Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu do các vi khuần sinh sôi phát triển trên mảng bám răng vôi lâu ngày; do vệ sinh răng miệng không đúng cách; chế độ ăn uống không hợp lý như ăn quá nhiều đồ ngọt, uống nước có gas hoặc bia rượu, các chất kích thích...
Người bệnh có những triệu chứng: lợi bị sưng nề, có màu đỏ, dễ chảy máu, đường viền giữa lợi và chân răng bị viêm tấy do tích tụ nhiều vi khuẩn, ngứa lợi, răng đau lung lay. Kèm theo, người bệnh ăn uống kém, cảm giác nóng trong bụng, táo bón, đau đầu ít ngủ...
Chi tử (quả chín khô của cây dành dành) tác dụng thanh nhiệt, là vị thuốc trị viêm lợi.
Nguyên nhân theo y học cổ truyền là do nhiệt. Vì vậy, phép trị là chống viêm, thanh nhiệt, đồng thời tăng cường vệ sinh răng miệng. Sau đây là một số bài thuốc trị bệnh:
Bài 1: Lá hương nhu 16g, rau má 24g, hoàng liên 10g, hoàng cầm 10g, chi tử 12g, đương quy 12g, đan sâm 16g, cam thảo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần. Công dụng: thanh nhiệt ở trung tiêu.
Đồng thời dùng lá hương nhu và lá đinh lăng nấu nước để súc miệng hàng ngày.
Bài 2: Trần bì 10g, chỉ xác 10g, hoàng bá 12g, sơn trà 10g, đương quy 12g, mạch môn 12g, thiên môn 12g, bạch thược 12g, sâm hành 12g, tam thất 10g, đinh lăng 16g, bán hạ 10g, hậu phác 10g, cam thảo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần. Công dụng: chống viêm, trừ nhiệt ở trường vị, lợi tiêu hóa.
Bài 3: Hoài sơn 12g, sơn thù 12g, đan bì 10g, trạch tả 10g, sinh địa 12g, chi tử 12g, đại táo 12g, cam thảo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.
Bài 4: Rau rệu phơi khô 50g, chè xanh 30g, rau má 30g, lá đinh lăng 30g. Nấu nước uống trong ngày.
Bài 5: Rễ cỏ xước 16g, rễ xấu hổ 16g, nam hoàng bá 16g, nam tục đoạn 16g, bạch truật 12g, liên nhục 12g, cam thảo 12g, trần bì 10g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần, uống 3 lần.
Bài 6: Vỏ cây gạo 50g, thạch xương bồ 50g. Hai thứ sắc lấy nước đặc, ngậm trong miệng ít phút rồi nhổ đi.
Bài 7: Hoàng liên 100g cho vào chai thủy tinh, đổ ngập rượu 35 - 40 độ để ngâm. Sau 1 tuần là dùng được. Lấy bông chấm thuốc rồi sát vào răng lợi.
Ngoài ra, người bệnh cần thường xuyên vệ sinh răng lợi; ngậm và súc miệng nước muối hàng ngày; kiêng ăn các món: cá tanh, thịt chó, ớt, riềng...; uống thêm vitamin C, nước cam, nước chanh, nước ép quả dứa...