Ngày 10/8, Bộ Y tế tổ chức Hội thảo chuyên đề về tình hình vi phạm quảng cáo, buôn bán, kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha.

ThS. Trần Thị Trang - Phó Vụ trưởng Vụ pháp chế, Bộ Y tế cho biết, việc quản lý sản phẩm thuốc lá đã được Quốc hội, Chính phủ quan tâm. Theo quy định của luật Phòng chống tác hại của thuốc lá năm 2012, quảng cáo, mua bán, tàng trữ, vận chuyển nguyên liệu thuốc lá, thuốc lá nhập lậu là không được phép; tuy nhiên trong thời gian qua, có những sản phẩm thuốc lá mới được kinh doanh, quảng cáo bất hợp pháp.

Hiện nay, Bộ Y tế cũng đề xuất Chính phủ không cho phép kinh doanh các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha. Qua hội thảo này, các đại biểu cùng thảo luận để đưa ra các giải pháp cũng như tuyên truyền để người dân hiểu được những tác hại của thuốc lá gây ra, làm sao để các thế hệ người Việt Nam hiện nay và thế hệ sau không bị ảnh hưởng bởi tác hại của thuốc lá.

Nhan nhản thuốc lá điện tử trên mạng xã hội, thu hút giới trẻ

Theo các chuyên gia, hiện nay việc kinh doanh, sản phẩm của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng hầu hết được đưa về Việt Nam theo đường xách tay, nhập lậu. Nạn buôn lậu thuốc lá xảy ra tràn lan, liên tiếp các vụ buôn lậu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng với số lượng lớn được Cục điều tra chống buôn lậu (Tổng Cục Hải quan) bắt giữ.

Nguy hiểm hơn là việc mua bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chủ yếu được thực hiện công khai qua mạng Internet, trang Facebook, Instagram mua bán của cá nhân, trao đổi mua bán trên hội, nhóm. Đáng chú ý, việc quảng cáo, bán hàng còn diễn ra trên mạng xã hội mới nổi với đông đảo người dùng là mạng xã hội Tiktok. Ngoài ra, một số địa điểm trưng bày và bán sản phẩm ở những điểm có nhiều đối tượng sử dụng, thậm chí có điểm bán gần khu vực trường học.

Hội thảo chuyên đề về tình hình vi phạm quảng cáo, buôn bán, kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha.

Bên cạnh đó, mặc dù quảng cáo thuốc lá là hành vi bị cấm theo các quy định về quảng cáo tại Việt Nam nhưng ngành công nghiệp thuốc lá vẫn tận dụng nhiều chiêu trò nhằm quảng cáo thuốc lá thế hệ mới. Đặc biệt là nhằm vào giới trẻ Việt Nam thông qua các kênh quảng cáo như sử dụng giới trẻ, người nổi tiếng, người có ảnh hưởng để quảng cáo sản phẩm, sử dụng hashtag trên mạng xã hội như Facebook, Instagram, Twitter để thu hút giới trẻ, quảng cáo tại các sự kiện thể thao, âm nhạc, in quảng cáo trên các sản phẩm như mũ, quần áo, bao đựng thiết bị sử dụng cho thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng…

Bà Hoàng Thị Thu Hương - Vụ Pháp chế, Bộ Y tế nhấn mạnh: “Hành vi quảng cáo, giới thiệu sản phẩm, kinh doanh, mua bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha là hành vi vi phạm pháp luật. Các sản phẩm này gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt là thanh thiếu niên.

Hậu quả của việc kinh doanh buôn bán tràn lan các loại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha có tác động lớn đến nhu cầu của giới trẻ Việt Nam do các sản phẩm này có giá thành rẻ, phù hợp với thị hiếu của giới trẻ. Điều này đã biến Việt Nam thành một trong những điểm nhập lậu các sản phẩm thuốc lá mới từ các nước…”.

Thuốc lá điện tử độc hại không kém thuốc lá thông thường

Theo ThS. Nguyễn Tuấn Lâm - Cán bộ Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam, hầu hết các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đều chứa nhiều chất độc hại như nicotine, kim loại, formaldehyde… Với thuốc lá điện tử, người hút dễ bị gây nghiện và tăng nguy cơ bắt đầu sử dụng thuốc lá thông thường. Thuốc lá nung nóng cũng chứa nhiều chất độc hại giống như khói thuốc, chứa nicotine.

Bộ Y tế đề xuất Chính phủ không thí điểm việc cho phép nhập khẩu, kinh doanh sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Việt Nam.

“Thuốc lá điện tử có 15.000 loại hương vị, có nguy cơ trộn cả chất ma túy, người hút dễ phơi nhiễm các chất độc gây bệnh ung thư, tim mạch, hô hấp, ảnh hưởng đến phát triển trí não. Vì vậy, thuốc lá điện tử có hại cho cả người dùng và người xung quanh. Ngoài ra, còn có nguy cơ chấn thương nghiêm trọng do cháy nổ pin…” - ThS. Lâm chỉ rõ.

Điều đáng lo ngại là hiện nay xu hướng sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang ngày càng gia tăng. Thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới năm 2015 cho thấy, có 0,2% người tại Việt Nam hút thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Kết quả điều tra sức khỏe học đường năm 2019 cho biết, có đến 2,6% học sinh trong độ tuổi từ 13-17 hút thuốc lá điện tử. Một nghiên cứu cũng cho thấy, những người trẻ tuổi đã thử sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ bắt đầu sử dụng thuốc lá thông thường cao hơn 3,5 lần so với nhóm người không dùng thuốc lá điện tử.