Bại liệt xảy ra do virus bại liệt (poliovirus) tấn công hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là tế bào thần kinh vận động ở tủy sống. Mức độ bại liệt có thể từ nhẹ đến nặng, ảnh hưởng đến một hoặc nhiều bộ phận cơ thể.
1. Vai trò của tập luyện đối với người bại liệt
Tập luyện thường xuyên mang lại nhiều lợi ích cho người bại liệt, bao gồm:
1.1.Cải thiện sức mạnh cơ bắp
Tập luyện giúp tăng cường sức mạnh của các cơ bị yếu do tổn thương thần kinh. Điều này giúp người bại liệt thực hiện các hoạt động hàng ngày dễ dàng hơn, chẳng hạn như đi lại, ăn uống, tắm rửa và mặc quần áo. Sức mạnh cơ tốt hơn cũng giúp người bệnh giảm nguy cơ té ngã và chấn thương.
1.2. Tăng cường sự linh hoạt
Tập luyện giúp duy trì và cải thiện phạm vi chuyển động của các khớp. Tập luyện cũng giúp người bại liệt di chuyển dễ dàng hơn và giảm nguy cơ cứng khớp. Sự linh hoạt tốt hơn cũng giúp cải thiện tư thế và sự cân bằng cho người bại liệt.
Bài tập cho cơ thân (ngồi dậy).
1.3. Nâng cao khả năng phối hợp động tác và thăng bằng
Tập luyện giúp cải thiện khả năng phối hợp giữa các cơ bắp, giúp người bại liệt thực hiện các động tác phức tạp hơn. Khả năng thăng bằng tốt hơn làm tăng khả năng di chuyển, cải thiện cuộc sống của người bệnh.
1.4. Giảm đau
Tập luyện có thể giúp giảm đau do co cơ và cứng khớp. Hoạt động thể chất cũng giúp giải phóng endorphin - chất có tác dụng giảm đau tự nhiên.
1. 5. Cải thiện sức khỏe tim mạch
Tập luyện giúp cải thiện sức khỏe tim mạch bằng cách tăng cường lưu thông máu và điều hòa nhịp tim. Điều này giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như bệnh tim và đột quỵ.
1. 6. Tăng cường sức khỏe tinh thần
Tập luyện có thể giúp cải thiện tâm trạng, giảm stress và tăng cường sự tự tin. Hoạt động thể chất cũng giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Nhìn chung, tập luyện có thể giúp người bại liệt sống độc lập hơn, tham gia vào các hoạt động mà họ thích và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Bài tập cho cơ tay (bóp bóng).
2. Các bài tập tốt cho người bại liệt
Dưới đây là một số bài tập tốt cho người bại liệt, được chia theo từng nhóm cơ:
2.1. Bài tập cho cơ tay
Nắm và thả: Nắm chặt một quả bóng cao su hoặc khăn trong 5 giây, sau đó thả lỏng. Lặp lại 10 lần.
Uốn cong và duỗi cổ tay: Đặt tay lên bàn với lòng bàn tay hướng xuống. Từ từ uốn cong cổ tay về phía trên, sau đó duỗi thẳng ra. Lặp lại 10 lần cho mỗi tay.
Xoay cổ tay: Xoay cổ tay theo chiều kim đồng hồ và ngược chiều kim đồng hồ 10 lần mỗi chiều.
2. 2. Bài tập cho cơ chân
Duỗi và co cơ chân: Ngồi trên ghế và duỗi thẳng chân ra trước. Kéo ngón chân về phía bạn trong 5 giây, sau đó thả lỏng. Lặp lại 10 lần cho mỗi chân.
Nâng cao gót chân: Đứng dựa vào tường hoặc ghế. Nâng gót chân lên khỏi sàn, giữ trong 5 giây, sau đó hạ xuống. Lặp lại 10 lần.
Vòng tròn mắt cá chân: Xoay mắt cá chân theo chiều kim đồng hồ và ngược chiều kim đồng hồ 10 lần mỗi chiều.
