Các chuyên gia giáo dục cho rằng, hơn lúc nào hết, nhà trường và các nhà quản lý cần kiểm soát chặt chẽ chất lượng các công trình, đừng để mất bò mới lo làm chuồng.
Bất an trong lớp học
Mới đây nhất, vào chiều tối ngày 17/10, một nam sinh viên tại Trường đại học Công nghệ TP.HCM (HUTECH) trong lúc xếp hàng chờ đi thang máy đã bị một mảng bê tông nứt vỡ từ tầng 17 rơi trúng đầu và tử vong tại chỗ. Theo bà Nguyễn Thị Xuân Dung, Phó Trưởng phòng Tư vấn - Tuyển sinh - Truyền thông Trường HUTECH, liên quan đến vụ việc này, trường đã làm việc với công an và cơ quan quản lý xây dựng để điều tra nguyên nhân sau sự cố này. Theo bà Dung, công trình đưa vào sử dụng gần 3 năm, thời gian gần đây, trường không có hoạt động sửa chữa, tu bổ nào. Có thể do trời mưa liên tục mấy ngày qua làm kết nối các mảnh ghép tại máng xối nước bị rời ra, rơi xuống gây ra sự việc đáng tiếc trên.
Sập trần lớp học Trường tiểu học Thạnh Quới A (Vĩnh Long).
Cũng trong chiều 17/10, một tai nạn cũng ập đến với gần chục học sinh của Trường tiểu học Thạnh Quới A (xã Thạnh Quới, huyện Long Hồ, Vĩnh Long). Trong lúc các em đang ngồi học, trần phòng học rơi xuống đầu, 9 học sinh của trường này phải nhập viện cấp cứu. Theo Ban giám hiệu nhà trường, vào khoảng thời gian trên, có một cơn gió mạnh thổi qua khiến cho trần nhà của 5 phòng học, trong đó có 3 phòng có học sinh, bị rơi xuống. Có khoảng 20 em học sinh bị trần nhà rơi trúng, trong đó có 9 em bị thương được thầy cô đưa tới bệnh viện gần đó cấp cứu. Một học sinh bị thương nặng nên người nhà chuyển qua Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ cấp cứu.
Trước đó, vào cuối tháng 8/2017, trong lúc làm vệ sinh lớp học thì sàn phòng học của lớp 6A4 Trường THCS và THPT Đống Đa (TP. Đà Lạt, Lâm Đồng) bất ngờ sập khiến 11 em học sinh rơi xuống phòng học bên dưới. Các em học sinh nhanh chóng được đưa đi cấp cứu và điều trị. Tại hiện trường, nguyên nhân ban đầu được xác định là trường xây dựng đã lâu nên xuống cấp. Toàn bộ trần phòng học được làm bằng gỗ, phía trên lát gạch.
Sàn phòng học Trường THCS và THPT Đống Đa (TP. Đà Lạt, Lâm Đồng) bất ngờ sập khiến 11 em học sinh rơi xuống phòng học bên dưới.
Trách nhiệm thuộc về ai ?
Liên quan đến trách nhiệm khi xảy ra tai nạn thương tích tại trường học, luật sư Phạm Công Út (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết, khi tai nạn xảy ra tại trường học thì có 2 trách nhiệm đối với các bên liên quan đó là trách nhiệm dân sự và trách nhiệm hình sự. Như vụ việc nam sinh của Trường đại học HUTECH trong lúc xếp hàng thì bị máng xối nước rơi trúng người và tử vong, trách nhiệm ở đây thuộc về chủ sở hữu (tức là hội đồng quản trị, các thành viên góp vốn liên quan), có trách nhiệm phải bồi thường cho gia đình nạn nhân. Sau đó, chủ sở hữu mới kiện lại nhà thầu thi công (có thể là đang thi công hoặc đã thi công nhưng công trình đang còn trong thời hạn bảo hành), bởi sự cố xảy ra trong khuôn viên nhà trường thì nhà trường phải chịu trách nhiệm. Về trách nhiệm hình sự, đối với trường hợp này có thể khởi tố hình sự nhưng chưa khởi tố bị can để tìm nguyên nhân ở đây là cố ý hay vô ý. Phải xem máng xối nước này rơi xuống là do có người ném, do thi công công trình hay do khách quan, ngoài ý muốn, từ đó đưa ra quyết định có khởi tố bị can hay không. Về vấn đề phân cấp quản lý, ông Nguyễn Như Hòa, Phó phòng Kế hoạch - Tài chính (Sở GD&ĐT Hà Nội) cho biết, Sở GD&ĐT quản lý cơ sở vật chất hệ thống trường THPT và các trường trực thuộc Sở. Riêng các trường THCS, tiểu học, mầm non thuộc quản lý của quận, huyện. Vì vậy, lãnh đạo Sở GD&ĐT giao cho các hiệu trưởng có trách nhiệm thẩm định, nếu thấy cơ sở vật chất xuống cấp, có nguy cơ hỏng hóc phải báo cáo lên sở, xin kinh phí tu bổ. Còn các công trình trường học xây mới, sau khi hoàn thành, Sở Xây dựng có trách nhiệm nghiệm thu rồi mới bàn giao cho các trường sử dụng.
Ông Nguyễn Văn Đực - Ủy viên Ban chấp hành Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho biết, việc bảo đảm chịu lực là căn cứ trên các bản vẽ thiết kế, hồ sơ kỹ thuật thi công hay kiểm định độ lún, độ lệch, độ võng và thí nghiệm xác suất một số cấu kiện. Việc tai nạn hy hữu như mảng bê tông cốt thép rơi chết người ở Trường đại học HUTECH thì có thể do đây là lỗ gen hay lỗ kỹ thuật chờ sẵn, sau đó lắp lại không kỹ và không có thép nên rơi xuống. Không ai có thể kiểm định ra được lỗi do thi công dối này. Còn việc sập sàn trường học ở Lâm Đồng do công trình quá cũ, xuống cấp trầm trọng mà vẫn sử dụng, không theo dõi niên hạn sử dụng.