Nhưng anh chàng nhà quê là nhân vật giàu khát vọng và cứng đầu. Tháng 7/2012, Maciej tốt nghiệp Cử nhân Thể thao loại giỏi. Tháng 9 cùng năm, đoạt Huy chương Vàng và phá kỷ lục thế giới bộ môn nhảy cao (thành tích 2,12m) tại Paralympic London 2012. 4 năm sau, với thành tích 2,19m, VĐV khuyết tật bàn chân ngựa giành Huy chương Vàng và lần thứ hai phá kỷ lục thế giới tại Paralympic Rio de Janeiro 2016.
Không mặc cảm xấu hổ
Bàn chân khèo dạng khuyết tật bàn chân ngựa (Pied equin) là tên chứng bệnh nhiều năm hành xác Maciej.
“Đó là khuyết tật bẩm sinh. Để nạn nhân có thể đi lại tương đối bình thường, cần phải phẫu thuật. Tôi thật may mắn, bởi ngay từ ngày mới 2 tháng tuổi, tôi đã được GS. Napiatek ở Bệnh viện Nhi thành phố Poznan khi ấy là bác sĩ phẫu thuật giỏi nhất châu Âu thực hiện ca phẫu thuật”, nhà vô địch thế giới nhảy cao hôm nay kể.
“Nói nôm na, chân trái của tôi sinh ra đã ngắn hơn 5cm so với chân phải, teo nặng cơ đùi và cơ bắp chân, dây chằng Achilles quá dài, khớp cổ chân bại liệt, bàn chân khoèo vào trong”, nạn nhân Maciej mô tả.
Bạn đọc sẽ hỏi, với cái chân tật nguyền dị dạng như thế, nạn nhân có thể nhảy cao bằng cách nào? Bản thân tôi cũng thắc mắc như vậy. Song thực tế, tôi vẫn có thể và thậm chí vượt độ cao trên 2m.
“Không bao giờ tôi có mặc cảm xấu hổ vì khuyết tật của mình. Cũng không bao giờ tôi có ý che giấu nó. Tuổi ấu thơ, những ngày ấm áp, tôi vẫn diện quần đùi, suốt ngày đá bóng cùng lũ bạn trong xóm. Khoái trò nhảy cao từ bé, nhiều lần tôi bị bố đánh đòn vì hai đầu gối trầy xước, rớm máu do tôi quá ham chạy từ xa, lấy tốc độ để rồi rướn người nhảy lên bám cành cây cao ở góc sân nhà”, Maciej nhấn mạnh.
Maciej Lepiato - tác giả HCV và kỷ lục thế giới tại Paralympic Rio de Janeiro 2016.
Bước ngoặt cuộc đời
Cơ hội tiếp xúc nghiêm túc đầu tiên của Maciej với bộ môn nhảy cao xuất hiện năm học cuối trung học cơ sở. Thầy Krzysztof Borek dạy bộ môn giáo dục thể chất hướng dẫn cả lớp nhảy cao theo kỹ thuật “cắt kéo”. Sợi dây cao su dài làm xà ngang - một đầu buộc vào cái thang, đầu kia buộc vào cái gậy do một bạn giữ cố định.
Ngay những cú nhảy đầu tiên, Maciej khoái trò nhảy cao từ bé đã cảm thấy hết sức hứng thú, cậu lần lượt vượt qua mức xà lần sau cao hơn lần trước. Cú nhảy cuối, kỷ lục của Maciej là 1m70. Thành tích khiến cả lớp và thầy giáo ngạc nhiên.
Cuối giờ, thầy Borek vỗ vai Maciej thân mật tâm sự: “Em có năng khiếu nhảy cao bẩm sinh. Rất tiếc, trong thị trấn không có cơ sở chuyên đào tạo bộ môn này”.
“Được thầy giáo khích lệ, tôi càng đam mê bộ môn nhảy cao” - Maciej kể tiếp - “Tôi đã viết thư đến tất cả các câu lạc bộ điền kinh trong tỉnh với câu hỏi, liệu tôi có thể tập luyện bộ môn nhảy cao tại cơ sở của họ. Chiều sở thích của tôi, bố mẹ sẵn sàng cho tôi chuyển trường, đến thị trấn hoặc thành phố khác trong tỉnh, nơi tôi có thể tập nhảy cao. Thật tiếc, không câu lạc bộ nào hồi âm đề nghị của tôi”.
Đam mê nhảy cao của Maciej dần được thỏa mãn năm cuối bậc trung học phổ thông. Kết thúc trung học cơ sở, gia đình chuyển đến thành phố Strzelce Krajenskie. Sau 2 năm, Maciej phát hiện, Câu lạc bộ Lubusz Slubice mới mở bộ môn điền kinh tại thành phố. Cho dù thành tích vượt xà 1m70 của học viên mới ban đầu không gây ấn tượng với vị huấn luyện viên (HLV) tại cơ sở này, nhưng ngay sau những giờ học đầu tiên, mọi người đã thay đổi thái độ với Maciej.
Ngay lập tức, lãnh đạo cơ sở chấp nhận Maciej là thành viên mới của CLB và có thể tham gia các chương trình tập luyện.
