1. Vai trò của tập luyện đối với người bệnh viêm đại tràng
Tập thể dục là một yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe tốt cho những người bị viêm đại tràng.
Tập thể dục thường xuyên có thể giúp:
- Tăng cường hệ miễn dịch
- Cải thiện sức khỏe tâm lý
- Giảm trầm cảm, lo lắng
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh
- Tăng cường xương
- Cải thiện sức mạnh cơ bắp...
Trong thời gian bùng phát bệnh viêm đại tràng, việc tập thể dục có thể khó khăn hoặc không phải lúc nào cũng có thể thực hiện được, nên bạn cần căn cứ vào tình trạng sức khỏe của bản thân để điều chỉnh kế hoạch tập luyện cho phù hợp.
2. Một số bài tập hỗ trợ triệu chứng viêm đại tràng
2.1. Thiền và yoga
Người bệnh viêm đại tràng thường có tâm trạng lo lắng, căng thẳng, thậm chí có nguy cơ bị trầm cảm. Chính bởi vậy, các thực hành thân - tâm như yoga, chánh niệm và thiền định có thể giúp người bệnh giảm căng thẳng, cải thiện trạng thái tinh thần, từ đó nâng cao sức khỏe tổng thể.
Theo một nghiên cứu trên Tạp chí Bệnh viêm ruột, tạp chí chính thức của Tổ chức Crohn's & Colitis Foundation of America (CCFA), tập thiền và các kỹ thuật dựa trên chánh niệm khác mang lại những cải thiện lâu dài về sức khỏe tinh thần, chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân mắc bệnh viêm ruột nói chung và viêm đại tràng nói riêng.
Bên cạnh đó, các động tác yoga được biết đến có lợi cho người bệnh viêm đại tràng bao gồm tư thế em bé, tư thế cánh bướm, tư thế chiến binh 1, tư thế con mèo - con bò, tư thế cái ghế, tư thế xác chết...
- Tư thế em bé: Ngồi quỳ gối trên thảm, từ từ gập người về phía trước giữa hai đùi, hai tay duỗi thẳng trước mặt và lòng bàn tay úp xuống thảm. Dồn sức nặng của nửa phần trên cơ thể lên đùi. Hít thở sâu, giữ tư thế trong 30 giây đến 1 phút hoặc lâu hơn rồi nâng người về tư thế ban đầu.
- Tư thế con mèo - con bò: Giữ nguyên tư thế kết thúc sau khi tập động tác em bé, hít vào, từ từ võng lưng xuống, bụng đưa về gần mặt sàn, hông đẩy lên cao, tạo tư thế con bò. Thở ra, ấn tay vào mặt sàn, chân siết chặt, cánh tay trụ vững cơ thể, bụng hóp lại, cong lưng lên cao nhất có thể và cúi đầu, tạo tư thế như con mèo. Thực hiện luân phiên 2 tư thế này trong 5 nhịp thở, chậm rãi, hít thở sâu.
- Tư thế cái ghế: Bắt đầu bằng cách đứng thẳng trong tư thế quả núi, gập đầu gối cho đến khi đùi gần như song song với sàn, tưởng tượng như bạn đang ngồi trên 1 chiếc ghế. Nâng cao tay, lòng bàn tay hướng vào nhau, tay thẳng, không cong khuỷu tay. Giữ tư thế trong 5 đến 10 nhịp thở và quay lại tư thế quả núi.
Tư thế cái ghế.
2.2. Đi bộ
Đi bộ là một hoạt động mà tất cả mọi người đều có thể tiếp cận và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Người bệnh viêm đại tràng nên duy trì thói quen đi bộ nhằm giảm các triệu chứng của bệnh, đồng thời tăng cường sức khỏe tim, cơ và xương, tăng cường hệ thống miễn dịch, cải thiện tinh thần…
Với người trưởng thành nên tham gia ít nhất 150 phút hoạt động thể chất với cường độ vừa phải mỗi tuần. Nếu bạn ít vận động, hãy bắt đầu bằng cách tăng dần số bước hàng ngày. Ví dụ bạn có thể nhắm tới 5.000 bước mỗi ngày trong một tuần, sau đó là 6.000 bước vào tuần tiếp theo...
2.3. Thể dục nhịp điệu
Các bài tập aerobic như đạp xe, đi bộ nhanh, khiêu vũ, bơi lội... rất tốt cho sức khỏe, phù hợp với hầu hết các độ tuổi và tình trạng sức khỏe. Đối với người mắc bệnh viêm đại tràng, tập aerobic giúp kích thích hoạt động của đại tràng, giảm căng thẳng tinh thần do lo lắng, cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ đó nâng cao sức khỏe tổng thể.
Những người lớn tuổi cũng có thể tập aerobic nhằm giữ cho cơ bắp khỏe mạnh, duy trì khả năng vận động. Đồng thời, nó cũng làm giảm nguy cơ chấn thương và té ngã do mất thăng bằng.
Khi lựa chọn tập aerobic, hãy bắt đầu thật chậm rãi. Người tập có thể đi bộ 5 phút vào buổi sáng và 5 phút vào buổi tối. Ngày hôm sau, tăng thêm vài phút cho mỗi buổi đi bộ và tăng tốc độ hơn một chút. Một thời gian ngắn sau, người tập có thể đi bộ nhanh ít nhất 30 phút/ngày.
Các bài tập aerobic rất tốt cho sức khỏe và phù hợp với hầu hết các độ tuổi và tình trạng sức khỏe.
3. Lưu ý khi tập luyện
Để đảm bảo an toàn cũng như hiệu quả khi tập luyện, tốt nhất người bệnh viêm đại tràng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về các bài tập và tần suất phù hợp. Đừng quên khởi động trước khi tập, điều này không chỉ giúp bạn làm ấm cơ thể mà còn giúp làm giãn khớp xương và cơ, nhằm hạn chế những chấn thương khi luyện tập.
Tránh tập luyện quá sức bởi có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe nói chung. Tùy từng tình trạng sức khỏe, nên ưu tiên các bài tập nhẹ nhàng và không gây căng thẳng cho cơ bụng, đồng thời điều chỉnh thời gian và tần suất tập sao cho phù hợp. Tránh ăn uống quá no hoặc quá đói trước khi tập thể dục.
Nếu gặp bất kỳ vấn đề nào trong quá trình tập thể dục, nên dừng lại và nghỉ ngơi, lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến của bác sĩ.
