Vẹo cổ y học cổ truyền thường gọi là lạc chẩm hay thất chẩm. Đây là chứng thường phát sinh đột ngột sau một đêm ngủ dậy. Người bệnh thấy cổ mình bị căng cứng, cử động rất khó khăn, kèm theo cảm giác đau nhức khó chịu, đau càng tăng lên khi cố làm động tác quay cổ, có khi đau lan xuống bả vai, chi trên hoặc vùng liên sống bả vai, khiến cho cổ phải nghiêng về một bên để chống đau.
Thuốc uống
Bài 1: nam tục đoạn, ngũ gia bì, kê huyết đằng mỗi vị 16g, quế chi 8g, tang ký sinh 16g, ngải diệp 12g, tế tân 10g, tơ hồng xanh 16g, ngưu tất 12g, hà thủ ô 12g, cam thảo 10g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần. Công dụng: khu phong tán hàn, thông kinh hoạt lạc.
Bài 2: rễ bưởi bung 16g, rễ cây xấu hổ 16g, rễ cúc tần 12g, ngải diệp 12g, nam tục đoạn 16g, tất bát 12g, cát căn 16g, cẩu tích 12g, kinh giới 16g, quế chi 8g, thiên niên kiện 10g, đỗ trọng 10g, độc lực 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần. Công dụng: trừ phong hoạt huyết, ôn kinh tán hàn, thư giãn cân cơ.
Bài 3: hà thủ ô 12g, phòng phong 10g, kinh giới, xương bồ, rễ đinh lăng, xấu hổ, hy thiêm mỗi vị 16g, quế chi 8g, thiên niên kiện 10g, đơn hoa 16g, lá đơn đại hoàng 12g, ngải diệp 12g, cát căn 16g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần. Công dụng: khu phong tán hàn, thông kinh hoạt lạc, thư giãn chỉ thống.
Thuốc xoa bóp: xuyên khung, hoa hồi, phá cố chỉ, thạch xương bồ, dây đau xương, kê huyết đằng, thiên niên kiện, trần bì, tế tân mỗi vị 15g. Các vị thuốc thái nhỏ cho vào bình thủy tinh, đổ ngập rượu, ngâm sau 10 ngày là có thể dùng được. Cách dùng: lấy bông tẩm thuốc, xoa vào nơi bị đau. Công dụng: giảm đau, hoạt huyết, ôn kinh, trừ tà, thư giãn cơ.
Thuốc chườm
Bài 1: lá đơn đại hoàng 100g, lá cúc tần 80g. Hai thứ giã nhỏ, sao dấm. Dùng miếng vải gói lại, chườm vào vùng cổ bị đau. Ngày 2 lần.
Bài 2: lá ngải cứu 100g, củ thạch xương bồ 60g. Hai thứ giã nhỏ, sao rượu. Dùng miếng vải gói lại rồi chườm vào nơi cổ bị đau. Có thể đắp thuốc tại chỗ, dùng băng vải cố định lại.
Lương y Thanh Ngọc