“Lòng đam mê bộ môn nhảy cao của tôi chớp nhoáng biến thành tình yêu dành cho nó và vì thế dự định thi Đại học Y, chuyên ngành Nha khoa sau phổ thông trung học cũng thay đổi. Kết quả là tôi chọn Học viện Thể thao Gorzow”, Maciej lý giải về bước ngoặt cuộc đời của anh.
“Có thể nói, nếu không có giờ học thể dục, năm cuối trung học cơ sở với thầy Borek hướng dẫn tập nhảy cao, có thể cả đời tôi không biết đến bộ môn này. Chính một giờ học duy nhất ấy đã định hướng cả cuộc đời tôi. Bây giờ, nhảy cao là công việc và sở thích cháy bỏng của tôi. Đồng thời tôi có thể khẳng định, tôi là người hạnh phúc, bất chấp không ít áp lực từ cuộc đời vận động viên chuyên nghiệp, trong đó có chế độ tập luyện nặng nề, đặc biệt trong thời gian chuẩn bị cho các giải đấu lớn, thực lòng tôi rất mãn nguyện vì những gì đã thể hiện trong thi đấu”, Maciej chân thành bộc bạch.
Va vấp ban đầu và những kỷ lục đầu tiên
Nếu thời niên thiếu, bạn học không bao giờ săm soi khuyết tật của Maciej, ngay lần đầu tham gia giải đấu quốc tế dành cho các VĐV khuyết tật, chàng trai có bàn chân ngựa đã cảm thấy bản thân bị xúc phạm. Đó là năm 2006, Giải Vô địch Điền kinh trẻ Người khuyết tật Thế giới lần thứ I ở Dublin.
“Chuyên gia tuyển chọn Ba Lan tuyên bố, Maciej Lepiato đủ điều kiện tham gia giải đấu. Nhưng tại Dublin, Hội đồng trọng tài quốc tế không cho tôi tham dự. Họ khẳng định, Maciej là VĐV hoàn toàn khỏe mạnh (?!). Vì tôi đến giải đấu một mình, không có HLV nên không có ai tranh luận với kết luận kỳ quặc”, Maciej thuật lại kỷ niệm buồn.
Tay nhảy cao khát khao thử sức phải chờ 4 năm, đến Giải vô địch điền kinh trẻ người khuyết tật thế giới tiếp theo. Maciej đặt chân suôn sẻ đến Olomuniec, CH Séc nhờ nỗ lực của HLV Lewkowicz và ông Jankowski - Chủ tịch CLB Start Gorzow bởi cần phải chứng minh với Hội đồng trọng tài quốc tế rằng, người có bàn chân ngựa là người khuyết tật.
Lần đầu ra mắt thế giới, Maciej giành chiến thắng và lập kỷ lục châu Âu (2m01). Đó là kết quả thấp hơn nhiều so với khả năng đích thực của Maciej. Có thể vì áp lực lần đầu tham dự giải đấu quốc tế quá lớn, bởi tại sân tập, kỷ lục của anh lúc đó là 2m12.
Tháng 9/2007, lần thứ hai Maciej bị xúc phạm khi anh làm thủ tục để trở thành sinh viên Học viện Thể thao Gorzow. Trong thời gian kiểm tra sức khỏe, bất ngờ bà bác sĩ tuyên bố: Thí sinh Maciej Lepiato bị loại vì “khuyết tật quá nặng”. “Tháng 7/2012, tôi tốt nghiệp đại học” - Maciej cười mỉm, dẫn dắt câu chuyện - “Ngày ấy, tôi phẩy tay, đóng sầm cửa, lúc nghe lời phán vô lý của bà bác sĩ. Lần thứ hai, HLV Lewkowicz và ông Jankowski - Chủ tịch CLB Start Gorzow phải ra tay, tôi mới được Học viện Thể thao chấp nhận”.
Thay lời kết
“Tôi biết Maciej đã nhiều năm. Những thành tích của cậu ấy thật ấn tượng”, ông Jarzy Walczak - huấn luyện viên bộ môn nhảy cao nổi tiếng bình luận. Nếu không bị khuyết tật chân trái, chắc chắn Maciej là tay nhảy cao hàng đầu châu Âu, là tấm gương quên mình rèn luyện và hết lòng yêu nghề cho đông đảo vận động viên điền kinh bình thường.
“Tôi thật sự ngưỡng mộ Maciej. Cậu ấy là vận động viên xuất sắc nhất tỉnh nhà”, ông Dariusz Biczysko - cựu Tuyển thủ nhảy cao quốc gia, hiện là HLV điền kinh CLB Lubusz Slubice bổ sung về Maciej.
“Cả mùa đông vừa qua Maciej bổ túc nghiệp vụ ở Trung tâm Huấn luyện Điền kinh Quốc gia. Chúng tôi rèn các bài tập nâng cao thể lực và sức bền. Cậu ấy có thể làm tất cả những gì tôi huấn luyện cho các thành viên Tuyển Quốc gia. Maciej rất chăm và cần cù. Đến Trung tâm tối thứ Sáu, lập tức chúng tôi tập luyện, ngày thứ Bảy tập cả ngày, Chủ nhật tập đến chiều. Tôi mỏi mắt tìm kiếm vận động viên hoàn toàn khỏe mạnh, đam mê sự nghiệp như Maciej”, ông Edward Czernik - HLV Tuyển Điền kinh Ba Lan chân thành chia sẻ.