Trao đổi thông tin với báo chí chiều 19/3, cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, trong dự thảo Luật bảo hiểm y tế (BHYT) sửa đổi, quyền lợi của người bệnh sẽ tăng đáng kể. Đặc biệt, quy định người nghèo khi đi khám chữa bệnh bằng BHYT phải cùng chi trả 5% viện phí sẽ được bãi bỏ.
Tăng quyền lợi cho người tham gia BHYT
Theo Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) hiện nay, nhóm người nghèo, người dân tộc thiểu số khi đi khám chữa bệnh BHYT phải cùng chi trả 5% viện phí, nhóm người cận nghèo phải cùng chi trả 20%... Tuy nhiên, trong dự thảo Luật BHYT đang sửa đổi, người nghèo sẽ được hưởng lợi hơn rất nhiều bởi những quy định này được bãi bỏ.
Ông Vũ Xuân Bằng, Phó trưởng ban Thực hiện chính sách Bảo hiểm Y tế - Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho rằng, quy định mức cùng chi trả 5% đối với một số nhóm đối tượng người nghèo, người dân tộc thiểu số, người thuộc diện bảo trợ xã hội và 20% đối với người thuộc hộ cận nghèo… như hiện nay đã hạn chế việc tiếp cận dịch vụ y tế, nhất là những người mắc bệnh nặng, bệnh mãn tính. Do đó, để tạo điều kiện cho người dân tham gia BHYT được đảm bảo quyền lợi, dự thảo Luật BHYT sửa đổi quy định người thuộc hộ nghèo, dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, đối tượng bảo trợ xã hội được Quỹ BHYT thanh toán 100% chi phí khám chữa bệnh, còn đối tượng thuộc hộ gia đình cận nghèo cũng được thanh toán 95%.
Không chỉ người nghèo, người cận nghèo được nâng quyền lợi khi tham gia BHYT mà các đối tượng khác nếu tham gia BHYT liên tục cũng sẽ được tăng mức chi trả viện phí. Theo thông tin từ ông Vũ Xuân Bằng, nếu người bệnh có thời gian tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí khám chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở sẽ được Quỹ BHYT thanh toán 100% chi phí khám chữa bệnh, ngoại trừ trường hợp vượt tuyến, trái tuyến, sử dụng dịch vụ cao chi phí lớn…Dự thảo cũng quy định những trường hợp tham gia BHYT theo hộ gia đình được giảm trừ mức đóng cho các thành viên. Cụ thể, người thứ nhất trong gia đình đóng BHYT đúng mức phí quy định, từ người thứ 2 đến thứ 5 đóng lần lượt bằng 80%, 70%, 60%, 50% và từ người thứ 6 trở lên đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.
Tới đây quyền lợi của người dân khi tham gia BHYT sẽ được tăng lên Ảnh T.M
“Siết” khám chữa bệnh trái tuyến, vượt tuyến
Điểm mới của dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT lần này là “siết” thanh toán BHYT đối với những trường hợp đi khám chữa bệnh vượt tuyến, trái tuyến. Theo đó, quyền lợi của những đối tượng này sẽ bị thu hẹp. Quy định mới này được đề ra trong dự thảo, theo lý giải của cơ quan chức năng soạn thảo nhằm siết chặt tình trạng khám chữa bệnh vượt tuyến, trái tuyến đang ngày càng phổ biến.
