Viêm nha chu là tình trạng nhiễm khuẩn bắt đầu từ nướu lan dần xuống các cấu trúc của mô nha chu bên dưới, làm nướu mất bám dính vào răng, xương ổ răng bị tiêu hủy và hình thành túi nha chu làm răng suy yếu, giảm chức năng ăn nhai, ảnh hưởng tới sức khỏe. Đây là chứng bệnh thường gặp ở người trung và cao tuổi.
Người bệnh thường có triệu chứng: sưng đau răng lợi, chân răng bị sưng làm mủ, miệng hôi, răng bị hủy hoại hoặc bị ăn mòn, đen xám, dễ mẻ vỡ, lung lay nghiêng ngả. Ngoài ra, nam giới có thể kèm theo lưng gối đau mỏi, di tinh, mộng tinh... Nguyên nhân theo Đông y là do vị hỏa tích kết hợp với phong nhiệt gây bệnh cấp tính. Lâu ngày làm vị âm hư và thận âm hư, tân dịch suy giảm, hư hỏa bốc lên thành bệnh mạn tính. Sau đây là một số bài thuốc trị theo từng thể.
Chân răng bị sưng, có mủ, ăn mòn trong bệnh nha chu viêm.
Thể cấp tính: người bệnh có triệu chứng chân răng đỏ sưng đau, ấn mạnh có mủ; có thể kèm theo sốt, ăn kém, táo bón, nổi hạch ở dưới hàm. Phương pháp chữa: sơ phong thanh nhiệt, tiêu thũng. Dùng một trong các bài:
Bài 1 - Thanh vị thang gia giảm: thăng ma 4g, hoàng liên 8g, sinh địa 20g, đan bì 8g, thạch cao (sắc trước) 40g, kim ngân hoa 16g, liên kiều 16g, ngưu bàng tử 12g, bạc hà (cho sau) 8g. Sắc uống.
Bài 2 - Ngưu bàng giải cơ thang gia giảm: ngưu bàng 12g, bạc hà 6g, hạ khô thảo 12g, xích thược 8g, sơn chi 12g, kim ngân 20g, liên kiều 20g, tạo giác thích 20g, xuyên sơn giáp 6g. Sắc uống.
Bài 3: kinh giới 12g, phòng phong 12g, bạch chỉ 12g, thạch cao sống 20g. Sắc uống.
Sinh địa (củ của cây sinh địa hoàng) .
Bài 4: ngưu bàng tử 12g, bạc hà 8g, hạ khô thảo 16g, kim ngân hoa 16g, bồ công anh 20g, tạo giác thích 8g. Sắc uống.
Thể mạn tính: người bệnh có triệu chứng chân răng đỏ, viêm ít, chân răng có mủ, đau ít, răng lung lay, miệng hôi, họng khô, đầu lưỡi đỏ, rêu lưỡi ít, mạch tế sác. Phương pháp chữa: dưỡng âm thanh nhiệt. Dùng một trong các bài sau:
Bài 1 - Trị nha tiên đơn: sinh địa 32g, hoàng liên 3g, chi tử 8g, thạch cao 20g, tri mẫu 6g, hoàng cầm 6g, thục địa 32g, huyền sâm 32g. Sắc uống.
Bài 2 - Lục vị hoàn gia giảm: thục địa 12g, sơn thù 8g, hoài sơn 12g, trạch tả 8g, đan bì 8g, phục linh 8g, tri mẫu 8g, hoàng bá 8g, ngọc trúc 12g, thăng ma 12g, bạch thược 12g, kỷ tử 12g. Sắc uống.
Bài 3: sinh địa 12g, huyền sâm 12g, sa sâm 12g, quy bản 12g, bạch thược 8g, kỷ tử 12g, kim ngân hoa 16g, ngọc trúc 12g. Sắc uống.
Bài 4: kinh giới 12g, phòng phong 12g, bạch chỉ 12g, thạch cao sống 20g. Sắc uống. Trị đau do sưng lợi răng.
