Theo Đông y, thanh thiếu niên tuổi dậy thì, khí thường vượng gây hỏa bốc là nguyên nhân chính gây mụn trứng cá. Khí huyết hư, thận âm hư, dương dư cũng là nguyên nhân phối hợp làm phát sinh bệnh. Ăn uống không điều độ, dùng nhiều các thực phẩm gây nhiệt, nóng cũng làm khí huyết uất kết, ứ trệ khiến bệnh nặng hơn.
Lương y Lê Xuân Hải, Chủ tịch Hội Đông y quận Đống Đa, Hà Nội, cả nam và nữ đều có thể bị mụn trứng cá, thường ở độ tuổi dậy thì nhưng có nhiều trường hợp 25-35 tuổi cũng mắc bệnh này.
Ông Hải cho biết, mụn trứng cá có rất nhiều nguyên nhân. Người bị mụn trứng cá cần phải thăm khám tìm hiểu rõ nguyên nhân cụ thể để có bài thuốc đặc trị phù hợp. Ông giới thiệu các bài thuốc Đông y trị trứng cá theo từng thể người.
Bài 1: Thể âm hư
Đối với những người thận âm hư khiến huyết không lưu thông gây ra mụn trứng cá cần dùng bài thuốc bổ thận âm để điều trị.
Thục địa 20 g, mạch môn 16 g, ngưu tất 12 g, trạch tả 12 g, hoài sơn 12 g, đan bì 12 g, bạch linh 12 g, ngũ vị 8 g.
Cách dùng: Đổ 5 bát nước, sắc thành 3 bắt, chia thành 3 lần uống trong một ngày. Kiêng ăn đồ cay nóng khi uống thuốc.
Bài 2: Thể dương vượng
Đối với những người dương vượng sẽ gây hỏa bốc, huyết không thông gây ra mụn trứng cá cần dùng bài thuốc thanh nhiệt, tả hỏa, thông khí huyết để điều trị.
Bồ công anh 12 g, hoàng cầm 12 g, kinh giới 12 g, chi tử 12 g, liên kiều 12 g, hoàng liên 4 g, huyền sâm 12 g, hồng hoa 6 g, sinh địa 12 g, cam thảo 4 g, táo 3 quả.
Cách dùng: Đổ 5 bát nước, sắc thành 3 bắt, chia thành 3 lần uống trong một ngày. Kiêng ăn đồ cay nóng khi uống thuốc.
Bài 3: Thể khí huyết hư
Những người khí huyết hư sẽ sinh ra nội nhiệt gây hỏa bốc dẫn đến mụn nhọt nảy nở. Trường hợp này cần dùng bài thuốc bổ khí huyết, điều hòa khí, cân bằng âm dương để điều trị.
Đẳng sâm 12 g, hoàng kì 12 g, bạch truật 12 g, đan sâm 12 g, hồng hoa 6 g, cam thảo 4 g, táo 3 quả, đương quy 12 g, xuyên khung 8 g, thục địa 12 g, quế nhục 4 g.
Cách dùng: Đổ 5 bát nước, sắc thành 3 bắt, chia thành 3 lần uống trong một ngày. Kiêng đồ lạnh, nhất là đá lạnh khi uống thuốc.
Lương y khuyến cáo thêm, ngoài việc sử dụng thuốc để điều trị người bị mụn trứng cá nên có chế độ ăn uống phù hợp và vệ sinh sạch sẽ. Nên kiêng hoặc hạn chế thức ăn chứa nhiều mỡ, cay, nóng; giảm những đồ ăn thức uống tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh mủ phát triển như nước ngọt, bánh kẹo ngọt, đường... Tăng các loại thực phẩm như rau quả, nhất là những loại có tác dụng thông tiện, nhuận tràng như rau sam, rau khoai lang, mồng tơi, rau đay. Về vệ sinh, cần rửa mặt sạch sẽ, nên rửa bằng nước ấm, nhất là vào mùa rét.
