Theo y học cổ truyền (YHCT) không có danh từ tăng huyết áp (THA) mà THA thuộc chứng huyễn vựng hoa mắt chóng mặt váng đầu chứng bệnh khá phổ biến hiện nay. Có nhiều nguyên nhân và hay gặp ở tuổi 40 trở lên khi chức năng can tỳ thận đã suy yếu, lại ăn uống không hợp lý hoặc lo nghĩ phiền uất càng hại đến nguyên khí… dẫn đến âm huyết tỳ thận càng hư vận hóa kém sinh đàm thấp, mà đàm hiệp hỏa động lên thành chứng huyễn vựng, bệnh THA…
 Cây và vị thuốc câu kỷ tử hỗ trợ trị tăng huyết áp. |
Xin giới thiệu bài thuốc Lục vị địa hoàng gia giảm gồm thục địa 30g, hoài sơn 16g, sơn thù 12g, phục linh 14g, trạch tả 14g, câu kỷ tử 12g, cúc hoa 12g, ngưu tất 12g.
Nếu cảm thấy bụng lạnh tiêu hóa kém gia: sa nhân 6g, ngải diệp 10g, sinh khương 12g.
Nếu khó ngủ gia toan táo nhân 12g (sao đen).
Trong bài: Thục địa vị ngọt tính ôn, tác dụng tư âm dưỡng huyết, sinh tân, ích can thận…; hoài sơn: vị ngọt tính bình, tác dụng bổ hư, ích thận, thanh nhiệt…; đơn bì: vị ngọt đắng mát can thận…; sơn thù: vị chua tính bình, tác dụng bổ can thận trợ tinh khí…; phục linh: vị ngọt nhạt tính bình, tác dụng bổ tỳ lợi thấp ích khí sinh tân dịch…; trạch tả: vị ngọt nhạt tính hàn, tác dụng lợi thủy thanh thấp nhiệt; câu kỷ tử: vị ngọt tính bình, tác dụng bổ can thận, dưỡng âm trợ dương; cúc hoa: vị ngọt tính mát, tác dụng thanh nhiệt giáng hỏa, giải độc…; ngưu tất: vị đắng tính bình, tác dụng ôn bổ can thận, giáng hỏa, hạ đàm.
Câu kỷ tử, cúc hoa, ngưu tất tăng công năng thanh nhiệt, giáng hỏa; sa nhân, ngải diệp, sinh khương tăng công năng kiện tỳ tiêu đàm; táo nhân an thần ngủ dễ, mạnh dạ dày.
Qua thực tế lâm sàng cho thấy, bệnh THA có nhiều chứng tương đồng, khi điều trị bệnh THA thì chứng huyễn vựng cũng giảm và ngược lại khi điều trị chứng huyễn vựng thì bệnh THA cũng giảm. Chú ý, bất kỳ ai bị THA cũng có nguy cơ tiến triển thành bệnh suy thận, nên việc bồi bổ chức năng thận là giúp huyết áp ổn định. Sử dụng bài thuốc Lục vị gia giảm là dược thiện có tác dụng bổ thận âm, dưỡng can huyết, thanh nhiệt giáng hỏa, kiện tỳ, tiêu đàm lợi thấp, có tác dụng chữa chứng huyễn vựng hỗ trợ điều trị THA.
Lương y Minh Phúc