Nhiều chị em đến kỳ kinh thấy đau đầu, mình mẩy đau nhức, lúc nóng lúc rét, có khi ra máu liên miên, khiến người mệt mỏi. Chứng này do nhiều nguyên nhân gây nên, hay gặp do cảm mạo phong hàn hoặc do kinh nguyệt ra quá nhiều (cường kinh).
Nếu do bị cảm mạo phong hàn, người bệnh phát nóng, sợ rét, lưỡi trắng và dầy, khắp người gân cốt đau nhức và nhức đầu. Nếu do huyết ra quá nhiều thì khắp người hơi đau nhức, lúc đau lúc không, người không nóng không lạnh; mạch tế nhược, tinh thần mệt mỏi. Bệnh do ngoại cảm thì chữa mau lành, không có điều gì đáng lo ngại; nếu do huyết hư mà sinh bệnh thì cần bổ huyết gấp, để lâu ngày thì bệnh ngày một nặng, huyết ngày một kém, tinh thần mỗi ngày một suy yếu, có thể thành hư lao. Sau đây là một số bài thuốc giúp chị em khắc phục những biểu hiện khó chịu này.
Người phát sốt sợ rét, nhức đầu, không có mồ hôi, dùng bài Ma hoàng tứ vật thang: xuyên khung 8g, đương quy 8g, thục địa 8g, bạch thược 8g, ma hoàng 4g, hạnh nhân 20 hạt, quế chi 4g, cam thảo 4g, sinh khương 3 lát, hồng táo 3 quả (hồng táo xé). Các vị cho vào nồi, đổ 3 bát nước sắc lấy 1 bát, uống nóng.
Nếu có ra mồ hôi, dùng bài Quế chi tứ vật thang: đương quy 8g, xuyên khung 8g, quế chi (sao) 12g, sinh khương 3 lát, thục địa 8g, bạch thược sao 12g, cam thảo 4g, hồng táo 3 quả (hồng táo xé). Các vị cho vào nồi, đổ 5 bát nước sắc lấy 2 bát, chia uống nóng 2 lần, sau đó ăn cháo nóng và đắp chăn cho ra ít mồ hôi là được.
Nếu chỉ thấy đau nhức khắp người đó là huyết mạch ủng trệ, dùng bài Khương quế tứ vật: đương quy 12g, xuyên khung 6g, khương hoạt 8g, thục địa 12g, bạch thược (tửu sao) 8g, quế chi 8g. Các vị cho vào nồi, đổ 3 bát nước sắc lấy 1 bát uống nóng để thông huyết mạch.
Do huyết hư mà người hơi đau, lúc đau lúc không, không nóng không lạnh, miệng lưỡi bình thường, dùng bài Hoàng kỳ kiến trung thang: chích hoàng kỳ 8g, bạch thược (sao) 16g, nhục quế (hay quế chi) 8g, chích thảo 4g, sinh khương 3 lát, hồng táo 3 quả (hồng táo xé). Các vị cho vào nồi, đổ 3 bát nước sắc lấy 1 bát, hòa thêm thìa đường rồi uống. Nếu người huyết hư quá thì gia phụ tử chế 6 - 8g để bổ huyết.
Nếu huyết ra liên miên, người đau đớn nhức mỏi, dùng bài Hoàng kỳ kiến trung thang sắc uống hằng ngày vừa bổ huyết vừa lọc bỏ huyết xấu.
Khi bệnh đã đỡ, hàng ngày dùng bài Tứ vật thang: đương quy 12g, xuyên khung 6g, thục địa 12g, bạch thược (tửu sao) 8g. Các vị cho vào nồi, đổ 3 bát nước sắc lấy 1 bát, uống nóng để bổ huyết.
Lương y Thảo Nguyên
