Huyết áp thấp thuộc chứng “huyễn vựng” “huyết hư” trong Y học cổ truyền. Người bệnh biểu hiện thần thái mệt mỏi, huyết áp dưới 90/60mmHg, ăn ngủ kém, hoa mắt, chóng mặt, váng đầu, buồn nôn, hồi hộp, ngủ không sâu, giảm tập trung trí não. Đây thuộc huyết áp thấp do thể tâm tỳ hư...
Nguyên nhân bệnh phần nhiều vốn tiên thiên dương khí yếu, hay lo nghĩ, lao động mệt nhọc, bệnh ốm lâu ngày, ăn uống thiếu bổ dưỡng... Nếu bệnh để lâu không trị dẫn đến thiếu ôxy, thiếu dưỡng chất lên não và những cơ quan xa tim, tăng nguy cơ tai biến tim, não, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe toàn thân. Phép trị bổ tâm tỳ, dưỡng khí huyết, thắng áp.
Dưới đây là bài thuốc có tác dụng phòng trị bệnh:
Người huyết áp thấp, hay lo nghĩ, ăn ngủ kém do tâm tỳ hư
Dùng bài Quy tỳ gia giảm: nhân sâm 14g, bạch truật 12g, phục thần 14g, đương quy 16g, chích kỳ 16g, táo nhân 10g, viễn chí 12g, long nhãn 12g, chích thảo 8g, đại táo 12g. Sắc hoặc làm hoàn uống. Tác dụng: kiện tỳ dưỡng tâm, ích khí bổ huyết... Trị ăn ngủ kém, thiếu máu, hay quên, mất ngủ, hồi hộp, huyết áp thấp, suy nhược, xuất huyết.
Gia giảm: Nếu huyết hư miệng khô khát gia thục địa 20g, bạch thược 14g. Nếu nóng lạnh bỏ mộc hương, gia sài hồ 12g.
Kiêng kỵ: Không dùng cho người bị chứng hoa mắt chóng mặt, khó ngủ do tăng huyết áp.
Nhân sâm và bạch truật là 2 vị thuốc trong bài Quy tỳ gia giảm trị huyết áp thấp, ăn ngủ kém, thiếu máu, hay quên, mất ngủ, hồi hộp,…
Người vốn dương khí hư, huyết áp thấp hay quên
Dùng bài Đại bổ tâm tỳ khí huyết thang gia giảm: nhân sâm 14g, bạch thược 14g, bạch truật 12g, đương quy 18g, ngũ vị tử 12g, nhục quế 6g, phục thần 14g, táo nhân 12g, viễn chí 10g. Sắc hoặc làm hoàn uống. Tác dụng: Bổ tỳ dưỡng tâm, ích khí dương huyết... Trị nguyên khí đại hư, tâm hư, bỗng nhiên chóng mặt, chứng huyết áp thấp thể tâm tỳ hư.
Gia giảm: Nếu người gầy âm hư gia thục địa 20g... Nếu hay đau tức ngực do huyết ứ gia đơn sâm 16g, hoàng kỳ 16g.
Kiêng kỵ: Không dùng cho người mắc chứng đau đầu chóng mặt, miệng khô khát, tăng huyết áp do huyết thực nhiệt.
Người có tuổi huyết áp thấp, bệnh ốm lâu ngày ăn ngủ kém
Dùng bài Dương vinh quy tỳ thang gia giảm: thục địa 20g, táo nhân 12g, phục linh 14g, hoàng kỳ 14g, nhân sâm 12g, mạch môn 14g, bạch truật 12g, đương quy 14g, bạch thược 14g, ngũ vị tử 12g, nhục quế 4g, viễn chí 10g. Sắc thêm bột quế tâm hòa uống, hoặc làm hoàn uống. Tác dụng: Ích khí bổ huyết, dưỡng tâm tỳ, liễm hãn, cầm huyết, an thần... Chữa chứng lao thương phát sốt ho, thổ huyết, hâm hấp sốt, biếng ăn, chứng tỳ phế hư, tâm tỳ hư, ăn ngủ kém, kinh sợ hay quên, nhiều mồ hôi, chóng mặt huyết áp thấp.
Gia giảm: Nếu khó ngủ, tâm hồi hộp gia bá tử nhân 12g, khiếm thực 14g.
Kiêng kỵ: Người mắc chứng tăng huyết áp, thực hỏa miệng khô khát, đại tiện táo không dùng.