PGS.TS Lương Ngọc Khuê- Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh – Bộ Y tế cho biết, sau 4 năm thực hiện Luật BHYT, số tiền mà Quỹ BHYT thanh toán cho bệnh nhân trái tuyến, vượt tuyến tăng nhanh, từ 3 triệu lượt người bệnh vào năm 2010 lên 9,5 triệu lượt năm 2011 và 11,6 triệu lượt năm 2012. Về vấn đề này, bà Tống Thị Song Hương- Vụ trưởng Vụ BHYT- Bộ Y tế cho hay, hiện nay BHYT đang thanh toán cho người bệnh khám chữa bệnh vượt tuyến, trái tuyến ở mức khá cao: 30% đối với bệnh viện tuyến Trung ương, 50% đối với bệnh viện tuyến tỉnh và 70% đối với bệnh viện tuyến huyện. Cũng vì thế mà nhiều người bệnh dù bệnh nhẹ vẫn vượt tuyến lên tuyến trên khám chữa bệnh, khiến nhiều bệnh viện tuyến trên rơi vào tình trạng quá tải. Do đó, để khắc phục hạn chế này, trong dự thảo sửa đổi Luật BHYT, mức thanh toán BHYT cho người bệnh đi khám chữa bệnh trái tuyến, vượt tuyến sẽ giảm xuống, cụ thể là giảm mức thanh toán cho diện bệnh nhân ngoại trú ở tuyến Trung ương từ 30% xuống còn 20%.
Liên quan đến vấn đề này, ban soạn thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT cho biêt, ý kiến của nhiều chuyên gia cho rằng mức giảm thanh toán cho bệnh nhân ngoại trú xuống còn 20% vẫn chưa giúp giảm tải cho bệnh viện tuyến trên. Lý do là với mức thanh toán này chưa tạo ra áp lực tài chính với người bệnh. Trong khi rất nhiều bệnh đơn thuần các cơ sở tuyến dưới chữa được lại vắng bệnh nhân, tạo ra sự lãng phí. Do đó, nội dung dự thảo sửa đổi Luật BHYT cũng đưa ra một phương án khác là không thanh toán với trường hợp khám chữa bệnh trái tuyến. Đây được xem là một giải pháp quyết liệt nhằm hạn chế tối đa quá tải tuyến trên, nhưng cũng là đòi hỏi thiết thực cơ sở y tế tuyến dưới phải được “nâng cấp” để tránh thiệt thòi cho người bệnh nhưng cũng tạo niềm tin cho người bệnh.
Bắt buộc tham gia BHYT để tránh "lựa chọn ngược"
Một điểm nhấn nữa là trong dự thảo Luật BHYT sửa đổi sẽ tăng tính ràng buộc, trách nhiệm với người tham gia BHYT. Theo Vụ BHYT-Bộ Y tế, hiện độ bao phủ BHYT ở nước ta đã đạt xấp xỉ 70%, tuy nhiên đối tượng tham gia chủ yếu là diện được hỗ trợ, diện bắt buộc và những người thường xuyên ốm đau, bệnh tật. Với nhóm 30% còn lại là đối tượng tham gia BHYT tự nguyện, việc vận động tham gia rất khó khăn. Nguyên nhân một phần do quy định tham gia BHYT theo “trách nhiệm” chưa có tính ràng buộc cao, các chế tài xử phạt không tham gia BHYT chưa đủ mạnh. Do đó, nếu không quy định bắt buộc sẽ có nhiều nhóm đối tượng, nhất là những người khỏe mạnh, có thu nhập cao sẽ không tham gia BHYT và như vậy chỉ người ốm mới tham gia BHYT, gây nguy cơ mất cân đối quỹ, ảnh hưởng đến tính bền vững của BHYT.
Về vấn đề này, tại phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội mới đây, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng, Nhà nước đã sử dụng cơ chế hỗ trợ ngân sách trực tiếp cho một bộ phận người dân tham gia BHYT để thúc đẩy tham gia BHYT xã hội bắt buộc. Nếu không quy định bắt buộc thì sẽ có nhiều nhóm đối tượng, nhất là các đối tượng khỏe mạnh, có thu nhập cao sẽ không tham gia và như vậy sẽ không giải quyết được tình trạng “lựa chọn ngược” chỉ có người ốm mới tham gia BHYT, gây nguy cơ mất cân đối quỹ BHYT, ảnh hưởng đến tính bền vững của BHYT. Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh, hiện nay nhiều nước trên thế giới cũng bắt buộc. Giống như việc đội mũ bảo hiểm, vì an toàn tính mạng của người dân nên chúng ta bắt buộc, ai không đội thì xử phạt
Thái Bình
