COVID-19 thuộc phạm vi chứng Ôn bệnh
Cho đến nay các nhà nghiên cứu Đông y đều cho rằng COVID-19 là một loại bệnh ngoại cảm thuộc phạm vi chứng Ôn bệnh của Y học cổ truyền. Bệnh thường diễn biến nhanh cấp tính có thể khỏi tự nhiên nhưng cũng có thể diễn tiến nặng nề, nhiều biến chứng trầm trọng.
Vị thuốc sinh địa.
Theo Y học cổ truyền, diễn biến Ôn bệnh thường theo bốn giai đoạn Vệ, Khí, Dinh, Huyết. Tùy vào giai đoạn bệnh lý mà các thầy thuốc Đông y có thể sử dụng các pháp điều trị với các phương thuốc phù hợp như ở Vệ phận thì dùng Tân lương giải biểu; ở Khí phận thì dùng pháp Thanh khí tiết nhiệt; ở Dinh phận dùng pháp Thanh khí tiết nhiệt; ở Huyết phận dùng pháp Lương huyết tư âm tức phong.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị COVID-19 -"Thanh dinh thang"
Một trong những bài thuốc thường được sử dụng trên lâm sàng điều trị Ôn bệnh giai đoạn Dinh phận là Thanh dinh thang.
Mạch môn.
“Thanh dinh thang” là một bài thuốc cổ phương có xuất xứ từ tác phẩm “Ôn bệnh điều biện”. Các vị thuốc trong bài gồm: Sừng tê giác, sinh địa, mạch môn, hoàng liên, liên kiều, trúc diệp, kim ngân hoa, đan sâm, huyền sâm, chủ trị chứng nhiệt nhập dinh phận, dinh âm bị tổn thương biểu hiện phát sốt ngày nhẹ đêm nặng, tâm phiền khó ngủ, bứt rứt, nhiều lúc nói sảng, chất lưỡi đỏ khô, mạch sác.
Vị thuốc liên kiều.
Trong phương thuốc dùng sừng tê giác (có thể thay bằng sừng trâu) có tính hàn; sinh địa ngọt, hàn để thanh dinh lương huyết là quân. Huyền sâm, mạch môn phối hợp với sinh địa để dưỡng âm thanh nhiệt là thần. Tá là kim ngân hoa, liên kiều, hoàng liên, trúc diệp có tác dụng thanh nhiệt giải độc dùng để thấu tà nhiệt khiến tà đã nhập dinh rồi được đẩy qua phần khí thấu xuất mà giải được. Đan sâm hoạt huyết tiêu ứ nhiệt. Thanh dinh, dưỡng âm, hoạt huyết cùng phối hợp với nhau sẽ thu được công hiệu thanh dinh thấu nhiệt, hoạt huyết tiêu ứ.
Với công dụng như trên khi sử dụng bài thuốc trong giai đoạn toàn phát của ôn bệnh sẽ có tác dụng hạ sốt, rút ngắn thời gian sốt và ở một mức độ nhất định có thể ngăn chặn quá trình diễn tiến bệnh từ mức độ nhẹ đến nghiêm trọng.
Hiện nay, thế giới chưa có thuốc đặc hiệu điều trị bệnh COVID-19, chủ yếu điều trị triệu chứng, theo dõi sát bệnh nhân, hạn chế để tình trạng từ bệnh nhẹ chuyển sang nặng và việc điều trị bệnh nhân luôn cần cá thể hóa.
Nhiều nghiên cứu tại Trung Quốc cho thấy kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại trong điều tri bệnh COVID-19 có thể giảm tỷ lệ các biến chứng nghiêm trọng hoặc nguy kịch, cải thiện khả năng phục hồi lâm sàng và giúp giảm bớt các triệu chứng như ho, sốt, khó thở.
