Bệnh sốt rét là một bệnh truyền nhiễm thường thấy ở các nước vùng nhiệt đới. Bệnh gây ra do loại ký sinh trùng. Theo Ðông y, bệnh sốt rét nằm trong chứng bệnh ngược tật, đó là đúng thời gian lại phát chứng hàn nhiệt.
Y học cổ truyền phương Đông có nhiều bài thuốc phòng trị bệnh sốt rét. Các bài thuốc chữa sốt rét gồm 2 loại: bài thuốc trực tiếp chữa sốt rét; bài thuốc nâng cao thể trạng hỗ trợ trị bệnh sốt rét kéo dài.
Bài thuốc chữa sốt rét
Bài 1: cây cam thìa 100g (thanh hao), lá thường sơn 100g, thảo quả 80g, hà thủ ô trắng 50g, hạt cau 30g, vỏ chanh 30g, miết giáp 20g, cam thảo nam 30g. Các vị tán bột. Ngày dùng 40g.
Bài 2 - Thanh tỳ ẩm: thanh bì 8g, thảo quả 8g, sài hồ 8g, bán hạ chế 8g, chích cam thảo 6g, hậu phác 8g, bạch truật 8g, hoàng cầm 8g, phục linh 15g, sinh khương 5 lát. Sắc uống ngày 1 thang. Tác dụng thanh nhiệt táo thấp hóa đàm; Chặn cơn sốt rét, chữa sốt rét kéo dài; Sốt nóng nhiều rét ít hay sốt nhiều không rét, cơ hoành đầy, không ăn được, miệng đắng, lưỡi khô, bứt rứt, khát nước, tiểu tiện vàng đỏ, đại tiện bí kết, rêu lưỡi vàng nhờn, mạch huyền sác.
Thanh bì (vỏ quả quýt phơi sấy khô) là vị thuốc trong bài “Thanh tỳ ẩm” trị sốt rét kéo dài.
Bài 3 - Thường sơn ẩm: thường sơn 12g, binh lang 8g, bối mẫu 8g, gừng nướng 5 lát, thảo quả 8g, tri mẫu 8g, ô mai 8g, đại táo 3 quả. Sắc uống trước khi lên cơn sốt 2-3 giờ. Tác dụng: khu đàm tiệt ngược. Trị sốt rét phát tác lâu ngày không khỏi, sốt cao, miệng khát lưỡi khô.
Bài 4 - Thường sơn ẩm: thường sơn 12g, tri mẫu 8g, gừng nướng 5 lát, thảo quả 8g, cao lương khương 8g, chích thảo 6g, ô mai nhục 8g, đại táo 3 quả. Sắc uống trước khi lên cơn sốt 2-3 giờ. Tác dụng: thanh nhiệt tán kết, khử đờm, chặn cơn sốt rét. Trị sốt rét lâu ngày không khỏi, sốt khá cao, miệng khát lưỡi khô.
Bài 5 - Tiệt ngược thường sơn ẩm: thường sơn 12g, binh lang 8g, thảo quả 8g, tri mẫu 8g, ô mai 8g, xuyên sơn giáp 8g, chích thảo 6g. Sắc uống trước khi lên cơn sốt 2-3 giờ. Tác dụng: khu đàm tiệt ngược. Trị sốt rét lâu ngày không khỏi, sốt khá cao, miệng khát lưỡi khô.
Bài thuốc điều hòa cơ thể chữa sốt rét kéo dài: sài hồ 10g, ý dĩ 10g, mạch môn 10g, thanh hao 10g, tri mẫu 20g, xạ can 6g, hoàng đằng 10g, trần bì 10g, bán hạ chế 10g, chỉ xác 10g, cam thảo nam 10g, hoàng cầm 10g. Sắc uống ngày 1 thang. Tác dụng: hòa giải thiếu dương. Chữa sốt rét; chứng cảm mạo lúc sốt lúc rét.
