Khi tâm huyết kém thì cơ thể gầy yếu, nhịp tim chậm, có khi loạn nhịp, người mệt mỏi và sinh ra nhiều chứng bệnh khác nhau”.
Nhịp tim chậm.
Biểu hiện cơ thể gầy yếu, người mệt mỏi, ăn uống kém, ngủ kém, tiểu đêm nhiều lần, huyết áp thấp thường 100/60 có khi 90/60. Nhịp tim thường 45 lần/phút, khi mệt quá có thể xuống 40 hoặc 35 lần/phút.
Chẩn đoán: Do tỳ vị hư hấp thụ thức ăn kém, dẫn đến khí huyết suy, huyết dịch không đủ để cung cấp cho tim hoạt động.
Triệu chứng: Thể trạng gầy yếu, ăn uống kém, người mệt mỏi, đại tiện khi táo khi lỏng, tiểu tiện nhiều lần trong ngày, nhưng có khi đi tiểu ít cả về số lần và số lượng nước tiểu, đau lưng, lưỡi khô ráp, mạch trầm tế vô lực, nhịp mạch đập chậm... Điều trị: Kiện bổ tỳ vị, bổ thận ích tinh, bồi bổ khí huyết.
Bài thuốc: “Bổ trung ích khí thang gia vị” hoàng kỳ (chích) 20g, nhân sâm 16g (dùng bạch sâm cao ly) bạch truật 20g, xuyên quy 12g, thăng ma 12g, trần bì 12g, cam thảo (chích) 8g, sài hồ 4g, gia: thục địa 16g, nhục quế 12g (dùng quế tâm), hắc phụ tử (chế) 8g, can khương 6g...
Bài thuốc có tác dụng kiện bổ tỳ vị, bổ thận tráng dương, bồi bổ khí huyết. Điều trị chứng: Tỳ vị khí hư, ăn kém, tinh thần mệt mỏi, tự ra mồ hôi, sợ lạnh, khí hư huyết kém, tâm huyết không đủ, nhịp tim chậm.
Cách dùng: Bệnh nhân uống 7 thang đầu nhịp tim lên 65 lần/phút, uống tiếp đợt 2 nữa, nhịp tim tăng lên 80 lần/phút. Sau đó giảm nhục quế xuống 6g, hắc phụ tử xuống 4g, can khương xuống 4g. uống tiếp 20 thang các triệu chứng khác cũng hết theo.
Châm cứu các huyệt: A thị huyệt liên sườn 3-4 châm xiên, nội quan, thần môn, khí hải, túc tam lý, tam âm giao. Châm 2 liệu trình, mỗi liệu trình 10 ngày, mỗi lần châm lưu kim 30 phút. Bệnh nhân hiện nay sống khỏe mạnh, làm việc tốt, nhịp tim luôn duy trì 80- 82 lần/phút. Sau khi điều trị cho 5 bệnh nhân đều có kết quả như nhau.
Bàn luận: Trong số 5 bệnh nhân đã điều trị, nguyên nhân đưa đến nhịp tim chậm đều khác nhau. Nhưng có một nguyên nhân chung là rối loạn thần kinh giao cảm.