Bài thuốc trị viêm đại tràng thể tỳ hư hàn

1. Bệnh viêm đại tràng thể tỳ hư hàn là gì?

Viêm đại tràng là tình trạng viêm niêm mạc đại tràng. Viêm đại tràng có thể do nhiễm trùng, viêm đường ruột, thiếu máu, phản ứng dị ứng hoặc viêm đại tràng vi thể.

Viêm đại tràng mạn tính là tình trạng kéo dài suốt đời và hiện nay vẫn chưa có cách chữa trị dứt điểm mà chỉ có các lựa chọn điều trị để giúp kiểm soát tình trạng bệnh.

Bệnh chứng rất đa dạng, có khi đau âm ỉ hoặc đau quặn từng cơn, kèm theo rối loạn tiêu hóa, táo bón, tiêu chảy nhiều lần, phân lỏng hoặc có máu.

Theo y học cổ truyền, viêm đại tràng thuộc phạm vi các chứng phúc thống, tiết tả, lỵ tật, tràng phong, tang độc…

Nguyên nhân dẫn tới viêm đại tràng thường do ăn uống không tiết chế, khiến cho tỳ, vị thương tổn, chức năng vận hóa đại tràng đình trệ gây viêm đại tràng, có khi do yếu tố tâm thần kinh lo nghĩ lâu ngày khiến tỳ vị tổn thương, tức giận thái quá khiến can khí uất kết đều có thể gây viêm đại tràng.

2. Bài thuốc trị viêm đại tràng thể tỳ hư hàn

Phép trị: Ôn bổ tỳ vị, thanh thấp, chỉ tả.

Bài Sâm linh bạch truật tán là bài thuốc thường dùng chữa viêm đại tràng thể tỳ hư hàn.

Thành phần gồm: Đảng sâm 15g, bạch truật 12g, hoài sơn 12g, phục linh 15g, trần bì 10g, cốc nha 10g, sơn tra 15g, liên nhục 15g, ý dỹ 20g, cát cánh 6g, biển đậu 12g, sa nhân 6g, mạch nha 10g. Đây là bài "Sâm linh bạch truật tán "Hòa tễ cục phương" gia giảm.

Cách dùng: Sắc uống, hoặc làm hoàn uống. Ngày 1 thang chia 3 lần uống trong ngày, uống khi thuốc còn ấm.

Tác dụng: Bổ khí kiện tỳ, hòa vị, trừ thấp, lý khí, hóa đờm.

Chủ trị: Dùng chữa viêm đại tràng mạn, rối loạn tiêu hóa kéo dài, hoặc trong trường hợp viêm thận mạn thể tỳ hư, bài này có thể chữa bệnh lao phổi, ho đờm nhiều, cơ thể mệt mỏi, ăn uống kém.

Giải thích bài thuốc:

- Đảng sâm, phục linh, bạch truật, cam thảo, hoài sơn, biểu đậu, liên nhục, ý dĩ có tác dụng bổ tỳ lợi thấp (lợi niệu), cầm tả.

- Trần bì, sa nhân, cam thảo: Hòa vị, lý khí (điều trị khí nghịch, khí trệ)…

Gia giảm:

- Nếu đầy bụng, đau bụng gia: Hương phụ, mộc hương: Có tác dụng lý khí, chỉ thống…

- Nếu đi ngoài phân có máu gia: Ngải diệp, hoa hòe.

- Nếu đau bụng phân có nhầy gia: Hoàng liên, mộc hương.

- Nếu tay chân lạnh gia: Phụ tử, càn khương.

Phụ thang:

+ Trị viêm đại tràng, tỳ hư hàn, tiêu chảy, lỵ, khí bị hư, phối hợp Bài "Sâm Kỳ Bạch Truật Thang gia giảm": Đảng sâm 14g, sơn dược 18g, chích kỳ 16g, bạch truật 12g, nhục khấu 8g, phục linh 12g, thăng ma 8g, chích thảo 5g, sinh khương 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần, uống khi thuốc còn ấm.

Tác dụng ôn bổ tỳ vị, thanh thấp, chỉ tả. Trị viêm đại tràng thể tỳ vị hư hàn.

+ Trị viêm đại tràng, tỳ hư hàn dùng bài "Bổ Trung Ích Khí Thang "Tỳ Vị Luận": Nhân sâm 12g, hoàng kỳ 14g, bạch truật 12g, Chích thảo 4g, đương quy 14g, trần bì 12g, thăng ma 10g, sài hồ 10g, sinh khương 12g.

Tác dụng bổ khí, thăng đề… trị viêm đại tràng, tiêu chảy lâu ngày làm sa trực tràng (lòi dom).

3. Phòng bệnh viêm đại tràng

Chế độ ăn uống có vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh viêm đại tràng. Người bệnh nên hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, thức ăn nhanh, thức ăn nhiều dầu mỡ, chất béo, thực phẩm chứa cafein, đồng thời tránh xa rượu, bia và thuốc lá.

Nên uống nhiều nước, dùng thực phẩm ít chất béo; tăng cường chất xơ trong chế độ ăn, đồng thời tránh căng thẳng, stress; nên vận động mỗi ngày.

Ngoài ra, nên khám sức khỏe định kỳ để tầm soát bệnh tật, phát hiện và điều trị sớm bệnh viêm đại tràng.

Xem thêm video đang được quan tâm: