Ngộ độc ciguatera là ngộ độc thực phẩm do ăn phải loài cá sống, là ngộ độc hải sản phổ biến nhất. Chất độc được tích tụ trong gan, ruột, đầu hay trứng cá. Độc tố ciguatera đặc biệt nguy hiểm vì nó không bị phân hủy dưới nhiệt độ cao, trong quá trình nấu nướng.
Biểu hiện: (bắt đầu từ 1-24 giờ sau ăn): Ngứa ran, tê ở ngón tay, ngón chân, xung quanh môi, lưỡi, miệng và cổ họng; Có cảm giác rát hoặc đau khi tiếp xúc với nước lạnh; Đau khớp và cơ bắp, cảm thấy yếu; Buồn nôn, nôn, tiêu chảy hoặc đau bụng; Nhức đầu, mệt mỏi, ngất xỉu; Ngứa nhiều, thường tình trạng xấu hơn do uống rượu; Khó thở trong trường hợp ngộ độc nặng.
Ngộ độc scombroid còn gọi là ngộ độc histamin. Đây là dạng ngộ độc do ăn phải những loài cá có họ scrombridae như cá ngừ, cá thu, cá trích. Thịt cá khi bị biến chất (cá ươn) tạo ra hàm lượng histamin rất cao gây ngộ độc. Loại ngộ độc này có biểu hiện nổi mề đay, ngứa nên dễ nhầm với dị ứng thực phẩm, cụ thể là thủy hải sản. Còn có biểu hiện tiêu chảy, buồn nôn, nôn, đau bụng... Độc tố này có thể có ở ngay cả cá nước ngọt khi cá để ở nhiệt độ môi trường quá nóng.
Biểu hiện xảy ra rất nhanh sau khi ăn thường trong vòng 30 phút, hoặc có thể vài giờ sau): Lưỡi bỏng rát hay nóng; Phần trên cơ thể đỏ bừng; Ngứa; Nhức đầu và chóng mặt; Nôn mửa, tiêu chảy và chuột rút bụng; Trong trường hợp nặng có thể gây vấn đề về hô hấp và tụt huyết áp.
Động vật có vỏ gây ngộ độc: như ngao, sò, trai, cua, ghẹ... cũng có khả năng gây độc nếu bản thân hải sản đó nhiễm ký sinh trùng, nang trùng mà không được nấu chín kỹ. Nguyên nhân là do các loài động vật có vỏ dưới biển ăn các loại tảo có độc từ đó gây ngộ độc cho người, nặng nhất có thể dẫn tới nhiễm độc thần kinh.
Biểu hiện: trong vòng nửa giờ sau ăn, có các biểu hiện như: tê, ngứa môi; Cảm thấy có kiến bò ở tay và chân; Chóng mặt, buồn nôn, đau bụng, đi ngoài thường xuất hiện khoảng nửa giờ sau ăn nhưng dấu hiệu này chỉ kéo dài vài ngày; Nói không mạch lạc; giảm trí nhớ biểu hiện lẫn lộn là chất độc đã ảnh hưởng đến hệ thần kinh có thể làm người bệnh dẫn đến tử vong hoặc hôn mê.
Để không bị ngộ độc khi ăn hải sản: Không ăn đầu, trứng, gan cá sống ở vùng biển nước ấm vì chất độc ciguatera thường tập trung ở những bộ phận này; Histamin không bị tiêu diệt khi nấu, khi cá bị ươn, hoặc để ngoài trời nóng quá lâu sau khi đánh bắt sẽ làm tăng hàm lượng histamin trong cá rất có hại cho sức khỏe; Ăn các đồ hải sản có nguồn gốc, nấu chín.
Khi có những dấu hiệu nghi ngờ bị ngộ độc bạn có thể dùng một trong những bài thuốc nam sau đây để điều trị kịp thời. Sau đó cần đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn và chăm sóc kịp thời.
Bài 1: Lá tía tô một nắm giã vắt lấy nước cốt uống. Lấy bã xát vào chỗ ngứa.
Bài 2: Gừng sống và hành trắng, mỗi vị 20g cho vào ấm đậy kín sắc nhanh lấy nước, uống nóng.
Bài 3: Khế 3 quả ép lấy nước uống.
Bài 4: Hạt đậu xanh nghiền sống hòa nước, uống thật nhiều để gây nôn và giải độc.
Bài 5: Tỏi 100g đập giập, sắc uống ấm.
Bài 6: Hạt thìa là 6g nhai nuốt.
Bài 7: Đậu ván trắng 20g, hương nhu 16g, hậu phác 12g, sắc uống.
Bài 8: Cam thảo bắc (không sao, đồ mềm, sấy khô) 20g, đại hoàng 20g. Sắc uống.
Bài 9: Đậu ván trắng 20g, hương nhu 16g, hậu phác 12g, sắc uống.