Đông y cho rằng có thể do “vị bất hòa, tắc họa bất an” (dạ dày không tốt nên nằm không yên”; hay “hư lao hư phiền, bất đắc miên” (lao lực phiền muộn nên ngủ không ngon). Bệnh liên quan tới tâm, can, tỳ, thận. Người mất ngủ ban đêm suy nghĩ mông lung, bệnh tình càng tăng, càng khó điều trị. Do đó, điều trị mất ngủ cần cân bằng tâm lý kết hợp điều trị thể chất.
Mất ngủ ở người luống tuổi thường điều trị bằng cân bằng tâm lý.
Nếu giấc ngủ mơ màng, nhanh tỉnh, hồi hộp, trí nhớ giảm, ăn uống kém, sắc mặt sạm, rêu lưỡi nhợt, mạnh tế nhược.
Dùng bài: đẳng sâm 12g, bạch truật 10g, đương quy 8g, long nhãn 10g, đại táo 3g, mộc hương 5g (mài sống), phục thần 12g, viễn chí 10g, ngũ vị tử 5g, bá tử nhân 10g, táo nhân (sao đen) 12g, tri mẫu 10g, xuyên khung 5g, phục linh 10g, cam thảo 3g, sinh khương 3 lát. Sắc uống.
Nếu đầu nặng, bụng đầy, tinh thần buồn bã, hoa mắt, miệng đắng, rêu lưỡi vàng, mạch hoạt, sác.
Dùng bài: bán hạ chế 10g, trần bì 10g, phục linh 9g, chỉ thực 9g, trúc nhự 8g, đại táo 3 quả, hoàng liên 5g, chi tử (sao đen) 7g . Sắc uống.
Nếu khó ngủ buồn bực, nóng hai bàn chân tay, tai ù, rêu lưỡi đỏ.
Dùng bài: nhân sâm 7g, huyền sâm 9g, bạch linh 10g. ngũ vị tử 5g, viễn chí chế 10g, cát cánh 9g, thiên môn đông 10g, bá tử nhân 8g, sinh địa 10g, đan sâm 10g, đương quy 10g, toan táo nhân (sao đen) 10g, viễn chí chế 10g, chu sa 4g, hoàng liên 6g, cam thảo 3g. Sắc uống.