2.3. Bài tập cho cơ thân
Ngồi dậy: Nằm ngửa trên sàn, hai đầu gối cong và hai bàn chân đặt phẳng trên sàn. Dùng cơ bụng để ngồi dậy, sau đó từ từ hạ xuống. Lặp lại 10 lần.
Gập người: Ngồi trên ghế và gập người về phía trước, cố gắng chạm tay vào ngón chân. Giữ trong 5 giây, sau đó ngồi thẳng lại. Lặp lại 10 lần.
Xoay người: Ngồi trên ghế và xoay người sang trái và sang phải. Lặp lại 10 lần mỗi bên.
Bài tập cho cơ cổ.
2. 4. Bài tập cho cơ cổ
Gập và duỗi cổ: Từ từ gập cổ về phía trước, sau đó duỗi thẳng ra. Lặp lại 10 lần.
Nghiêng cổ: Nghiêng cổ sang trái và sang phải. Giữ trong 5 giây mỗi bên, sau đó trở lại vị trí trung tâm. Lặp lại 10 lần mỗi bên.
Xoay cổ: Xoay cổ theo chiều kim đồng hồ và ngược chiều kim đồng hồ 10 lần mỗi chiều.
Ngoài ra, người bại liệt cũng có thể tham gia các hoạt động thể chất khác phù hợp với sức khỏe của bản thân như bơi lội, đi xe đạp hoặc yoga.
3. Lưu ý khi tập luyện cho người bại liệt
Mức độ và loại bài tập phù hợp sẽ tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của mỗi người.
Nên tập luyện từ từ, tăng dần độ khó theo thời gian. Nên khởi động kỹ trước khi tập và thả lỏng sau khi tập.
Uống đủ nước trong khi tập luyện. Tránh tập luyện quá sức.
Lắng nghe cơ thể và ngừng tập nếu cảm thấy đau nhức.
Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện nào.
Vệ sinh cơ thể sạch sẽ sau khi tập luyện. Mặc quần áo thoải mái và thoáng mát. Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng.
Ngủ đủ giấc. Tránh căng thẳng.
Thời điểm tập tốt trong ngày
Nên tập luyện vào buổi sáng sau khi thức dậy hoặc buổi chiều trước khi ăn tối.
Tránh tập luyện ngay sau khi ăn hoặc trước khi đi ngủ.
Nên tập luyện vào lúc cơ thể thoải mái và tràn đầy năng lượng.
Đang ốm có nên tập không?
Nếu bạn đang bị cảm lạnh hoặc cúm nhẹ, bạn vẫn có thể tập luyện nhẹ nhàng. Tuy nhiên, nếu bạn bị sốt, ớn lạnh hoặc cảm thấy rất mệt mỏi, bạn nên nghỉ ngơi cho đến khi cảm thấy khỏe hơn. Khi tập luyện khi đang ốm, bạn nên chú ý uống đủ nước và nghỉ ngơi nhiều hơn.
Cách tập luyện không gây hại
Khởi động kỹ trước khi tập luyện và thả lỏng sau khi tập. Uống đủ nước trong khi tập luyện. Tránh tập luyện quá sức. Lắng nghe cơ thể và ngừng tập nếu cảm thấy đau nhức. Sử dụng dụng cụ hỗ trợ nếu cần thiết. Tập luyện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu hoặc huấn luyện viên thể thao có kinh nghiệm.
Tuân thủ những lưu ý trên sẽ giúp người bại liệt tập luyện an toàn và hiệu quả, góp phần cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Tập luyện thường xuyên đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi chức năng cho người bại liệt. Việc tập luyện giúp cải thiện sức mạnh cơ bắp, sự linh hoạt, khả năng phối hợp và thăng bằng, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện nào để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Bên cạnh những bài tập, người bại liệt cũng có thể tham gia các hoạt động thể chất khác phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình. Điều quan trọng là kiên trì tập luyện và kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý, nghỉ ngơi đầy đủ để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Virus bại liệt “Tái xuất” WHO tuyên bố tình trạng khẩn cấp y tế cộng đồng.
