Suy nhược thần kinh là một bệnh rối loạn cơ năng hoạt động của thần kinh cao cấp, biểu hiện bằng các triệu chứng: nhức đầu, mất ngủ, tim đập mạnh, hay quên, đau lưng, hay cáu gắt, khả năng làm việc giảm sút, có kèm thêm các rối loạn thần kinh thực vật: táo bón; nam giới di tinh, liệt dương; nữ thì rối loạn kinh nguyệt... Theo Đông y, suy nhược thần kinh thường có trong các chứng đầu thống (nhức đầu), thất miên (mất ngủ). Nguyên nhân là do rối loạn ở 3 thể tạng: tâm, can, thận. Sau đây là một số bài thuốc trị theo từng thể bệnh.
Trạch tả là vị thuốc trị suy nhược thần kinh.
Thể can khí uất kết: Người bệnh có biểu hiện tinh thần u uất, đau tức hông sườn, hay thở dài, chán ăn, mất ngủ, đại tiện táo. Dùng bài: sài hồ 12g, uất kim 12g, đan bì 10g, chi tử 10g, đinh lăng 20g, hắc táo nhân 16g, đương quy 16g, táo tàu 12g, cam thảo 10g. Sắc uống ngày 1 thang.
Nếu bị ngứa ngoài da, thêm: kim ngân 20g, quả ké 16g.
Nếu đau xương khớp, thêm: nam tục đoạn 16g, cẩu tích 10g.
Thể âm hư hỏa vượng: Người bệnh có biểu hiện hoa mắt chóng mặt nóng đỏ, tinh thần nóng nảy, khó ngủ, tai ù, đau lưng, phụ nữ rối loạn kinh nguyệt. Dùng bài: sinh địa 16g, hoài sơn 16g, đan bì 10g, trạch tả 10g, ngân hoa 10g, chi tử 12g, sài hồ 12g, táo nhân 16g, cam thảo 10g, rễ cỏ tranh 16g, liên nhục 16g, khởi tử 10g. Cho các vị vào nồi, đổ 1,5 lít nước, sắc lọc bỏ bã lấy 400ml, chia 2 lần uống trong ngày.
Thể tâm tỳ hư tổn: Người bệnh có biểu hiện hồi hộp, hay quên, chán ăn, chân tay lạnh, phân lỏng, người mệt mỏi, dày da bụng. Dùng bài: hoàng kỳ (sao mật) 16g, bạch truật (sao hoàng thổ) 20g, phòng sâm 16g, đương quy 20g, phục thần 12g, chích thảo 10g, ngũ gia bì 12g, củ đinh lăng 20g, hắc táo nhân 12g, viễn chí 10g, liên nhục 16g, sinh khương 8g, trần bì (sao) 10g. Các vị cho vào nồi, đổ 1,5 lít nước, sắc lọc bỏ bã lấy 400ml, chia 2 lần uống trong ngày.
Thể khí uất đàm kết: Người bệnh có cảm giác vướng mắc ở cổ họng, khạc không ra, nuốt không vào, ngực sườn đầy tức, khó thở, mắc đờm, ăn ít, tiểu tiện khó. Dùng bài: bán hạ 10g, hậu phác 12g, sinh khương 8g, tía tô 16g, bạch linh 12g, xa tiền 12g, trần bì 10g, chỉ xác 10g, đinh lăng 16g, hương phụ 12g, rễ xương sông 16g, cát cánh 12g, cam thảo 10g, hoàng kỳ 16g. Tất cả cho vào nồi, đổ 1.200ml nước, sắc lấy 200ml, tiếp tục đổ 1000ml nước sắc lần hai lấy 150ml. Chung hai nước lại, đun sôi, chia 3 lần uống trong ngày.
Lưu ý: Do suy nhược thần kinh là một bệnh rối loạn cơ năng hoạt động của thần kinh cao cấp gây ra, chủ yếu là do các áp lực tinh thần. Vì vậy, người bệnh phải có một tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, nên đi dã ngoại ở vùng quê, vùng biển - nơi có không khí trong lành. Hoặc có thể giải trí bằng cách nghe nhạc, xem phim, chăm sóc cây cối… Bên cạnh đó, tăng cường vận động cơ thể như đi bộ, tập thái cực quyền...
Lương y: Thanh Ngọc
