Bệnh nhân thường sốt từ 39-400C, sốt kéo dài và âm ỉ, miệng đắng, ăn ít hoặc bỏ ăn, tiêu hóa rất kém, mỏi mệt sút cân nhanh. Kèm theo da và mắt vàng do dịch mật bị ứ lại, người bệnh bị ngứa ngoài da, nước tiểu cũng vàng.
Nguyên nhân gây bệnh là do sỏi, do vi khuẩn, do can khí uất kết hoặc do thấp nhiệt. Phép điều trị là chống viêm thanh nhiệt, lợi mật hóa thấp. Nếu có sỏi thì cần phải bài thạch… Sau đây là một số bài thuốc trị bệnh.
Bài 1: nhân trần 10g, rau má 16g, đại hoàng 6g; bạch truật, hạ liên châu, ích mẫu, kim ngân mỗi vị 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.
Bài 2: đinh lăng 16g, chỉ xác 10g, lá đắng 10g; cỏ mần trầu, kim ngân hoa, bạch thược, đan bì 10g, chi tử, phòng sâm mỗi vị 12g; bạch linh 10g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.
Kim ngân hoa
Bài 3: đại hoàng 6g; bạch thược, phòng sâm, kim ngân hoa mỗi vị 12g; liên kiều 10g, đan sâm 10g; mã đề thảo, rau má, bồ công anh, ích mẫu, cam thảo đất mỗi vị 16g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần. Công dụng: Chống viêm, bài thạch, lợi gan mật.
Bài 4: chỉ xác 10g, lá đinh lăng 50-60g. Hai thứ nấu lấy nước đặc, cho bệnh nhân uống dần, 2-3 lần liền. Tác dụng thông ống dẫn mật, khi đã thông được thì triệu chứng đau giảm đi rất nhanh.
Bài 5: đại hoàng 8g, kim tiền thảo 16g, bồ công anh 16g, kim ngân hoa 16g, nhân trần 12g, cam thảo 12g, xa tiền tử 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.
Ngoài việc dùng thuốc, bệnh nhân có thể sử dụng bài trà dược gồm: râu ngô 80g, nhân trần 50g, hạ liên châu 50g, rau má 100g, lá đinh lăng 100g, cam thảo 80g, phòng sâm 80g, sâm đại hành 80g (các dược liệu ở dạng khô). Các vị cắt ngắn, sao giòn trộn đều, bảo quản trong bình kín tránh ẩm. Ngày dùng 35-40g, hãm với nước sôi, sau 10 phút là được, uống thay trà trong ngày. Công dụng: chống viêm, thanh nhiệt, lợi mật hóa thấp. Những người vị viêm tắc ống mật, sỏi mật, da vàng tiểu vàng, mắt vàng, ăn uống kém, tiêu hóa chậm, đau tức hạ sườn phải... dùng bài trà này rất phù hợp.
