Áp-xe vú là chứng bệnh rất hay gặp ở phụ nữ sau sinh, Đông y gọi là nhũ ung. Chị em thường có biểu hiện vú sưng to, rắn chắc, sờ cứng và đau, sữa không tiết ra được, nhiều khi căng cứng và hóa mủ, cơ thể phát sốt, khiến chị em đau đớn, không ăn uống được, không ngủ được... dẫn đến mỏi mệt, da xanh, mắt trũng. Sau đây là một số phương thuốc và món ăn tác dụng tiêu viêm, tiêu độc, chống cương tụ, giảm đau, giúp chị em giảm bớt những triệu chứng khó chịu trên.
Rễ cây gấc là vị thuốc trị áp-xe vú.
Thuốc uống:
Bài 1: bồ công anh 20g, thổ phục linh 20g, xa tiền 16g, rau dấp cá 20g, nam tục đoạn 16g, độc lực 16g, rễ cây gấc 16g, đinh lăng 16g, sài hồ 12g, kê huyết đằng 10g, vỏ cây gạo 16g, đương quy 12g, lạc tiên 16g. Sắc uống ngày 1 thang (uống ấm).
Bài 2: ngân hoa 10g, liên kiều 12g, xương bồ 10g, nam tục đoạn 16g, ích mẫu 12g, sài đất 16g, lá bưởi bung 16g, lá đinh lăng 19g, xuyên sơn giáp 2g, rễ cây xấu hổ 12g, rễ cây gấc 16g, cam thảo đất 16g. Sắc uống ngày 1 thang (uống ấm).
Bài 3: nam bạch chỉ 16g, bưởi bung 16g, nam hoàng bá 16g, sinh địa 12g, thổ phục linh 20g, độc lực 16g, đơn đại hoàng 16g, chỉ xác 10g, xa tiền thảo 16g, bồ công anh 18g, kinh giới 12g, ngân hoa 10g, ích mẫu 12g. Sắc uống ngày 1 thang (uống ấm).
Thuốc đắp:
Bài 1: lá hòe, lá cây găng, lá đinh lăng, mỗi thứ 1 nắm. Tất cả giã nhỏ, đắp tại chỗ rồi băng lại.
Bài 2: lá bồ công anh, lá cây gấc, mỗi thứ 1 nắm, giã nhỏ, đắp tại chỗ rồi băng lại. Tác dụng: tiêu viêm, tiêu độc, chống cương tụ.
Kết hợp ăn uống các món sau để hỗ trợ điều trị:
Cháo cá chép: cá chép 1 con (khoảng 800g), gạo tẻ 100g, bột gia vị, hạt tiêu, gừng, rau thơm, hành hoa... Cá chép đánh vảy, mổ bụng, bỏ nội tạng, làm sạch, cắt đầu đuôi. Gạo vo sạch cho vào nồi, thêm nước vừa đủ nấu sôi, cho cá vào nấu chín kỹ, cho bột gia vị, rau thơm và các gia vị khác vào là được. Ăn trong ngày. Công dụng: cá chép lợi thủy, thông nhũ, chống viêm, lưu thông khí huyết làm tan tích tụ, ung nhọt. Áp-xe đang ở giai đoạn cương dùng món này rất phù hợp.
Cháo tim lợn, bồ công anh: lá bồ công anh 100g, tim cật lợn 200g, gạo tẻ 100g, bột gia vị, rau thơm vừa đủ. Gạo tẻ ngon vo sạch cho vào nồi cùng tim cật, đổ nước vừa đủ nấu chín kỹ thành cháo. Lá bồ công anh rửa sạch thái ngắn, khi cháo chín cho lá bồ công anh vào trộn đều, sôi lại là được. Ăn trong ngày. Công dụng: lá bồ công anh thanh nhiệt, chống viêm, tiêu độc thông nhũ. Tim cật bổ tâm dưỡng huyết, thông hoạt khí cơ, tăng sức đề kháng, nâng đỡ thể trạng. Những chị em bị đau vú tắc sữa, ít sữa, nhũ ung, cơ thể yếu mệt, hoa mắt chóng mặt, ít ngủ dùng món này rất tốt.
Lương y Thanh Ngọc
