Theo y học hiện đại, cam mũi là chứng bệnh viêm mũi có biến chứng viêm xoang. Bệnh gặp chủ yếu ở trẻ trên 5 tuổi, diễn biến mạn tính, dai dẳng khó chữa. Nếu chất dịch này được nuốt xuống đường tiêu hóa hoặc hít phải sẽ gây viêm phế quản tái diễn, viêm dạ dày ruột non, ho từng cơn...
Theo Đông y, cam mũi hoặc tỵ cam là hiện tượng lỗ mũi chảy nước mũi đặc liên tục, màu xanh vàng, hai lỗ mũi đỏ kèm theo mắt nhíp, người gầy yếu, ăn uống kém tiêu hoặc ỉa lỏng, phân thường sống, mình nóng, hay ra mồ hôi trộm, mạch tế sác. Nguyên nhân do thấp nhiệt hiệp với phong tà nhập vào tỳ phế làm ảnh hưởng trực tiếp đến phế lạc và tỵ khổng gây ra. Phép điều trị là bổ tỳ phế, thông lạc, thanh hư nhiệt, trừ thấp. Sau đây là một số bài thuốc trị chứng này.
 Cây và vị thuốc bối mẫu. |
Thuốc uống:
Bài 1: Lục thần tán gia giảm: nhâm sâm 6g, bạch truật 8g, phục linh 8g, cam thảo (chích) 4g, biển đậu 6g, hoàng kỳ 6g, hoàng cầm 5g, hạnh nhân 5g, bối mẫu 6g, liên kiều 5g, gừng tươi 3 lát, đại táo 3 quả. Sắc uống.
Bài 2: nhân sâm 4g, bạch truật 8g, phục linh 8g, cam thảo (chích) 4g, biển đậu 6g, hoàng kỳ 6g, sinh địa 8g, huyền sâm 6g, đan bì 6g, mạch môn 6g, kim ngân 8g, ké đầu ngựa 8g, tân di 4g, hoàng cầm 6g. Sắc uống.
Bài 3: Ích khí tổng minh thang gia giảm: hoàng kỳ 10g, nhân sâm 10g, cát cánh 6g, mạn kinh tử 6g, bạch thược 5g, hoàng liên 3g, cam thảo 3g, thăng ma 5g, thạch xương bồ 5g, liên kiều 5g, la bạc tử 5g, bối mẫu 4g, hoàng cầm 5g. Sắc uống. Chữa chảy nước mũi đặc nhiều không dừng, nước mũi màu vàng đặc hoặc lẫn màu xanh.
Thuốc dùng tại chỗ:
TS. Nguyễn Đức Quang