Mất ngủ liên quan đến các tạng tâm, tỳ, can, đởm, thận. Nguyên nhân do: Can uất hóa hỏa, đàm nhiệt nội nhiễu, âm hư hỏa vượng, tâm tỳ lưỡng hư, tâm đởm khí hư.
Một số bài thuốc
Mất ngủ do phiền não, buồn bực quá độ ( Can uất hóa hỏa)
Biểu hiện: Dễ nóng giận, mắt đỏ, miệng đắng, ít ngủ, đại tiện táo kết, lưỡi đỏ, rêu vàng, mạch huyền sác.
Bài thuốc- Long đởm tả can thang gồm: Long đởm thảo (rượu sao) 12g, hoàng cầm 8g, trạch tả 8g, mộc thông 8g, đương quy (rượu sao) 8g, cam thảo 2g, chi tử (rượu sao) 12g, xa tiền tử 6g, sài hồ 8g, sinh địa hoàng 8g. Sắc uống.
Long đởm thảo trị mất ngủ do can uất hóa hỏa
Mất ngủ do ăn uống quá độ, tràng vị bị nhiệt (Đàm nhiệt nội nhiễu)
Biểu hiện: Đầu nặng, ngực đầy chướng, tâm phiền, rêu lưỡi vàng, mạch hoạt sác.
Bài thuốc- Ôn đởm thang gia giảm gồm: Bán hạ 10g, trúc nhự 8g, chỉ thực 12g, quất bì 10g, phục linh 12g, sinh khương 8g, cam thảo 6g. Sắc uống.
Mất ngủ do cơ thể suy nhược, tâm hỏa, dục vọng quá độ, thận âm hao tổn (Âm hư hỏa vượng).
Biểu hiện: Ngũ tâm phiền nhiệt, ù tai, hay quên, lưỡi đỏ, mạch tế sác.
Bài thuốc- Chu sa an thần hoàn gồm: Hoàng liên 6g, chu sa 4g, sinh địa 2g, quy thân 2g, chích thảo 2g. Chu sa thủy phi, tất cả tán mịn làm hoàn, mỗi lần uống 4 – 12g trước khi đi ngủ với nước ấm.
Bài thuốc "Chu sa an thần hoà" trị mất ngủ do âm hư hỏa vượng
Mất ngủ do cơ thể suy nhược, tuổi cao, bệnh mãn tính kéo dài làm khí huyết hư tổn (Tâm tỳ lưỡng hư )
Biểu hiện ngủ hay mơ, dễ tỉnh, váng đầu, hoa mắt chóng mặt, mệt mỏi, sắc mặt vàng, lưỡi đạm, ít rêu, mạch tế nhược.
Bài thuốc -Quy tỳ thang gia giảm gồm: Đẳng sâm 12g, bạch truật 9g, hoàng kỳ 15g, đương quy 9g, phục thần 9g, viễn chí 4g, toan táo nhân 9g, mộc hương 4g, a giao (sao phồng) 15g, bạch thược 9g, chích cam thảo 6g, địa du (sao đen) 15g. Sắc uống.
Mất ngủ do bị kinh sợ, đột ngột nghe tin lạ hoặc nhìn thấy sự việc tiêu cực, nguy hiểm (Tâm đởm khí hư).
Biểu hiện: Ngủ dễ tỉnh, mơ thấy ác mộng, hồi hộp trống ngực, kinh sợ, lưỡi đạm, mạch huyền tế.
Bài thuốc - An thần định chí thang gia giảm gồm: Phục linh, viễn chí, nhân sâm, dạ giao đằng, phù tiểu mạch, táo nhân sao đen. Mỗi vị đều 12g; thạch xương bồ, long cốt, mẫu lệ đều 6g; bá tử nhân 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Phòng bệnh mất ngủ như thế nào?
Kết hợp vật lý liệu pháp (ngâm chân nước nóng, đắp thuốc,… ).
Xoa bóp bấm huyệt: Thái dương, nội quan, thần môn, tam âm giao, dũng tuyền…
Thường xuyên tập thể dục, khí công dưỡng sinh. Sinh hoạt điều độ, thức dậy đúng giờ, không ăn quá no, không dùng các chất kích thích như trà, cà phê, thuốc lá trước khi ngủ…
Không nằm đệm cứng quá hay mềm quá, không gối đầu cao, không nằm sấp. Người bệnh tim mạch nên nằm nghiêng sang phải.
Phòng ngủ không quá sáng, yên tĩnh. Khi ngủ đầu quay hướng bắc, chân hướng nam có thể tránh được ảnh hưởng của từ trường, cải thiện giấc ngủ sâu.
