Chốc đầu là những vảy dày bám vào da đầu tạo thành những mảng ở một vùng trên da, sau dần lở loét một vài điểm nhỏ, dần dần lan rộng một vùng hoặc cả đầu. Bệnh do tụ cầu và liên cầu kết hợp gây nên. YHCT gọi chốc đầu là “bạch thốc sang”.
Chốc đầu có đặc điểm chỉ lở loét đầu từ chân tóc trở lên, mủ nhiều đặc trắng, mùi tanh nồng. Bệnh thường phát từ cuối mùa xuân và mùa hè, đến mùa thu thì mủ ít dần, khô, bong vảy và khỏi; trường hợp nặng thì lở loét quanh năm, không tự khỏi. Bệnh nặng quá kèm theo sốt, tiểu tiện vàng sẻn, phù mặt hoặc toàn thân; mạch tế sác.
Kim ngân hoa.
Nguyên nhân do trong quá trình mang thai, người mẹ ăn uống không giữ gìn hoặc mắc một số chứng bệnh làm ảnh hưởng đến thai nhi; sau khi sinh lại gặp phải phong độc gây tổn thương đến các kinh Dương (Bàng quang và Đốc mạch) làm ảnh hưởng đến Phế vệ; bì phu, tấu lý mất khả năng tuyên tán tà; bàng quang mất khả năng khí hóa, thông điều thủy đạo nên dịch độc ứ lại làm cho bên ngoài thì sưng mủ, bên trong nhiệt độc tà quấy phá. Phép điều trị: Thanh nhiệt tiêu độc, thăng dương. Dùng các bài:
Thuốc uống:
Bài 1: hắc chi ma 4g, thổ phục linh 6g, kim ngân hoa 8g, hà thủ ô 6g, huyền sâm 6g, sinh địa 6g, mạch môn 5g, ké đầu ngựa 5g, khổ sâm 5g, phù bình 5g, cỏ mực 6g. Sắc uống, ngày 1 thang.
Bài 2: Hoàng liên giải độc gia giảm: hoàng liên 6g, hoàng bá 8g, hoàng cầm 8g, chi tử 10g, ngạnh mễ 10g, cam thảo 4g, nhân sâm 8g, mạch môn 10g, bán hạ 10g, thạch cao 10g, trúc diệp 8g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần (Đơn thuốc này cho trẻ 10 - 12 tuổi, các tuổi khác dùng liều cho thích hợp).
Vị thuốc thổ phục linh.
Thuốc dùng ngoài:
Bài 1: Hồ đào (cả vỏ) đốt tồn tính để nguội 2 phần, khinh phấn 1 phần. Trộn đều, tán nhỏ hoà với dầu thầu dầu bôi lên chỗ chốc đầu đã rửa sạch bằng nước trầu không hay bạch đồng nữ. Chữa trẻ em chốc đầu.
Bài 2: cảo bản, bạch chỉ, liều lượng bằng nhau. Tán bột, thêm ít nước, sát lên đầu, sáng hôm sau gội lại. Trị nhiều gàu.
Bài 3: Hồng bì (lá) nấu nước gội đầu để làm sạch gàu.
Bài 4: Bồ kết đốt thành than, tán nhỏ bôi chữa chốc đầu, rụng tóc trẻ em.
